Φάση Σεναρίου
Προσχολική Παιδαγωγική (Προσχολική)
Μοτίβα στο ποίημα "η σουσουράδα"
Η ανάγνωση ποιημάτων στο νηπιαγωγείο είναι μια δράση που επαναλαμβάνεται συχνά, είτε για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένο εκπαιδευτικό στόχο, είτε ως μια αφορμή για λογοτεχνική απόλαυση. Στην δεύτερη φάση του σεναρίου μας εκμεταλευόμαστε μια γλωσσική δραστηριότητα για την ανακάλυψη κανονικοτήτων, αφού η Γλώσσα διατρέχει κάθε θέμα που επιλέγεται στην προσχολική αγωγή (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, ΔΕΠΠΣ, 2006). Εργαζόμαστε έτσι ώστε τα παιδιά να βιώσουν (με δραματοποίηση), να εργαστούν με εμπράγματο υλικό (κάρτες και φύλλα εργασίας) και να εργαστούν σε αναπαραστασιακό επίπεδο (στο περιβάλλον του υπολογιστή) (Τζεκάκη, 2007).
Με άξονα τα παραπάνω, ξεκινάμε την δεύτερη αυτή φάση: διαβάζουμε στα παιδιά το ποίημα "η Σουσουράδα" (φύλλο εργασίας 1). Στο πρώτο ψηφιακό εργαλείο (ήχος) τα παιδιά ακούνε ολόκληρο το ποίημα, έτσι ώστε να το απολαύσουν και να προετοιμαστούν για την επόμενη δράση. Στο σημείο αυτό μπορούμε να δραματοποιήσουμε τους διαλόγους, ώστε τα παιδιά να δημιουργήσουν ένα ισχυρό βίωμα. Στόχος μας είναι να ανακαλύψουν την κανονικότητα που υπάρχει στο ποίημα, δίνοντας την ευκαιρία για δημιουργικότητα, αυτενέργεια και ανάπτυξη πρωτοβουλίας (Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, 2006).
Αξιοποιώντας τις "διαδραστικές παρουσιάσεις" στον υπολογιστή, ο/η εκπαιδευτικός διαβάζει τους διαλόγους της σουσουράδας (παρατίθενται και στο φύλλο εργασίας 2). Απευθύνει την ερώτηση "-ποιος μιλάει;". Οι μαθητές απαντούνε βλέποντας τις εικόνες. Συνεχίζουμε με τον ίδιο τρόπο για τους επόμενους διαλόγους. Στοχεύουμε να αντιληφθούν την διαδοχή στους διαλόγους, όπου η σουσουράδα εμφανίζεται με μια κανονικότητα. Στο τέλος, ρωτούμε τα παιδιά "-ποιος μιλάει τις πιο πολλές φορές;", "-μετά τη γριά Βάβω, ποιος μιλάει;", "-μετά την κοπέλα, ποιος μιλάει" και ούτω καθ' εξής.
Στην συνέχεια κόβουμε κάρτες με τις φωτογραφίες των πρωταγωνιστών του ποιήματος (φύλλο εργασίας 3), τόσες όσες και οι διάλογοι που ακούστηκαν. 'Ενας μαθητής τις τοποθετεί στο τραπεζάκι της ολομέλειας και ένας άλλος περιγράφει: "-πρώτα μιλάει η σουσουράδα, μετά η γριά, η σουσουράδα, η κοπέλα" κτλ. Τα παιδιά με αυτόν τον τρόπο βλέπουν την κανονικότητα με το χειραπτικό υλικό. Μπορούμε να ανακατέψουμε τις κάρτες και να καλέσουμε έναν μαθητή να τις βάλει στη σωστή θέση, σύμφωνα με τους διαλόγους. Επίσης, μπορούμε να κρύψουμε κάποια κάρτα ή να αντιστρέψουμε τη θέση δύο καρτών μεταξύ τους. Η δράση αυτή θα βοηθήσει ώστε να εντοπίσουν οι μαθητές μέσω χειραπτικού υλικού, την κανονικότητα του ποιήματος και θα προετοιμάσει την επόμενη δράση, στο περιβάλλον του υπολογιστή.
Τέλος, χωρίζουμε τα παιδιά σε ομάδες και εργάζονται στον υπολογιστή της τάξης ώστε να βάλουν τις εικόνες των διαλόγων της σουσουράδας στο εργαλείο "διαδραστικές ενεργές περιοχές" με τη διαδικασία "drag and drop". Οι μαθητές δημιουργούν την κανονικότητα, ελέγχουν το έργο τους και παρατηρούν την κανονικότητα στο απεικονιστικό περιβάλλον του υπολογιστή.
Μπορούμε να επεκτείνουμε την δραστηριότητα με τη βοήθεια των φύλλων εργασίας 4 και 5: ο/η εκπαιδευτικός αντικαθιστά τις κάρτες των διαλόγων με σύμβολα (χρώματα ή σχήματα). Απευθυνόμενη στην ολομέλεια δείχνει πως κάθε εικόνα μπορούμε να την αντικαταστήσουμε με ένα χρώμα "-η σουσουράδα έχει το πορτοκαλί χρώμα, η γριά έχει το πράσινο, η κοπέλα το μπλε, ο μπακάλης το φουξ, ο φούρναρης το μπορντώ και ούτω καθ εξής", "-ας βάλουμε πάνω στις εικόνες των πρωταγωνιστών την αντίστοιχη κάρτα χρώματος, πώς θα γίνει το μοτίβο μας". Κάθε ομάδα κόβει τις κάρτες των χρωμάτων και, στην ολομέλεια της τάξης, παρουσιάζει με αυτές την κανονικότητα στο ποίημα.
Βιβλιογραφικές αναφορές
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2006). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το Νηπιαγωγείο. Ανακτημένο στις 27-9-2015 από τον διαδικτυακό τόπο http://www.pi-schools.gr/content/index.php?lesson_id=300&ep=367
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2006). Οδηγός της Νηπιαγωγού. Ανακτημένο στις 27-9-2015 στον διαδικτυακό τόπο http://www.pi-schools.gr/content/index.php?lesson_id=300&ep=368
Τζεκάκη, Μ. (2007). Μαθηματικές Δραστηριότητες για την Προσχολική Ηλικία. Αθήνα, Gutenberg.
Οι διάλογοι στο ποίημα "η Σουσουράδα" Διευκρίνιση
Στήνουμε το μοτίβο της Σουσουράδας Διευκρίνιση
Ακούμε το ποίημα "Σουσουράδα" Διευκρίνιση
Δημιουργός Σεναρίου: ΕΙΡΗΝΗ ΜΟΎΣΙΑΔΟΥ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΤΣΑΜΠΑΖΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΣΟΦΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ (Συντονιστής)