Περίληψη

Το εκπαιδευτικό σενάριο που παρουσιάζεται, απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας και αφορά στον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό. Το περιεχόμενό του είναι απόλυτα συμβατό με τους γενικούς και ειδικούς σκοπούς του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών (Α.Π.Σ.) και του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραμμάτων Σπουδών (Δ.Ε.Π.Π.Σ.) για το νηπιαγωγείο. Επιχειρείται η διαθεματική-διεπιστημονική προσέγγιση της γνώσης, καθώς και η εμπλοκή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία. Στο παρόν σενάριο εμπλέκονται δραστηριότητες απ’ όλες τις γνωστικές περιοχές, όπως  Παιδί και Γλώσσα (προφορική επικοινωνία, γραφή, ανάγνωση), Παιδί και Μαθηματικά, Παιδί και Περιβάλλον (ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση), Παιδί και Δημιουργία–Έκφραση, Παιδί και Πληροφορική (εγκάρσια σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα) (Δ.Ε.Π.Π.Σ.,2003). Μέσω της αξιοποίησης των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία, της συνεργατικής μάθησης και του παιχνιδιού, παρέχονται κατάλληλες ευκαιρίες στα παιδιά για ανάπτυξη κοινωνικών, μαθησιακών δεξιοτήτων, καθώς και καλλιέργεια δεξιοτήτων όπως αυτή της αυτοεκτίμησης και του σεβασμού των ατομικών ιδιαιτεροτήτων.

Εισαγωγή: Το σενάριο εντάσσεται στο μοντέλο διδασκαλίας και μάθησης που ακολουθεί την κοινωνικο-εποικοδομητική προσέγγιση. Οι μαθητές έχοντας προϋπάρχουσες γνώσεις, βοηθούνται στο να οικοδομήσουν νέες πάνω σ’ αυτές που ήδη κατέχουν, μέσα και από την κοινωνική αλληλεπίδραση στο σχολικό περιβάλλον. Η εκπαίδευση λειτουργεί αντισταθμιστικά, καθώς κύριος σκοπός είναι η γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα στις άτυπες και τις τυπικές γνώσεις των παιδιών, ενώ η διαδικασία αυτή προκύπτει μέσα απ’ την κοινωνική αλληλεπίδραση και τη συνεργασία (Ειδικό Μέρος ΙΤΥ, 2008).

Οργάνωση Διδασκαλίας: η οποία μπορεί να πάρει τρεις βασικές μορφές: εργασία με το σύνολο της τάξης, ατομική εργασία (υποστηρικτικό διδακτικό υλικό), εργασία σε ομάδες των δύο, τριών και τεσσάρων ατόμων. Ο ρόλος της νηπιαγωγού είναι βοηθητικός, διευκολυντικός ή συνεργατικός ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών. Οι δραστηριότητες του σεναρίου θα ενταχθούν στην ώρα των προγραμματισμένων ημερήσιων διαθεματικών δραστηριοτήτων, από τις 9:00 περίπου ως τις 10:30. Το σενάριο περιλαμβάνει δραστηριότητες από 10-40 λεπτά με την ευελιξία αυξομείωσης κατά την υλοποίησή, λόγω πολλών παραγόντων όπως: ενδιαφέροντα παιδιών, προηγούμενες εμπειρίες, υλικό κ.ά..

Είναι αναγκαίο τα παιδιά να είναι εξοικειωμένα με τον υπολογιστή (χρήση πληκτρολογίου/ποντικιού). Ο υπολογιστής χρησιμοποιείται σαν εργαλείο ενίσχυσης της δημιουργικότητας, επικοινωνίας, αξιολόγησης και καλλιεργείται ο οπτικός και πληροφορικός γραμματισμός των μαθητών.

