Φάση Σεναρίου
Ευέλικτη Ζώνη (Δημοτικό)
Βιωματικό εργαστήρι
Η διάρκεια της Α' φάσης του σεναρίου εκτιμάται στις 10 διδακτικές ώρες.
Ολόκληρη η Α' Φάση έχει στόχο να εξελίξει τη συναισθηματική ωριμότητα των μαθητών με γνώμονα τις ήδη υπάρχουσες εμπειρίες τους. Αυτό είναι εφικτό με τις μελέτες περιπτώσεων και της καθοδήγησης σε πρώτο επίπεδο από τον εκπαιδευτικό (Vygotsky L., (1978) Interaction between learning and development From: Mind and Society (pp.79-91) Cambridge MA: Harvard University Press). Η Α' Φάση παρουσιάζει στοιχεία κλιμάκωσης που σχετίζονται με την εμπειρία των μαθητών, τη σύνδεσή τους, την ταξινόμησή τους, την εκ νέου συσχέτισή τους με βιωματικό τρόπο και στο τέλος την αξιολόγηση μέσω της ανατροφοδότησης τους (Dewey J., (2007) Experience and Education From: Touchstone, NY).
Στην Α' Φάση οι μαθητές κάθονται σε κύκλο. Για να πάρουν τον λόγο πρέπει να έχουν ένα μπαλάκι στα χέρια:
1. ΓΝΩΡΙΜΙΑ: Ο δάσκαλος ξεκινάει πρώτος, συστήνεται και λέει με μια λέξη πώς νιώθει. Έπειτα δίνει το μπαλάκι σε έναν μαθητή. Ο μαθητής πράττει το ίδιο κι έπειτα πετά το μπαλάκι σε έναν συμμαθητή του ο οποίος κάνει το ίδιο πράγμα κοκ., μέχρι να πάρουν τον λόγο όλοι στην ομάδα. Η διαδικασία αποτύπωσης των συναισθημάτων πραγματοποιείται στην αρχή κάθε συνάντησης.
2. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ: Μοιράζεται σε όλους ένα κείμενο που παρουσιάζει μια συγκρουσιακή κατάσταση και καλούνται οι μαθητές να περιγράψουν τα συναισθήματα που δημιουργούνται στους πρωταγωνιστές. Στις πρώτες συναντήσεις ο δάσκαλος καθοδηγεί με ερωτήσεις τους μαθητές, έπειτα αποσύρεται.Υπενθυμίζεται πως τον λόγο έχει μόνο όποιος μαθητής κρατάει το μπαλάκι. Ζητείται από τους μαθητές να απαντήσουν πώς θα διαχειρίζονταν οι ίδιοι παρόμοιες κατάστασεις και τι συναισθήματα προκαλούνται στους ίδιους. Έπειτα ένας μαθητής καταγράφει στον πίνακα τα συναισθήματα που αποτυπώθηκαν με όλα τα συνώνυμα. Ο δάσκαλος καταγράφει παράλληλα συνολικά σε ένα χαρτί τα συναισθήματα που αποτυπώθηκαν από το σύνολο των συναντήσεων.
3. ΣΥΝΘΕΤΟΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ: Μετά την 5η συνάντηση (όπου συνάντηση ισοδυναμεί με μια διδακτική ώρα) τη θέση των μελετών περίπτωσης παίρνουν τραγούδια, τα οποία ακούν οι μαθητές και καλούνται να περιγράψουν τα συναισθήματα που τους προκάλεσαν. Τα τραγούδια μπορεί να είναι ελληνικά ή ξένα. ορχηστρικά ή μη. Αν υπάρχει κάποια ιστορία ως ερέθισμα για τη σύνθεση του τραγουδιού, καλό είναι να αποτυπώνεται από τον δάσκαλο αφού οι μαθητές έχουν εκφράσει τι νιώθουν. Και πάλι ένας μαθητής καταγράφει στον πίνακα τα συναισθήματα που αποτυπώθηκαν, ενώ ο δάσκαλος καταγράφει σε ένα χαρτί το σύνολό τους από όλες τις συναντήσεις.
Στις φάσεις του προβληματισμού όλα όσα διατυπώνουν οι μαθητές θεωρούνται σωστά.
Είναι απαραίτητο στο τέλος κάθε συνάντησης ο μαθητής να παίρνει τον λόγο και να εκφράζει τη γνώμη του για τη συνάντηση. Με αυτόν τον τρόπο ο δάσκαλος θα γίνει πιο ευέλικτος και θα ρυθμίσει καλύτερα πότε μπορεί να προχωρήσει στην επόμενη φάση του σχεδίου.
4. ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ Α' ΦΑΣΗΣ: Κατά την έναρξη της ανατροφοδότησης της Α' φάσης, ο δάσκαλος φωτοτυπεί το χαρτί που έκανε καταγραφή των συνολικών συναισθημάτων (που αποτυπώθηκαν σε όλες τις συναντήσεις) και το μοιράζει σε όλους τους μαθητές. Στόχος των μαθητών είναι να εντοπίσουν τα 4 συναισθήματα που επαναλαμβάνονται συχνότερα. Αυτά τα συναισθήματα θα τα ονομάσουν "βασικά". Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ισομελείς -κατά το δυνατόν- ομάδες καθεμία απ' τις οποίες αναλαμβάνει από ένα "βασικό" συναίσθημα. Στόχος της κάθε ομάδας είναι να εντοπίσει άλλα συναισθήματα τα οποία είναι συνώνυμα του "βασικού" συναισθήματος που έχει αναλάβει. Αφού απομονώσουν τα σχετιζόμενα με το "βασικό" συναισθήματα, τα κατατάσσουν ανάλογα με την έντασή τους από το πιο έντονο στο λιγότερο έντονο. Δεν υπάρχει σωστό ή λάθος. Όλα εξαρτώνται από την αντίληψη που έχουν διαμορφώσει οι μαθητές. Αφού όλες οι ομάδες τελειώσουν με την ταξινόμηση των συναισθημάτων, επιλέγουν έναν τρόπο συνολικής απεικόνισής τους, μέσα από μια χειροτεχνία η οποία αναρτάται σε ένα μέρος που είναι ορατό από όλους τους μαθητές κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.