Στη φάση αυτή και αφού έχει ολοκληρωθεί το πρόγραμμα της σεξουαλικής αγωγής / αναπαραγωγής, ξεκινάμε να απαντάμε στην ερώτηση "ποιές αγκαλιές πρέπει να προσέχω;" (βλ. 2η φάση). Ορισμένες από τις απαντήσεις, που έχουμε ήδη λάβει από τα παιδιά, από προηγούμενες υλοποιήσεις του προγράμματος είναι οι εξής: "όταν αισθανόμαστε άσχημα", "όταν μας σφίγγουν πολύ", "όταν με γαργαλάνε και εγώ δεν θέλω".

Βασιζόμενοι στις σκέψεις των παιδιών μπορούν να τεθούν από τους εκπαιδευτικούς ερωτήματα, όπως: "σε ποιά σημεία του σώματος ΔΕΝ θα θέλαμε να μας αγγίζουν ή να μας χαϊδεύουν, ώστε να μην αισθανόμαστε άσχημα;" Ηδη από προηγούμενες εφαρμογές του προγράμματος, κάποια παιδιά έχουν αναφέρει την περιοχή των γεννητικών οργάνων με τη λογική ότι πρέπει να προσέχουμε την περιοχή αυτή να μην μπούνε μικρόβια. Όπως επισημαίνουν οι  Πρικατέ και Γιωτάκος (2005), συνήθως από τους γονείς δίνεται έμφαση στην υγιεινή των γεννητικών οργάνων και όχι στην σεξουαλική κακοποίηση. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι είναι λογικό κάτι τέτοιο, καθώς αποτελεί ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα, διότι ένα μικρό παιδί ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ και ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να κατανοήσει τη φύση της σεξουαλικής πράξης, πόσο μάλλον όταν αυτή ενέχει βία (Πρικατέ & Γιωτάκος, 2005)..

Συνεχίζοντας τη συζήτηση με τα παιδιά, παρουσία των γονιών τους, εξηγεί ο/η εκπαιδευτικός ή οι ειδικοί επιστήμονες ότι υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, που έχουν άρρωστο μυαλό και δεν μπορούν να κατανοήσουν το λάθος και το σωστό, οι οποίοι μπορεί να πλησιάσουν κάποιο παιδί, προσφέροντάς του δώρα. Εδώ μπορεί να τεθεί στα παιδιά το ερώτημα: 'για ποιό λόγο το κάνουν αυτό;". Σε προηγούμενη εφαρμογή του προγράμματος ανταποκρίθηκαν σωστά, λέγοντας "για να πάμε κοντά τους!"  Εδώ μπορεί να γίνει η επισήμανση ότι η αγκαλιά των ανθρώπων αυτών είναι διαφορετική από την όμορφη αγκαλιά, γιατί όπως είπαμε, τα αγγίζουν σε σημεία, που μπορεί να αισθάνονται άσχημα, όπως στη γεννετήσια περιοχή. Μπορεί να ζητηθεί από τους μαθητές, στο σημείο αυτό, να θυμηθούν όμορφες αγκαλιές, όπου ήταν χαρούμενοι. Από προηγούμενη εμπειρία τα παιδιά είχαν αναφέρει "της μαμάς, της γιαγιάς..."Γίνεται, λοιπόν, επιτακτική επισήμανση ότι όταν αισθανθούν μια αγκαλιά, που θα τα κάνει να αισθανθούν άσχημα, να φύγουν μακριά και να αναφέρουν το περιστατικό σε έναν ενήλικα, σε όποιον/α εκείνα επιθυμούν για να τα βοηθήσει.

Κατά την εφαρμογή του προγράμματος είχε διαπιστωθεί από τη συγγραφέα και τους γονείς η παντελής έλλειψη παιδικής βιβλιογραφίας, που να απευθύνεται, για αυτό το ευαίσθητο θέμα, σε μικρές ηλικίες και να περνάει τα παραπάνω μηνύματα, Έτσι, ως απόσταγμα του προγράμματος δημιουργήθηκε το παραμύθι Μη Φοβάσαι την Αγκαλιά. Σε προηγούμενη εφαρμογή του προγράμματος, τα παιδιά μαζί με τους γονείς τους, δημιούργησαν ζωγραφιές με τους ήρωες του παραμυθιού, μέσω ανοικτών λογισμικών δημιουργικής ζωγραφικής, όπως το TUX PAINT και oi KAΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ΕΝ ΔΡΑΣΕΙ (KIDMEDIA).

Βιβλιογραφία

Πρικατέ, Β., & Γιωτάκος, Ο. (2005). Οδηγός Εκπαιδευτικών και Γονέων για την Ανίχνευση της Παιδικής Κακοποίησης. Αθήνα: ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις.