Φάση Σεναρίου

Γεωλογία και Διαχείριση Φυσικών Πόρων (Γενικό Λύκειο)

Πετρώματα - Κατηγορίες πετρωμάτων - Πετρολογικός κύκλος

2 ώρες

Η κυρίως διδασκαλία

55λεπτά
Φύλλα Εργασίας
fylloergasias_2a.docx fylloergasias_2v.docx fylloergasias_2g.docx fylloergasias_2d.docx

Οι δραστηριότητες που προτείνονται είναι διαφοροποιημένες ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν τα διάφορα επίπεδα γνώσης των μαθητών. Με την κρίση του εκπαιδευτικού και αναλόγως των δεξιοτήτων των μαθητών μπορούν να επιλέγονται κάθε φορά οι κατάλληλες δραστηριότητες.

 

 


Μεταμόρφωση - Εσωτερικά


Πετρολογικός κύκλος


Σχηματισμός Μαγματικών Πετρωμάτων


Δραστηριότητα 1η - Σχηματισμός Μαγματικών Πετρωμάτων

Ο σχηματισμός των μαγματικών πετρωμάτων

Τα μαγματικά πετρώματα σχηματίστηκαν από την πήξη του μάγματος. Όταν το μάγμα πήξει σε βάθος μέσα στο φλοιό της Γης τα σχηματιζόμενα πετρώματα ονομάζονται πλουτώνια. Όταν το μάγμα βρει διέξοδο και χυθεί στην επιφάνεια της γης, τα σχηματιζόμενα πετρώματα ονομάζονται ηφαιστειακά. Λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών και πιέσεων που επικρατούν στην επιφάνεια της γης τα ηφαιστειακά πετρώματα είναι ατελώς κρυσταλλωμένα ή άμορφα δηλ. χωρίς κρυσταλλική δομή, ενώ τα πλουτώνια εμφανίζουν πλήρη κρυστάλλωση και το σχηματισμό ορατών κρυστάλλων.
Τέλος, τα Φλεβικά πετρώματα σχηματίζονται όταν το μάγμα κρυσταλλώνεται μέσα σε ρήγματα προϋπαρχόντων πετρωμάτων και παρουσιάζουν σχετικά μικρή εμφάνιση.

Δραστηριότητα 2η - Σχηματισμός Ιζηματογενών Πετρωμάτων


Τα ιζηµατογενή πετρώµατα σχηµατίζονται από υλικό το οποίο προκύπτει από την καταστροφή άλλων πετρωµάτων στην επιφάνεια της γης. Τα πετρώµατα τα οποία καταστρέφονται µπορεί να είναι είτε µαγµατικά είτε ιζηµατογενή είτε µεταµορφωµένα.
Τα τρία βασικά στάδια του σχηµατισµού των ιζηµατογενών πετρωµάτων είναι τα ακόλουθα:
- Αποσάθρωση - ∆ιάβρωση, που είναι οι φυσικοχηµικές και βιολογικές διεργασίες που υφίστανται τα προϋπάρχοντα πετρώµατα µε αποτέλεσµα την καταστροφή τους. Αποσάθρωση καλείται το φαινόµενο κατά το οποίο τα προϊόντα της φθοράς των πετρωµάτων παραµένουν στη θέση τους ενώ διάβρωση ονοµάζεται το σύνολο των φυσικών και χηµικών παραγόντων που καταστρέφουν τα πετρώµατα και µεταφέρουν τα κατάλοιπά τους.
- Μεταφορά είναι η διαδικασία αποµάκρυνσης του υλικού αποσάθρωσης από τον τόπο σχηµατισµού του και η απόθεση του υπό µορφή ιζήµατος. Μεταφορά των υλικών που προέκυψαν από την αποσάθρωση γίνεται µε τον άνεµο και το νερό των ποταµών και των θαλασσών.
- Απόθεση των υλικών που βρίσκονται σε αιώρηση ή διάλυση. Η απόθεση γίνεται σε διαδοχικά στρώµατα.
- Διαγένεση ονομάζεται η διαδικασία µε την οποία ένα χαλαρό ίζηµα µετατρέπεται σε συµπαγές πέτρωµα, µε τη βοήθεια της πίεσης των υπερκείµενων στρωµάτων και της φυσικής συνδετικής ύλης.
Όταν τα αιωρούμενα υλικά είναι τεμαχίδια πετρωμάτων τα ιζήματα ονομάζονται μηχανικά ή κλαστικά. Όταν τα ιζήματα είναι αποτέλεσμα χημικής αντίδρασης ονομάζονται χημικά, ενώ όταν έχουν οργανική προέλευση ονομάζονται οργανικά ή βιογενή.

Σχηματισμός Ιζηματογενών Πετρωμάτων


Δραστηριότητα 3η - Σχηματισμός Μεταμορφωμένων Πετρωμάτων


Τα Μεταµορφωµένα πετρώµατα προέρχονται από ιστολογική, ορυκτολογική ή/και χηµική µεταβολή προϋπαρχόντων πετρωµάτων, πυριγενών, ιζηµατογενών ή ακόµα και µεταµορφωµένων, σε συνθήκες διαφορετικές από αυτές που επικρατούν στην επιφάνεια της γης, παραµένοντας συνεχώς σε στερεή κατάσταση. Οι κυριότεροι παράγοντες µεταµόρφωσης είναι η πίεση και η θερµοκρασία και η χρονική χρονική διάρκεια «έκθεσης» ενός πετρώµατος στις συγκεκριµένες συνθήκες. Οι δύο κύριοι παράγοντες δεν δρουν συνήθως µε την ίδια βαρύτητα, αλλά ανάλογα µε το γεωτεκτονικό περιβάλλον αλλού υπερισχύει η πίεση και αλλού η θερµοκρασία.

Τα πετρώματα αυτά παρουσιάζουν παράλληλη σχιστότητα.

Μεταμορφωμένα Πετρώματα


Σχηματισμός Ιζηματογενών Πετρωμάτων


Να παρουσιαστεί το χρονικό διάστημα από 0.20 έως 1.35

Δραστηριότητα 4η - Πετρολογικός κύκλος


Δημιουργός Σεναρίου: Χρυσάνθη Τζιωρτζιώτη (Εκπαιδευτικός)
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)
Το σενάριο «Πετρώματα - Κατηγορίες πετρωμάτων - Πετρολογικός κύκλος» έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.
3524