Φάση Σεναρίου
Προσχολική Παιδαγωγική (Προσχολική)
Ο άνθρωπος και τα ζώα.
Η φάση αυτή περιλαμβάνει δραστηριότητες, που έχουν ως στόχο να κινητοποιήσουν στοχαστικά και συναισθηματικά τους μαθητές του νηπιαγωγείου σχετικά με τους κινδύνους που απειλούν τα ζώα, καθώς και με τους τρόπους προστασίας τους.
Πιο συγκεκριμένα, επιδιώκεται τα παιδιά να κατανοήσουν, ότι υπάρχει μια πολύ στενή και αλληλένδετη σχέση ανάμεσα στον άνθρωπο και τα ζώα. Από τη μια μεριά, όλες οι αιτίες του προβλήματος της εξαφάνισης των ζώων, οφείλονται στον άνθρωπο και στις αλόγιστες δραστηριότητές του, ενώ από την άλλη, ο άνθρωπος είναι επίσης αυτός που μπορεί να τα προστατεύσει. Στο πλαίσιο αυτό επομένως, δίνεται έμφαση στο να γνωρίσουν οι μαθητές ποιες ανθρώπινες δραστηριότητες αποτελούν απειλή για τα ζώα, προκειμένου στη συνέχεια, να προβληματιστούν σχετικά με τις δράσεις εκείνες που μπορούν να συμβάλλουν στην προστασία τους.
Δραστηριότητα 1η: «Ο άνθρωπος, απειλή για τα ζώα»
Περιγραφή: Ο/Η εκπαιδευτικός αξιοποιώντας το διαδραστικό εργαλείο της εικόνας με τα διαδραστικά σημεία, παρουσιάζει στην ολομέλεια διάφορες εικόνες και παροτρύνει τα παιδιά να τις παρατηρήσουν προσεκτικά και να σκεφτούν, αν αυτές με κάποιο τρόπο συσχετίζονται με την εξαφάνιση των ζώων. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να διατυπώσουν τις απόψεις τους και να τις αιτιολογήσουν. Μέσα από τη διατύπωση διαφορετικών απόψεων και τις γνωστικές συγκρούσεις που θα προκύψουν, επιδιώκεται η γνωστική ανάπτυξη των μαθητών, καθώς και η καλλιέργεια των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων. Ο/Η εκπαιδευτικός, με αφορμή τις εικόνες, τροφοδοτεί τη συζήτηση, παρέχει νέες σχετικές πληροφορίες και φροντίζει να δίνεται ο κατάλληλος χρόνος στο κάθε παιδί να κάνει τις υποθέσεις του, ως προς τη συσχέτιση, ανάλογα με τον ατομικό του ρυθμό. Παράλληλα, τα διαδραστικά σημεία των εικόνων, λειτουργούν ως μέσο επιβεβαίωσης ή διάψευσης των υποθέσεων των παιδιών. Επίσης, ο/η εκπαιδευτικός παροτρύνει τα παιδιά, με αφορμή την απειλή που παρουσιάζεται, να προτείνουν αντίστοιχα μέτρα προστασίας, επεκτείνοντας έτσι τη συζήτηση.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι, παρά το γεγονός ότι η κάθε εικόνα συνδέεται άμεσα με ένα ή δύο υπό εξαφάνιση ζώα (που σχετίζονται με το θέμα του παρόντος σεναρίου), είναι ιδιαίτερα σημαντικό ο/η εκπαιδευτικός να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν, ότι οποιαδήποτε απειλή για οποιοδήποτε ζώο, συνιστά παράλληλα απειλή για το περιβάλλον που αφορά όλους μας, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Στόχοι:
- να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με τις δραστηριότητες του ανθρώπου (Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να διευρύνουν τις γνώσεις τους για τους ζωικούς οργανισμούς (συγκεκριμένα για τα ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ελλάδα) και το φυσικό περιβάλλον (Φυσικό περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να εξοικειωθούν με βασικές ερευνητικές διαδικασίες: διατύπωση ερωτήματος, υπόθεση, παρατήρηση, έλεγχος της υπόθεσης, επαλήθευση ή διάψευση (Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη επιχειρηματολογία (Προφορική Επικοινωνία: Ομιλία και Ακρόαση)
- να περιγράφουν, να εξηγούν και να ερμηνεύουν (Προφορική Επικοινωνία: Ομιλία και Ακρόαση)
Διάρκεια: 15΄
Τεχνικές: Παρατήρηση, ερωτήσεις- απαντήσεις, καταιγισμός ιδεών, συζήτηση
Υλικοτεχνική υποδομή: Ηλεκτρονικός υπολογιστής, συνδεδεμένος με μεγάλη οθόνη, προκειμένου όλα τα παιδιά, να μπορούν να παρατηρούν τις εικόνες.
