Φάση Σεναρίου
Προσχολική Παιδαγωγική (Προσχολική)
Αναγνώριση και συμπλήρωση κανονικοτήτων
Η εισαγωγή στην αλγεβρική σκέψη, με θέμα τις κανονικότητες διέπει τους στόχους αυτής της φάσης αλλά και ολόκληρο το σενάριο. Η ενασχόληση αυτή θα συνεισφέρει στην δόμηση ενός σημαντικού μαθηματικού υπόβαθρου στα παιδιά, που θα τους επιτρέψει να λειτουργήσουν στην καθημερινότητά τους, ως ενήλικες, με αποτελεσματικό τρόπο (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2012).
Στόχος της πρώτης φάσης είναι η αναγνώριση και συμπλήρωση κανονικοτήτων. Τα παιδιά κατανοούν και χρησιμοποιούν τις κανονικότητες στις μέρες, τις εποχές και τους αριθμούς κ.α. με στόχο να ερμηνεύσουν αυτές τις καταστάσεις, δηλαδή "χρησιμοποιούν τα μαθηματικά σε μια ποικιλία ενδο- και εξω-μαθηματικών πλαισίων" (Niss, 1996, 2003 στο Τζεκάκη 2013). Ακόμη, καλούνται να διορθώσουν λάθη στις κανονικότητες και έτσι να μετέχουν "ενεργά σε καταστάσεις προβληματισμού, αφού το λάθος είναι μια ενδιάμεση γνώση" για τη διδακτική των μαθηματικών (Καλαβάσης, 2004).
'Ετσι, στην πρώτη αυτή φάση ο/ο εκπαιδευτικός έχει αναρτημένες καρτέλες με τις μέρες, τις εποχές, τους αριθμούς και άλλα, που τις χρησιμοποιεί και ως χειραπτικό υλικό για τη διεξαγωγή του σεναρίου. Με αφόρμηση τις αναφορές στις μέρες της εβδομάδας στα πλαίσια του ημερήσιου προγραμματισμού των βοηθών της τάξης αλλά και της ημερομηνίας, συζητούμε με τους μαθητές "-ποια μέρα έχουμε σήμερα;", "-βρίσκονται όλες οι μέρες της εβδομάδας στον φανελοπίνακα με τους βοηθούς της τάξης;", "-μήπως λείπει κάποια μέρα από το φανελοπίνακα;" και "-ας μας πει κάποιο παιδί όλες τις ημέρες της εβδομάδας". Στη συνέχεια, οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες εργάζονται στον υπολογιστή για να ανακαλύψουν , "ποια μέρα λείπει" και "ποιο λάθος παρατηρούν" στο εικονιστικό περιβάλλον του. Επίσης, κατανοούν το μοτίβο των αριθμών και συμπληρώνουν τον αριθμό που λείπει. Επιπρόσθετα, στο φύλλο εργασίας 1, εργάζονται για να διορθώσουν λάθη στην κανονικότητα.
Η ίδια διαδικασία επαναλαμβάνεται στον εντοπισμό κανονικοτήτων που αφορούν τις εποχές, αλλά και τους αριθμούς. Η/ο εκπαιδευτικός, κατά την πρώτη συνάντηση της ολομέλειας συζητά με τα παιδιά για τις εποχές, όπως "-ποια εποχή έχουμε;", "-ας μας πει κάποιο παιδί, ποια εποχή είναι αυτή με το χιονισμένο δέντρο;", "-τα λουλούδια σε ποια εποχή ανθίζουν", "-πόσες είναι οι εποχές;" και "-ας αναφέρουμε όλες τις εποχές". Στην συνέχεια οι μαθητές θα εργαστούν στον υπολογιστή της τάξης με τον ίδιο τρόπο, όπως και με τις ημέρες της εβδομάδας. Επιπλέον, θα εργαστούν με το φύλλο εργασίας 2 για να διορθώσουν τα λάθη που ανακάλυψαν.
Τις παρατηρήσεις τους σχετικά με τις κανονικότητες θα τις αναφέρουν στην ολομέλεια: οι εκπρόσωποι της κάθε ομάδας θα πρέπει να αναφέρουν "-ποιό μέρος της κανονικότητας έλειπε;" και "-πώς το κατάλαβαν;". Επίσης θα πρέπει να περιγράψουν "-ποιά ακριβώς ήταν τα λάθη που εντόπισαν" στα φύλλα εργασίας και "τι σκέφτηκαν να κάνουν για να τα διορθώσουν".
Τέλος, παρουσιάζεται ένα ψηφιακό παιχνίδι της εκπαιδευτικής εφαρμογής "Αερόστατο", όπου τα παιδιά καλούνται να συμπληρώσουν το σχήμα που λείπει, ώστε να συμπληρωθεί το μοτίβο.
Στο φύλλο εργασίας 3 παρατίθεται το ποίημα "οι μέρες της εβδομάδας", που μπορούμε να το εκμεταλευτούμε για πιθανή επέκταση της παρούσας φάσης του σεναρίου. Στο φύλλο εργασίας 4 υπάρχει ένα ιστόγραμμα του σεναρίου, για τον εκπαιδευτικό.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Τζεκάκη, Μ. (2013). Μαθηματικά για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Επιμόρφωση εκπαιδευτών εκπαιδευτικών. Πράξη "Νέο Σχολείο". Υπουργείο Παιδείας Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων. Ανακτημένο στις 27-9-2015 στον διαδικτυακό τόπο: http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps/%CE%9C%CE%B1%CE%B8%CE%B7%…
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2012). Νέα Προγράμματα Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Ανακτημένο στις 27-9-2015 στον διαδικτυακό τόπο http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps.php
Καλαβάσης, Φ. (2004). Η διευρυμένη θέαση των μαθηματικών μέσω της διδακτικής των μαθηματικών. Στο Φ. Καλαβάσης & Μ. Μειμάρης (Επιμ). Θέματα Διδακτικής Μαθηματικών, τόμος 5ος. Αθήνα, Gutenberg.
Παίζουμε με τις μέρες της εβδομάδας Διευκρίνιση
Παίζουμε με τις εποχές Διευκρίνιση
Παίζουμε με τους αριθμούς Διευκρίνιση
Ποιο σχήμα λείπει; Διευκρίνιση
Δημιουργός Σεναρίου: ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΎΣΙΑΔΟΥ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΤΣΑΜΠΑΖΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΣΟΦΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ (Συντονιστής)