Φάση Σεναρίου
Βιολογία (Γυμνάσιο)
Το αίμα και τα συστατικά του-Κυκλοφορικό και υγεία
3η διδακτική ώρα : Τα δυο προηγούμενα μαθήματα ήταν αρκετά εντατικά. Σε αυτό το μάθημα γίνεται μια πιο χαλαρή παρουσίαση χωρίς ΦΕ, αλλά με προβολή λογισμικού στο βιντεοπροβολέα και με συζήτηση με ολόκληρη τη τάξη.(εναλλακτικά μπορεί να γίνει και στο εργαστήριο Η/Υ).Μπορεί να χρησιμοποιηθέι το λογισμικό Εγκυκλοπαίδεια του Ανθρώπινου Σώματος για μια πιο διαδραστική παρουσίαση ή να ακολουθηθεί η ροή που περιγράφεται παρακάτω. Η ροή αποτελείται από κείμενα και εικόνες αλλά αυτό έγινε λόγο του περιορισμένου χρόνου για εξοικείωση με τη πλατφόρμα. Εύκολα μπορεί να εμπλουτιστεί με διαδραστικές εικόνες.Τα κείμενα που παρουσιάζονται παρακάτω καλό είναι να μη τα διαβάζουν οι μαθητές από την οθόνη αλλά να είναι το περιεχόμενο της συζήτησης που καθοδηγεί ο καθηγητής και οι μαθητές να βλέπουν κυρίως τις εικόνες (ειδικά εαν γίνεται στη σχολική τάξη). Αυτό καθώς και η μη χρήση Φύλλου Εργασίας έγινε για να μη βαρεθούν οι μαθητές τη ίδια διαδικασία κάθε φορά και γιατί στο μάθημα αυτό έχουμε πιο «ζωντανή» «θεατρική» «επιμελώς αυθόρμητη» παρουσίαση όπου χρησιμοποιούνται πολλά στοιχεία από τη θεατρικές τέχνες.
Αρχικά η διδασκαλία ξεκινά με αυτοσχεδιασμό πάνω σε ένα πραγματικό γεγονός της «σχολικής επικαιρότητας» που φάνηκε να κινεί το ενδιαφέρον των μαθητών:
«Ο Δημητράκης στο διάλειμμα δάγκωσε για "αστείο" το Γιαννάκη.» (Και το έκανε ακριβώς την εβδομάδα που θα εξετάζαμε τα συστατικά του αίματος!) Μέσα στη τάξη επικρατεί αναταραχή και η καταγγελία-καταπέλτης από τους συμμαθητές του συνοδεύεται από έκπληξη και γέλια! Να(!) η καταπληκτικότερη ευκαιρία να παρουσιάσουμε τα στάδια μια πληγής και να εξερευνήσουμε με τους μαθητές το ρόλο των λευκών αιμοσφαιρίων και των αιμοπεταλίων, με τη βοήθεια του λογισμικού Εγκυκλοπαίδεια του Ανθρώπινου Σώματος. (στο «πήξη του αίματος»). Και όλα αυτά μετά από μια θεατρική διφορούμενη αντίδραση- «Ξέρεις τι έκανες Δημητράκη!!!.... Ελάτε να δούμε στο λογισμικό τι έκανε ο Δημητράκης!»
Στο «ευκαιριακό» και στο «επίκαιρο» ο εκπαιδευτικός μπορεί να διακρίνει την «ευκαιρία» να συνδέσει τις γνώσεις με το συναισθηματικό κόσμο των μαθητών και να απευθυνθεί και σε άλλα είδη νοημοσύνης πέραν της μαθηματικής (διαπροσωπική, νατουραλιστική). Η απόκριση των μαθητών προέτρεψε την επόμενη χρονιά να ξαναχρησιμοποιηθεί το (πλαστό πια) γεγονός σαν να είχε μόλις γίνει με τα ίδια εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Η γλώσσα του σώματος και οι εναλλαγές στο τόνο της φωνής είναι πολύ σημαντικά σε αυτό το σημείο. Στην αρχή ο αυστηρό τόνος και η συνοφρυωμένη όψη δείχνουν ότι ετοιμαζόμαστε με στυλ Διονύση Παπαγιαννόπουλου να επιπλήξουμε το θύτη. ««Τι έκανες Δημητράκη;;;!!!» Οι μαθητές συστέλλονται κάπως από τον απειλητικό τόνο του καθηγητή, οποίος όμως συνεχίζει σε εντελώς διαφορετικό και ήρεμο πια τόνο: «Ελάτε να δούμε στο λογισμικό τι έκανε ο Δημητράκης. Να, Δημητράκη τι θα μπορούσες να είχες προκαλέσει εάν το δάγκωμα ήταν λίγο πιο δυνατό:» και εκεί προβάλουμε το λογισμικό. Οι μαθητές ανακουφίζονται, σχεδόν το θεωρούν αστείο να «τα γυρίζουμε όλα στην επιστήμη», αλλά σίγουρα έχουμε διεγείρει το ενδιαφέρον τους. Χωρίς να ασχοληθούμε περεταίρω με την ηθική πλευρά του θέματος, προκαλούμε τον θύτη να αναγνωρίσει με τη βοήθεια του λογισμικού DK_MMBODY τις μικροσκοπικές συνέπειες της πράξης του.
Έτσι είτε προβάλουμε λοιπόν στον βιντεοπροβολέα το λογισμικό DK_MMBODY -> κυκλοφορικό σύστημα ->Αίμα-> Πως πήζει το αίμα->στάδιο 1, 2 και 3 είτε προβάλουμε τις εικόνες που παρουσιάζονται παρακάτω. Και στις δυο περιπτώσεις ακολουθούμε τισ συζητήσεις που περιγράφονται παρακάτω στα κείμενα.
Το κομμάτι του λογισμικού και οι εικόνες που μπήκαν στη ροή της διδασκαλίας με τον Αίσωπο είναι μια σειρά τριών σχεδίων με σκοπό τη χρονική αναπαράσταση της διαδικασίας της πήξης του αίματος κατά τη δημιουργία μιας πληγής (το δάγκωμα στην περίπτωσή μας).
Όταν ολοκληρώσουμε τη θεματική ενότητα επιστρέφουμε στο αρχικό έναυσμα: «Να λοιπόν τι συμβαίνει όταν τραυματιζόμαστε και τρέχει αίμα» Η χρήση «σχολικής επικαιρότητας» και αυτοσχεδιασμού πάνω σε αυτή είναι μια διδακτική πρακτική που προκαλεί την έντονη συναισθηματική εμπλοκή των μαθητών ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να αποφορτίσουμε τη τάξη εαν το θεωρήσουμε σωστό αποκαλύπτοντας ότι το γεγονός του δαγκώματος ήταν πλασματικό.
Προχωρούμε σε σύντομη αναφορά στις ασθένειες του κυκλοφορικού και συζητούμε πάνω στις συνήθειες που τις αποτρέπουν ή τις επιδεινώνουν.
Κλείνουμε με μια ανακεφαλαιωτική ερώτηση αντιστοίχησης πάνω στα συστατικά του αίματος και πιθανά κατα περίπτωση χιουμοριστικά σχόλια για το πλασματικό γεγονός του δαγκώματος.