Χειμώνας

Προσχολική Παιδαγωγική (Προσχολική)

Χειμώνας

1 ώρα

Γενική περιγραφή περιεχομένου

Τα νήπια έχονται σε επαφή με ποικίλα ερεθίσματα σχετικά με τα χαρακτηριστικά του χειμώνα. Συζητούν γι' αυτά, τα αναγνωρίζουν και τα διαφοροποιούν από τα χαρακτηριστικά άλλων εποχών. Εμπλέκονται σε δραστηριότητες σχετικά με τον καιρό και τις αλλαγές του τη συγκεκριμένη εποχή. Mπορούν επίσης να προχωρήσουν σε μηνιαία καταγραφή του καιρού φτιάχνοντας το δικό τους ημερολόγιο.

Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Οι μαθητές γνωρίζουν αρκετά πράγματα γύρω από την έννοια του χρόνου και των εποχών κυρίως από προσωπική εμπειρία και συζητήσεις με τον κοινωνικό και οικογενειακό περίγυρο. Οι διάχυτες αυτές πληροφορίες επιχειρείται να μετατραπούν μέσα από εμπειρίες και συνειδητή δραστηριότητα σε γνώσεις, συγκεκριμένα για το χειμώνα.

at 50/100 Μέτριας δυσκολίας

Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο

Προσχολική

Θεματική Ταξινομία

Προσχολική Παιδαγωγική > Παιδί και Περιβάλλον >

Τύπος Διαδραστικότητας

Ενεργός μάθηση

Επίπεδο Διαδραστικότητας

μεσαίο

Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:

-6

6-9

9-12

12-15

15-18

18-25

25+

Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:

Ακρόαση τραγουδιού

10λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική τάξη

Τα χαρακτηριστικά του χειμώνα

20λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική τάξη - Γωνια Η/Υ

Ταιριάζει ή δεν ταιριάζει με το χειμώνα

10λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική τάξη

Ημερολόγιο καιρού

20λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική τάξη

Διδακτικοί Στόχοι

Να αναγνωρίζουν τις εποχές και συγκεκριμένα το χειμώνα και να περιγράφουν τα χαρακτηριστικά του.

Να διευρύνουν τις γνώσεις τους σχετικά με τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν το χειμώνα.

Να παρατηρούν και να καταγράφουν αλλαγές στο φυσικό περιβάλλον

Να ταξινομούν στοιχεία που τους δίνονται.

Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου

εποχές, χειμώνας, Καιρός, ημερολόγιο, περιβάλλον,

Υλικοτεχνική υποδομή

Σύνδεση στο διαδίκτυο, cd player ή υπολογιστής με ηχεία.

Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί

Ζεμενίδης Ευριπίδης, Τέσσερεις Εποχές και Μία Συγγνώμη, Το τραγούδι του χειμώνα, διαθέσιμο στο: https://www.youtube.com/watch?v=XYvZkNXAuq0, 2014.

Δημιουργός Σεναρίου: ΕΛΕΝΗ ΜΑΡΟΥΚΑ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΤΣΑΜΠΑΖΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΤΣΑΛΑΓΙΩΡΓΟΥ ΕΛΕΝΗ (Συντονιστής)

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)

Αesop - 5956

Το σενάριο «Χειμώνας» έχει χαρακτηρισθεί ως Υποδειγματικό ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ).

Τα συναισθήματα μέσα από την τέχνη

Τα συναισθήματα είναι ένα μεγάλο και σπουδαίο κομμάτι για τη ζωή μας. Λέγοντας συναισθήματα εννοούμε τη χαρά, τη λύπη, το θυμό, το φόβο κτλ . Η ένταση των συναισθημάτων διαφοροποιείται ανάλογα με τις καταστάσεις που αντιμετωπίζει το άτομο. Τα παιδιά βιώνουν τέτοια συναισθήματα σε καθημερινή βάση στις αλληλεπιδράσεις τους με συνομίληκους και ενήλικες, γι’ αυτό θα πρέπει να μάθουν να αναναγνωρίζουν τόσο τα δικά τους συναισθήματα όσο και τα συναισθήματα των άλλων. Η δυσκολία που παρατηρείται είναι ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας, σύμφωνα με τον Piaget, βρίσκονται ακόμη στο στάδιο του εγωκεντρισμού και για αυτό το λόγο δυσκολεύονται να έρθουν στη θέση του άλλου και να τον καταλάβουν (Cole & Cole, 2002).

Η καλλιέργεια των συναισθημάτων με σκοπό την ανάπτυξη των παιδιών, συναισθηματικά και κοινωνικά, είναι πολύ σημαντική για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα των μελλοντικών ενηλίκων και καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία τους στη ζωή. Τα βιώματα κάθε παιδιού κατά την προσχολική ηλικία επηρεάζουν τη σχολική προσαρμογή, σε συνδυασμό βέβαια με τα οικογενειακά χαρακτηριστικά, και διαμορφώνουν την κατάλληλη αναπτυξιακή υποδομή πάνω στην οποία θα αποτυπωθούν οι σχολικές εμπειρίες (Pianta & Walsh, 1996). Σύμφωνα με τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα, περί πολλαπλής και συναισθηματικής νοημοσύνης, στόχοι προσανατολισμένοι προς αυτήν την κατεύθυνση, θα μπορούσαν να εμπεριέχονται σε όλα τα προγράμματα της προσχολικής αγωγής.