Σκοπός και στόχοι: ο γενικός σκοπός του σεναρίου είναι η γνωριμία των παιδιών με τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό και βασική επιδίωξή μας είναι να γίνουν περισσότερο συνειδητοί γνώστες της πολιτιστικής μας κληρονομιάς αλλά και της πολιτιστικής κληρονομιάς των λαών όλου του κόσμου. Παράλληλα επιδιώκεται η επίτευξη επιμέρους στόχων ως προς το γνωστικό αντικείμενο, όπως: να αποκτήσουν θετικές στάσεις και συμπεριφορές για την πολιτιστική τους κληρονομιά μέσα από την εξοικείωσή τους με το χώρο του μουσείου και να γνωρίσουν ορισμένα έργα τέχνης, να καλλιεργηθεί η ιστορική-κοινωνική-πολιτιστική τους συνείδηση, να καλλιεργηθεί η αισθητική τους, να εξοικειωθούν με την παρατήρηση και την «ανάγνωση» αρχαιολογικών ευρημάτων, να αποκτήσουν κοινωνική ταυτότητα, να γνωρίσουν το μουσείο ως χώρο που φυλάσσονται αντικείμενα του πολιτισμού μας, να έρθουν σε επαφή και γνωριμία με διάφορα υλικά, να εμπλουτίσουν τον προφορικό τους λόγο με νέες λέξεις, να παρατηρούν και να περιγράφουν, να συνειδητοποιήσουν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας και η εικόνα είναι αναπαράσταση του κόσμου, να εξασκήσουν δεξιότητες: παρατήρησης, σύγκρισης, μέτρησης και αναγνώρισης, να προσανατολίζονται στο χώρο και να προσεγγίσουν διαισθητικά την έννοια της κλίμακας.

Παρουσίαση: γενικότερη επιδίωξη είναι, οι μαθητές να γίνουν όσο το δυνατό περισσότερο συνειδητοί γνώστες του πολιτισμού μας και κατ’ επέκταση και των άλλων  πολιτισμών. Μέσα από την προσέγγισή τους αυτή θα αναπτύξουν την παρατηρητικότητά τους, θα καλλιεργήσουν τη δημιουργική τους σκέψη, θα κινητοποιηθεί η φαντασία τους, θα αφυπνιστεί η περιέργειά τους. Μέσω της ενασχόλησή τους με το μαγευτικό κόσμο του παρελθόντος, θα γοητευτούν, θα συγκινηθούν και τέλος θα τους δοθεί η ευκαιρία να πειραματιστούν με υλικά. Με αυτό τον τρόπο θα δημιουργηθεί ο αυριανός συνειδητός πολίτης με σεβασμό στην πολιτιστική του κληρονομιά και κατ’ επέκταση στην τέχνη σαν μέσο έκφρασης και επικοινωνίας ανά τους αιώνες.

Αφόρμηση: στην τάξη μας έχουν οριστεί δύο μέρες τη βδομάδα, για την πραγματοποίηση της δραστηριότητας «το τιμώμενο πρόσωπο». Το παιδί που θα είναι το «τιμώμενο πρόσωπο» μπορεί να φέρει εκείνη την ημέρα ό,τι θέλει από το σπίτι του όπως: αγαπημένα αντικείμενα, βιβλία, φωτογραφίες, κάποιο γλυκό ή φαγητό που έχει φτιάξει με τη μαμά για τους φίλους του κ.ά. Μία μέρα μια μαθήτρια, στα πλαίσια της συγκεκριμένης δραστηριότητας, έφερε το αγαπημένο της βιβλίο που ήταν «η εγκυκλοπαίδεια της Αρχαίας Ελλάδας» (J.Chisholm, L.Miles, S.Reid, 2000).
Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν με την εικονογράφηση και ζητούσαν ξανά και ξανά να τους το ξεφυλλίζει μπρος-πίσω. Έγινε αντιληπτό ότι είχαν πολλές απορίες και «διψούσαν» για απαντήσεις. Μετά από προτροπή της νηπιαγωγού αποφασίστηκε η ενασχόληση με τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό και τους θησαυρούς του.