Δραστηριότητα 2η: "Απειλή ή Προστασία; "
Περιγραφή: Σε συνέχεια της προηγούμενης δραστηριότητας, τα παιδιά χωρίζονται σε δυάδες και δραστηριοποιούνται στη "γωνιά του ηλεκτρονικού υπολογιστή" της τάξης. Εκεί καλούνται να παρατηρήσουν τις κάρτες ερωτήσεων και ανάλογα με την εικόνα που παρουσιάζεται, να σκεφτούν αν αυτό που απεικονίζεται, συνδέεται με κάποια απειλή για τα ζώα που μελετούν ή με κάτι που αφορά την προστασία τους, αιτιολογώντας σε κάθε περίπτωση την επιλογή τους. Πάνω στην κάθε κάρτα ερώτησης αναγράφονται οι λέξεις ΑΠΕΙΛΗ / ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ και τα παιδιά καλούνται να πληκτρολογήσουν αυτή που πιστεύουν ότι συνδέεεται με την εικόνα, στο πεδίο της απάντησης.
Ο ρόλος του/της εκπαιδευτικού είναι υποστηρικτικός. Εξηγεί με σαφήνεια τις οδηγίες, δίνει τις απαραίτητες διευκρινίσεις και ορίζει τις δυάδες. Για τη συγκεκριμένη δραστηριότητα, προτείνεται οι δυάδες που θα οριστούν να είναι διαφορετικού επιπέδου (peer tutoring), προκειμένου να υποστηριχθούν οι μαθητές που παρουσιάζουν κάποια αδυναμία. Επιπλέον, η επιχειρηματολογία των παιδιών στη συγκεκριμένη δραστηριότητα θα αξιοποιηθεί από τον/την εκπαιδευτικό, για να αξιολογηθεί το κατά πόσο τα παιδιά κατανόησαν τον τρόπο που οι δραστηριότητες του ανθρώπου επηρεάζουν τα ζώα, στα πλαίσια της διαμορφωτικής αξιολόγησης.
Στην παρούσα φάση, παρουσιάζεται η συγκεκριμένη διαδραστική άσκηση και δραστηριοποιούνται όσες δυάδες προλάβουν, για τη συγκεκριμένη χρονική διάρκεια. Τα υπόλοιπα παιδιά, μπορούν να δραστηριοποιηθούν εκεί στο πλαίσιο των ελεύθερων δραστηριοτήτων.
Στόχοι:
- να αντιληφθούν την αλληλεπίδραση του περιβάλλοντος με τις δραστηριότητες του ανθρώπου (Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να εμπεδώσουν τις γνώσεις τους για τους ζωικούς οργανισμούς (συγκεκριμένα για τα ζώα που απειλούνται με εξαφάνιση στην Ελλάδα) και το φυσικό περιβάλλον (Φυσικό περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να εξοικειωθούν με βασικές ερευνητικές διαδικασίες: διατύπωση ερωτήματος, υπόθεση, παρατήρηση, έλεγχος της υπόθεσης, επαλήθευση ή διάψευση (Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας (Ανθρωπογενές περιβάλλον και αλληλεπίδραση)
- να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να χρησιμοποιούν στοιχειώδη επιχειρηματολογία (Προφορική Επικοινωνία: Ομιλία και Ακρόαση)
- να εντοπίζουν γράμματα και αριθμούς στο πληκτρολόγιο, να «γράφουν» χρησιμοποιώντας κεφαλαία γράμματα (Παιδί και Πληροφορική)
Διάρκεια: 10΄
Τεχνικές: Εργασία σε ομάδες (δυάδες), ερωτήσεις – απαντήσεις, παρατήρηση.
Υλικοτεχνική υποδομή: Οργανωμένη «γωνιά ηλεκτρονικού υπολογιστή» στην τάξη, που να διαθέτει δύο ηλεκτρονικούς υπολογιστές, προκειμένου να μπορούν να δραστηριοποιούνται εκεί παράλληλα, δύο δυάδες.
Απειλή ή Προστασία; Διευκρίνιση
Πυρκαγιές-Εμπρησμοί Διευκρίνιση
Διάνοιξη δασικών δρόμων Διευκρίνιση
Ρύπανση της θάλασσας Διευκρίνιση
Κυνήγι Διευκρίνιση
Υπεραλίευση Διευκρίνιση
Τεχνητός φωτισμός και θόρυβος στις παραλίες Διευκρίνιση
Ταχύπλοα σκάφη Διευκρίνιση
Δημιουργός Σεναρίου: Παρασκευή Τόλη (Εκπαιδευτικός)