Γενετική - Γενετικό Υλικό

Βιολογία (Γυμνάσιο)

Γενετική - Γενετικό Υλικό

2 ώρες
Γενική περιγραφή περιεχομένου

Στο σενάριο περιλαμβάνονται:

α) Εισαγωγική παρουσίαση στη Γενετική προκειμένου οι μαθητές: (i) να αντιληφθούν τον ρόλο του γενετικού υλικού και του περιβάλλοντος στη διαμόρφωση των δομικών και λειτουργικών χαρακτηριστικών των οργανισμών, (ii) να γνωρίσουν τη σύσταση της γενετικής πληροφορίας, τον τρόπο οργάνωσης και τον εντοπισμό της στα ευκαρυωτικά και στα προκαρυωτικά κύτταρα, (iii) να κατανοήσουν τις έννοιες των ομόλογων, των αυτοσωμικών, των φυλετικών χρωμοσωμάτων και του καρυότυπου, (iv) να ερμηνεύσουν τον τρόπο καθορισμού του φύλου στον άνθρωπο, (v) να διαπιστώσουν ότι ο αριθμός των χρωμοσωμάτων παραμένει σταθερός ανάμεσα στα σωματικά κύτταρα ενός οργανισμού και ανάμεσα στους διαφορετικούς οργανισμούς του ίδιου είδους. Εναλλακτικά, ο εκπαιδευτικός μπορεί αξιοποιήσει το μαθησιακό αντικείμενο ως εποπτικό υλικό και ως έναυσμα για την προσέγγιση θεμάτων που αφορούν στη Γενετική.

Ακολουθούν ερωτήσεις σωστού/λάθους για τον έλεγχο προϋπάρχουσας γνώσης και αντιλήψεων.

β) Μία βιντεοσκοπημένη εργαστηριακή εφαρμογή η οποία μπορεί να αξιοποιηθεί από τον εκπαιδευτικό ως εποπτικό υλικό προκειμένου οι μαθητές να γνωρίσουν τη διαδικασία παρασκευής ανθρώπινου καρυότυπου. Η πραγματοποίηση ανάλογης διαδικασίας στο σχολικό εργαστήριο είναι δύσκολη καθώς απαιτούνται υλικά και όργανα που δεν περιλαμβάνονται συνήθως στον εξοπλισμό του. Παράλληλα, το μαθησιακό αντικείμενο παρέχει στους μαθητές τη δυνατότητα εικονικής επίσκεψης στον χώρο ενός οργανωμένου εργαστηριακού κέντρου, όπως του Εργαστηρίου Ιατρικής Γενετικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου. 

Στη συνέχεια ακολουθεί μία διαδραστική άσκηση δημιουργίας του ανθρώπινου καρυότυπου. Οι μαθητές καλούνται να αναγνωρίσουν τα ομόλογα χρωμοσώματα και να σχηματίσουν τα ζεύγη τους.

γ) Μια βιντεοπαρουσίαση η οποία προτείνεται να αξιοποιηθεί από τους μαθητές προκειμένου να επαναφέρουν στη μνήμη τους όρους και λειτουργίες που διδάχθηκαν και αφορούν στη ροή και έκφραση της γενετικής πληροφορίας στα κύτταρα (αντιγραφή, μεταγραφή, μετάφραση γενετικού υλικού).

δ) Με την αξιοποίηση φωτογραφικού υλικού και σύντομων κειμένων, παρουσιάζονται διαφορετικές γονιδιακές μεταλλάξεις και χρωμοσωμικές ανωμαλίες του ανθρώπου και περιγράφονται τα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά των φορέων τους. 

Ακολουθούν ερωτήσεις συμπλήρωσης κενού.

ε) Ως εργασία για το σπίτι δίνεται στους μαθητές ένα παιγνίδι μνήμης, καθώς και η δημιουργία μίας συνθετικής ομαδικής εργασίας με επιλογή ενός από τρία δοσμένα  θέματα.


Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Να γνωρίσουν οι μαθητές τη σχέση του γενετικού υλικού με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των οργανισμών. Να γνωρίσουν τη σύσταση και το ρόλο των χρωμοσωμάτων.

at 50/100
Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο
Γυμνάσιο
Θεματική Ταξινομία
Βιολογία > Γενετική - Βιοτεχνολογία > Κληρονομικότητα >
Τύπος Διαδραστικότητας
Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης
Επίπεδο Διαδραστικότητας
υψηλό
Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:
-6
6-9
9-12
12-15
15-18
18-25
25+
Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:
Κοινοποίηση θέματος - Εισαγωγή στη Γενετική
15λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Τάξη
Κατασκευή καρυότυπου ανθρώπου
15λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Βιντεοπροβολέας ή Η/Υ
Κεντρικό δόγμα Βιολογίας
10λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Τάξη
Μεταλλάξεις στον άνθρωπο
10λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Τάξη
Αξιολόγηση - Εργασία για το σπίτι
15λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Τάξη - Σπίτι
Διδακτικοί Στόχοι
Να αναγνωρίζουν τη σχέση του γενετικού υλικού με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των οργανισμών.
Να περιγράφουν τα στάδια κατασκευής ενός καρυότυπου.
Να περιγράφουν τη ροή της γενετικής πληροφορίας.
Διάγνωση αριθμητικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών, ορατές με το οπτικό μικροσκόπιο.
Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου
γενετική, γενετικό υλικό, καρυότυπος, μεταλλάξεις, γονίδιο, χρωμόσωμα, DNA, σύνδρομο Down, σύνδρομο Turner, σύνδρομο Klinefelter, εξαδακτυλία,
Υλικοτεχνική υποδομή
Ηλεκτρονικός υπολογιστής, βιντεοπροβολέας, διαδραστικός πίνακας

Δημιουργός Σεναρίου: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΓΑΡΙΟΥ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΚΑΛΑΘΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΚΑΛΑΘΑΚΗ ΜΑΡΙΑ (Συντονιστής)

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)
Το σενάριο «Γενετική - Γενετικό Υλικό» έχει χαρακτηρισθεί ως Υποδειγματικό ύστερα από εργασία επιστημονικής επιτροπής εμπειρογνωμόνων (Εκπαιδευτικός Αυξημένων Προσόντων, Σχολικοί Σύμβουλοι, Μέλος ΔΕΠ / Επιστημονικό Προσωπικό του ΙΕΠ).