Η ικανότητα του παιδιού να φροντίζει τον εαυτό του δεν είναι κάτι που μαθαίνεται άμεσα, αλλά κάτι που το παιδί κατακτά σταδιακά, μέσα από διαδικασίες που διευκολύνουν την ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητάς του. Επηρεάζεται και καθορίζεται όχι μόνο από τις πληροφορίες που του παρέχονται σε γνωστικό επίπεδο, αλλά και από μια σειρά ψυχοκοινωνικών παραγόντων (αυτοεκτίμηση, ενσυναίσθηση, επικοινωνία κτλ).

Η εμπειρία και η καθημερινότητα των μαθητών και των εκπαιδευτικών επιβεβαιώνει σε μεγάλο βαθμό την άποψη που υπογραμμίζει τη διάσταση μεταξύ γνώσης και συμπεριφοράς. Η αξία της αποκτηθείσας γνώσης ακυρώνεται στην πράξη συχνά, αν τα κίνητρα του ατόμου δεν είναι επικεντρωμένα στην επιθυμία και την ικανότητά του να φροντίζει τον εαυτό του. Ως εκ τούτου, οι θεματικές ενότητες της αγωγής υγείας προϋποθέτουν:

•  την εισαγωγή των απαραίτητων πληροφοριών με σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους, κατάλληλα προσαρμοσμένες στο ηλικιακό επίπεδο των μαθητών και
•  την ενίσχυση της ικανότητας του ατόμου να κατανοεί και εν συνεχεία να επεξεργάζεται τη δυσκολία της εφαρμογής στην πράξη αυτού που γνωρίζει θεωρητικά.

Η σύζευξη γνώσης και βιώματος αναδεικνύεται ως βασικός παιδαγωγικός στόχος, καθώς ο μαθητής με τον τρόπο αυτόν έχει τη δυνατότητα να αναρωτηθεί, να προβληματιστεί και τελικά να διερευνήσει τα κίνητρα που τον ωθούν στην εκάστοτε συμπεριφορά του, στοιχεία που δεν έχουν πάντοτε ορθολογικά επιλεγεί από τον ίδιο. Οποιαδήποτε παρέμβαση προς την κατεύθυνση της αγωγής για τη στοματική υγεία προϋποθέτει τη συνειδητοποίηση της αξίας του στόματος και των λειτουργιών που συνδέονται με αυτό. Σε διαφορετική περίπτωση, οποιαδήποτε επεξεργασία επαυξάνει τον κίνδυνο να παρουσιαστεί ως στεγνή πληροφόρηση, επικεντρωμένη στην ιατρική ανατομία και τις τεχνικές φροντίδας ή ως μια ηθικολογική και διδακτική στάση που θα υπενθυμίζει το χρέος και την ευθύνη να φροντίζουμε τα δόντια μας , διότι έτσι πρέπει, αυτό επιθυμούν οι γονείς, οι δάσκαλοι, οι επιστήμονες.

Υπό το πρίσμα αυτής της θεωρητικής προσέγγισης, σημείο εκκίνησης της υλοποίησης του σεναρίου αποτελούν οι ιδέες και αναπαραστάσεις των μαθητών οι οποίες οδηγούν στη δημιουργία εννοιολογικού χάρτη με τη χρήση ένός πολυμεσικού - υπερμεσικού εργαλείου, όπως το mindomo. Μέσω αυτού αξιοποιούνται οι προϋπάρχουσες γνώσεις των μαθητών, γίνονται συσχετισμοί και συγκρίσεις, ανακαλύπτονται περερμηνείες - παρανοήσεις που χρειάζονται εκπαιδευτικές παρεμβάσεις για τον μετασχηματισμό τους και αποτελούν τη βάση της αρχικής αξιολόγησης.

Στη συνέχεια αξιοποιούνται με ποικίλους τρόπους οι δυνατότητες που παρέχουν οι νέες Τεχνολογίες: Με την παρακολούθηση παρουσιάσεων και βίντεο αναπτύσσουν δεξιότητες συλλογισμού και προβληματισμού, μέσω ενός νέου τρόπου αναπαράστασης (με εικόνες, ήχους, κίνηση) που διαφέρει από αυτόν που ακολουθείται στην παραδοσιακή εκπαίδευση o οποίος χαρακτηρίζεται από λογοκεντρισμό και δίνει έμφαση στον γραπτό και προφορικό λόγο.

