Φάση Σεναρίου
Προσχολική Παιδαγωγική (Προσχολική)
«Με ληρολογήματα και χαϊκού στης φαντασίας τα στενά και στις γωνιές του παιδικού νου»
Γνωριμία με τα χαϊκού και τους δημιουργούς τους.
Η τέταρτη φάση του σεναρίου ξεκίνησε με τη γνωριμία ενός από τους σπουδαιότερους δημιουργούς στον κόσμο, του Ματσούο Μπασό. Αξιοποιώντας πληροφορίες "αλιευμένες" από το Διαδίκτυο, δόθηκαν σε μορφή απλής αφήγησης οι σημαντικότερες στιγμές της βιογραφίας του σπουδαίου αυτού Ιάπωνα ποιητή, ενώ αναφορά έγινε και σε δύο ακόμα Ιάπωνες ποιητές χαϊκού, τον Κομπαγιάσι Ίσσα και τον νεότερο Μασαόκα Σίκι. Συνοδευτικό εποπτικό υλικό (φωτογραφίες των ποιητών), καρτέλες για παιχνίδια αναγραμματισμού αλλά και καρτέλες γραφής και αντιγραφής των σπουδαίων αυτών δημιουργών δημιουργήθηκαν και εμπλούτισαν την "γωνιά γραφής" της τάξης μας (βλ.παρακάτω). Επίσης, στο επόμενο στάδιο της παρούσας φάσης και για την καλύτερη κατανόηση της δομής των χαϊκού διαμορφώθηκε από την εκπαιδευτικό της τάξης εικονόλεξο με το διασημότερο ανά το παγκόσμιο χαϊκού "του βάτραχου" του Ματσούο Μπασό (βλ.παρακάτω). Μετρήθηκαν οι συλλαβές του χαϊκού με τη βοήθεια του εικονολεξου, ενώ διαμορφώθηκε επιπλέον εικονόλεξο, στο οποίο τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να δουν κυκλωμένες τις συλλαβές και να τις μετρήσουν ευκολότερα. Δε συζητήθηκε σε αυτό το στάδιο η επιμέρους δομή των χαϊκού ανά στίχο, αλλά μόνο το σύνολο των 17 συλλαβών του χαϊκού. Παράλληλα, στοχεύοντας στη διασύνδεση της τρέχουσας φάσης με τις προηγούμενες φάσεις του σεναρίου και την επεξεργασία των ληρολογημάτων του Γιώργου Σεφέρη, διαπραγματευτήκαμε το περίφημο χαϊκού του μεγάλου Έλληνα ποιητή για το γιασεμί, μετρώντας με τη βοήθεια σχετικού εικονόλεξου τις συλλαβές του και κάνοντας συγκρίσεις με το χαϊκού του βάτραχου. Παράλληλα εκφράστηκαν εντυπώσεις και προτιμήσεις των παιδιών σχετικά με τις υπό συζήτηση ποιητικές δομές. Στο τελευταίο στάδιο της παρούσας φάσης του διδακτικού σεναρίου, έγινε προσπάθεια να φτιάξουν τα παιδιά δουλεύοντας σε ομάδες εργασίας τα δικά τους χαϊκού. Αφορμή στάθηκε η Γιορτή της Μητέρας: αρχικά διαμορφώθηκαν από την εκπαιδευτικό της τάξης πίνακες αναφοράς με αυτοσχέδια χαϊκού (βλ.παρακάτω), ενώ ύστερα απο την εξήγηση της αναλυτικής δομής των χαϊκού (5 συλλαβές για τον πρώτο στίχο, 7 συλλαβές για τον δεύτερο στίχο και 5 συλλαβές για τον τρίτο στίχο), δόθηκαν στις ομάδες σχάρες, στις οποίες με την υποστήριξη της εκπαιδευτικού της τάξης σημειώθηκαν οι ιδέες των παιδιών. Είναι γεγονός ότι στο σύνολό τους τα νήπια δυσκολεύτηκαν να διαχειριστούν την έννοια της συλλαβής και έτειναν είτε να αναφέρουν σκέτα φωνήματα είτε να προτείνουν δισύλλαβες λέξεις, τις οποίες δεν μπορούσαν να αναλύσουν στις επιμέρους δομικές τους μονάδες (στις συλλαβές). Ωστόσο, οι ιδέες τους ήταν πραγματικά ενδιαφέρουσες και με την καθοδήγηση της εκπαιδευτικού οι ομάδες κατάφεραν να ολοκληρώσουν τη δράση αυτή του σεναρίου.
Διαδικτυακή πηγή που αξιοποιήθηκε.
Συλλογή των σημαντικότερων χαϊκού σε ένα αρχείο pdf.
Ιαπωνική ποίηση και χαϊκού: ενδιαφέρον βίντεο με τα σημαντικότερα χαϊκού.
Χαϊκού του Γιώργου Σεφέρη: ενδιαφέρον βίντεο.
Πίνακας αναφοράς με τους σημαντικότερους Ιάπωνες ποιητές των χαϊκού
Καρτέλες για δραστηριότητες αναγραμματισμού.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Εικονόλεξο για το χαϊκού του βάτραχου του Ματσούο Μπασό.
Εικονόλεξο για το χαϊκού του βάτραχου του Ματσούο Μπασό (με κυκλωμένες τις 17 συλλαβές).
Εικονόλεξο για το χαϊκού για το γιασεμί του Γιώργου Σεφέρη.
Εικονόλεξο για το χαϊκού για το γιασεμί του Γιώργου Σεφέρη (με κυκλωμένες τις 17 συλλαβές).
Πίνακας αναφοράς με χαϊκού για τη Γιορτή της Μητέρας.
Μανούλα γλυκιά/
η αγκαλιά σου φωλιά./
Σ'αγαπώ πολύ!/
Μαμά μου εσύ/
φως στη ζωή μου λαμπρό/
Σε ευχαριστώ./
Γιορτάζεις, μαμά/
θέλω μόνο να σου πω/
πόσο σ'αγαπώ!/
Ήλιος λαμπερός/
φωνή γεμάτη στοργή/
κοίτα: η μαμά./
Κι αν είμαι μικρό/
δυο λέξεις μόνο θα πω/
άκου: σ'αγαπώ./
Οι συλλαβές μετρήθηκαν ανά στίχο και συνολικά για την καλύτερη κατανόηση της δομής των χαϊκού.
Πίνακας αναφοράς με χαϊκού για τη Γιορτή της Μητέρας.
Μανούλα γλυκιά/
η αγκαλιά σου φωλιά./
Σ'αγαπώ πολύ!/
Μαμά μου εσύ/
φως στη ζωή μου λαμπρό/
Σε ευχαριστώ./
Γιορτάζεις, μαμά/
θέλω μόνο να σου πω/
πόσο σ'αγαπώ!/
Ήλιος λαμπερός/
φωνή γεμάτη στοργή/
κοίτα: η μαμά./
Κι αν είμαι μικρό/
δυο λέξεις μόνο θα πω/
άκου: σ'αγαπώ./
Οι συλλαβές μετρήθηκαν ανά στίχο και συνολικά για την καλύτερη κατανόηση της δομής των χαϊκού.
Παράδειγμα ανάλυσης της δομής ενός χαϊκού (ανά στίχο)
Φύλλο εργασίας για τη διαμόρφωση των χαϊκού σε ομάδες εργασίας.
Καρτέλες γραφής και αντιγραφής με κεφαλαίους και πεζούς χαρακτήρες.
Δημιουργός Σεναρίου: Σουλτάνα Μάνεση (Εκπαιδευτικός)