Σκοπός του συγκεκριμένου διδακτικού σεναρίου είναι να δώσει την ευκαιρία στους μικρούς μαθητές να αναγνωρίσουν καλύτερα και να μπορούν να εκφράσουν βασικά τους συναισθήματα. Στην πρώτη φάση του σεναρίου τα παιδιά αφού πρώτα παρακολουθήσουν μικρά βίντεο στα οποία παιδιά νηπιαγωγείου έχουν ζωγραφίσει καταστάσεις και αιτίες που τους προκαλούν συγκεκριμένα συναισθήματα, αναφέρονται στα δικά τους συναισθήματα και στις αιτίες που τα προκαλούν. Στη δεύτερη φάση επιδιώκεται η επαφή των παιδιών με σημαντικά έργα της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Συγκεκριμένα παρατηρούν προσωπογραφίες και συζητούν για τα συναισθήματα των απεικονιζόμενων προσώπων. Κριτήριο επιλογής του κάθε πίνακα ζωγραφικής υπήρξε το κατά πόσο το έργο μπορεί να παρουσιαστεί με τρόπο τέτοιο που να κινεί το ενδιαφέρον των παιδιών αλλά και τα απενοχοποιεί ώστε ελεύθερα να μιλήσουν και για συναισθήματα αρνητικά, όπως ο φόβος και ο θυμός.

Είναι ευκολότερο για ένα παιδί προσχολικής ηλικίας να εντοπίσει και να περιγράψει το θυμό που διακρίνει σε μια προσωπογραφία, παρά να μιλήσει για τα δικά του αντίστοιχα συναισθήματα. Επίσης με τον τρόπο αυτό ενισχύουμε και την ενσυναίσθηση των μικρών μαθητών μας.

Το σενάριο είναι συμβατό με τις βασικές αρχές που διέπουν το τρέχον Αναλυτικό Πρόγραμμα του νηπιαγωγείου καθώς και τη φιλοσοφία του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ 2003). Αναπτύσσονται δραστηριότητες που έχουν νόημα για τα παιδιά και αποσκοπούν στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, την ενεργό συμμετοχή και τη δημιουργική τους έκφραση. Όλα αυτά επιτυγχάνονται μέσα από την ενσωμάτωση της τεχνολογίας, ως ένα εργαλείο έρευνας, ανακάλυψης και δημιουργίας.

Το διδακτικό σενάριο εστιάζει στον τομέα της δημιουργίας και έκφρασης, όμως η επεξεργασία του θέματος διαχέεται σε όλες σχεδόν τις κατευθύνσεις του ισχύοντος Προγράμματος Σπουδών του νηπιαγωγείου και ανταποκρίνεται σε αντίστοιχους στόχους οι οποίοι αναφέρονται στη στοχοθεσία του σεναρίου.

Οι εκπαιδευτικές μέθοδοι και τεχνικές που χρησιμοποιούνται είναι οι εξής: Project, ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, καθοδηγούμενη ανακάλυψη, επίλυση προβλημάτων, καταιγισμός ιδεών, διερεύνηση, ερωτήσεις- απαντήσεις, συζήτηση, επίδειξη από την/τον νηπιαγωγό, ζωγραφική, χρήση τεχνολογίας. Ο/Η νηπιαγωγός δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες, οργανώνει όλη τη διαδικασία, συντονίζει, εμψυχώνει και διευκολύνει τη διαδικασία, εξασφαλίζοντας τη συμμετοχή όλων των παιδιών και προσπαθεί να προκαλέσει συζήτηση και αλληλεπίδραση μεταξύ των ομάδων.

Κανονικότητες

Τα παιδιά γνωρίζουν τα μοτίβα από τις εμπειρίες τους στο νηπιαγωγείο, τόσο σε χειραπτικό υλικό που υπάρχει στις γωνιές, αλλά κυρίως μέσω δράσεων και κατασκευών που διαδραματίζονται στις γωνιές του νηπιαγωγείου ή κατά τη διάρκεια γιορτών, όπως κατασκευή σημαιών, παιχνίδι με τουβλάκια, κ.α.

Στο σενάριο που παρουσιάζουμε, οι μαθητές θα παίξουν με μοτίβα που "κρύβονται" στις ρουτίνες και στο υλικό της τάξης. Ο επαναλαμβανόμενος χαρακτήρας στις ρουτίνες προσφέρει ευκαιρίες για αυθόρμητη μάθηση και για διερευνήσεις που ενδιαφέρουν τα παιδιά. Με αφόρμηση την επιθυμία των μαθητών να συμμετέχουν στις σχετικές συζητήσεις της ολομέλειας που γίνονται καθημερινά και με άξονα την διάθεσή τους για παιχνίδι με τα υλικά της τάξης, ξεκινούμε την ενασχόλησή μας με τα μοτίβα στις μέρες της εβδομάδας, στις εποχές και στην εναλλαγή μέρας και νύχτας, σχήματα και άλλα. Επίσης, θα ασχοληθούν με τα μοτίβα σε ποιήματα (ή αινίγματα, λαχνίσματα, παροιμίες). Στο τέλος, θα ασχοληθούν με κατασκευή δικών τους μοτίβων που θα παρουσιάσουν στην τάξη.

Αυτή η ενασχόληση θα ενισχύσει τον μαθηματικό τρόπο σκέψης και επίλυσης προβλημάτων των μαθητών, με παιχνιώδη τρόπο και με άξονα την ενεργητική - ανακαλυπτική μάθηση.