Το διαδίκτυο αξιοποιείται για την αναζήτηση της πληροφορίας, την πρόσβαση σε ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες με τρόπο που διευκολύνει την καθοδηγούμενη διερεύνηση - ανακάλυψη (έλεγχος ιστοσελίδων πριν δοθούν στους μαθητές). Ο επεξεργαστής κειμένου χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή, επεξεργασία και επικοινωνία κειμένου σε ψηφιακή γραφή. Τα λογιστικά φύλλα προσφέρουν επίσης ένα εύχρηστο περιβάλλον για την οπτικοποίηση των δεδομένων και την οργάνωση των πληροφοριών. Μπορεί να γίνει χρήσιμο εργαλείο για τη λήψη αποφάσεων και δημιουργία συσχετισμών.

Χρησιμοποιούνται επίσης, ψηφιοποιημένες ασκήσεις κλειστού τύπου (συμπλήρωσης κενών, προτάσεις τύπου Σ-Λ) χρήσιμες για εξάσκηση και πρακτική αλλά και για έλεγχο των αποκτηθεισών γνώσεων.

Παράλληλα, βέβαια με τη χρήση των ΝΤ οι μαθητές εμπλέκονται σε βιωματικές δράσεις (εφαρμογή σωστού τρόπου βουρτσίσματος) και δημιουργικές διαδικασίες (κατασκευή προπλάσματος στοματικής κοιλότητας με πλαστελίνη, δημιουργία κολάζ, δημιουργική γραφή).  

Με τη χρήση των ΝΤ επιτυγχάνουμε τη διεπιστημονική και διαθεματική προσέγγιση της γνώσης και την ανάπτυξη δεξιοτήτων μεταφοράς γνώσεων από το ένα πλαίσιο στο άλλο. Σε αυτά αν συνυπολογίσουμε τα πλεονεκτήματα μιας συνεργατικής σχολικής εργασίας (θετική αλληλεξάρτηση μεταξύ των μελών, συλλογική ευθύνη αμεσότητα επικοινωνίας) μπορούμε να προσδοκούμε μαθησιακά αποτελέσματα που προαγάγουν τη μαθηση, τη νοητική ανάπτυξη, την κοινωνική μάθηση, τη συναισθηματική ανάπτυξη και υγεία των μαθητών.

Βιβλιογραφία

Bocconi, S., Kampylis, P., & Punie, Y. (2012). Innovating Learning: Key Elements for Developing Creative Classrooms in Europe. Seville: European Commission - Joint Research Center - Institute for Prospective Technological Studies. EUR 25446 EN. ISBN 978-92-79-25744-5 (pdf). Retrieved 28 February 2015, from: http://ipts.jrc.ec.europa.eu/publications/pub.cfm?id=5181

Ελληνική Οδοντιατρική Εταιρεία, Γερά Δόντια - Καλύτερη Υγεία, Αθήνα, 2009

Fullan, M.,(2013). The New Pedagogy: Students and Teachers as Learning Partners. Learning Landscapes Vol. 6, No. 2, Spring 2013, Retrieved 11 November 2014, from: http://www.michaelfullan.ca/wp-content/uploads/2013/08/Commentary-Learning-Landscapes-New-Pedagogy.pdf

Hennesy, S., & London, L. (2013). Learning from International Experiences with Interactive Whiteboards: The role of professional Development in Integrating the Technology. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/5k49chbsnmls-en 

OECD. (2008). Innovating to Learn, Learning to Innovate. OECD Publishing. DOI:10.1787/9789264047983-en pp. 30 

Vieluf, S., Kaplan, D., Klieme, E., & Bayer, S. (2012). Teaching Practices and Pedagogical Innovation: Evidence from TALIS. OECD Publishing. http://dx.doi.org/10.1787/9789264123540-en

Ελληνική Οδοντιατρική Εταιρεία, Γερά Δόντια - Καλύτερη Υγεία, Αθήνα, 2009

Στάππα-Μουρτζίνη, Μ. (2003). Αγωγή Υγείας – Βασικές Αρχές – Σχεδιασμός Προγράμματος. Εγχειρίδιο για τους Εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Αθήνα: ΟΕΔΒ

Τζιμογιάννης Α. (2007). Το παιδαγωγικό πλαίσιο Αξιοποίησης των ΤΠΕ ως εργαλείο ανάπτυξης κριτικής και δημιουργικής σκέψης. Στο  Β. Κουλαϊδής (επιμ.), Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη κριτικής –δημιουργικής σκέψης. (Σελ.333-354). Αθήνα: ΟΕΠΕΚ