Δραστηριότητα 1.

Προετοιμάζουμε από την προηγούμενη μέρα το ταμπλό της τάξης μας, εκεί όπου αναρτώνται οι εργασίες των παιδιών (ζωγραφιές, κατασκευές) τοποθετώντας πάνω σε κάθε εργασία ένα διαφορετικό όνομα παιδιού από αυτό του πραγματικού παιδιού-δημιουργού.

Την επόμενη μέρα, τα παιδιά έρχονται στον χώρο της τάξης και παρατηρούν το γεγονός αυτό. Συζητάμε μαζί με τους μαθητές μας για το συμβάν θέτοντας τα εξής ερωτήματα:

-  Σε πειράζει που κάποιος άλλος παρουσιάζει την εργασία σου ως δική του;

- Έχεις κάνει κάτι ανάλογο κι εσύ σε προηγούμενο χρόνο;

- Τι σημαίνει η φράση «αυτό μου ανήκει, είναι πνευματική μου ιδιοκτησία»;

- Αν κάποιος δανειζόταν την εργασία σου για να την χρησιμοποιήσει και σου ζητούσε την άδεια για αυτό πως θα αισθανόσουν; Θα ήθελες να υπάρχει το όνομά σου στην εργασία αυτή;

- Θα σε πείραζε αν αυτή σου η εργασία, που τώρα έχει διαφορετικό όνομα δημιουργού, την έβλεπαν και τη θαύμαζαν και άλλα παιδιά σε ολόκληρο τον κόσμο μέσα από το διαδίκτυο αλλά χωρίς να γνωρίζουν πως «εσύ» τη δημιούργησες;

- Τι θα έλεγες σε εκείνον που έδωσε το δικό του όνομα στην εργασία σου;

- Τι θα έκανες για να αποτρέψεις κάποιον από το να χρησιμοποιήσει την εργασία του κατ’ αυτόν τον τρόπο;

Καταγράφουμε τις απαντήσεις των παιδιών στον πίνακα με τη μορφή ιστογράμματος το οποίο θα μας βοηθήσει για την κατεύθυνση που δύναται να πάρει η δράση μας. Πιθανόν να προκύψουν και νέα ερωτήματα από τα παιδιά που θα βοηθήσουν την επέκταση του συγκεκριμένου θέματος και σε άλλες μαθησιακές περιοχές και αντικείμενα μάθησης.

Εξηγούμε στα παιδιά πως οι εργασίες τους τους ανήκουν. Είναι οι πνευματικοί ιδιοκτήτες αυτών. Καθώς λοιπόν, οι εργασίες τους αποτελούν προσωπική τους ιδιοκτησία κανένας δεν έχει το δικαίωμα να τις αξιοποιήσει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, δίχως την άδειά τους. 

Δραστηριότητα 2.

Διαβάζουμε το βιβλίο «Κλεψιά» (Amos, J. (1995). Κλεψιά. Θεσσαλονίκη: Σχήμα & Χρώμα ΚΕ.ΘΕ.Α.), όπου υπάρχουν τρεις μικρές ιστορίες με ήρωες μικρά παιδιά που για κάποιο λόγο παίρνουν κάτι που δεν τους ανήκει και το παρουσιάζουν σε δεύτερο χρόνο ως δικό τους. Κάθε ιστορία έχει αίσιο τέλος αλλά και συμβουλές.

Ρωτάμε τα παιδιά αν γνωρίζουν αντίστοιχα γεγονότα με αυτά που περιγράφονται στο βιβλίο και τα καλούμε να τα διηγηθούν (Προσοχή! Δεν πιέζουμε κανένα παιδί στην περίπτωση που αρνηθεί να περιγράψει κάποιο περιστατικό).

Συζητούμε με τα παιδιά για τις πράξεις των ηρώων, καθώς και για τους προβληματισμούς που προκύπτουν μέσα από τέτοιες καταστάσεις:

- Πως αισθάνθηκε ο Χ ήρωας;

- Πως αισθάνεσαι εσύ για αυτό που έκανε;

- Τι σημαίνει «παρασύρθηκε από τους άλλους»;

- Γιατί πρέπει να σκεφτούμε πριν πράξουμε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο;

- Πριν κάνουμε κάτι για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι θα μπορούσαμε να μιλήσουμε με κάποιον; Με ποιον; Γιατί;

- Τι σημαίνει «κλεψιά»;

- Είναι το ίδιο πράγμα να “κλέψεις” κάτι σε πραγματικό χώρο και το ίδιο να πάρεις κάτι από το διαδίκτυο;

- Τι ορίζει η νομοθεσία για την κάθε πράξη αντίστοιχα;

Συμπληρώνουμε το ιστόγραμμά μας με πληροφορίες, όπως αυτές μας δίνονται μέσα από τις απαντήσεις των παιδιών, που μπορούν να αξιοποιηθούν στις δραστηριότητες που θα ακολουθήσουν.