Το πορτραίτο της αρχαίας Ελληνίδας σε Αθήνα και Σπάρτη

Ιστορία (ΔΕ) (Γυμνάσιο)

Το πορτραίτο της αρχαίας Ελληνίδας σε Αθήνα και Σπάρτη

3 ώρες

Γενική περιγραφή περιεχομένου

Σκοπός της διδακτικής παρέμβασης ήταν η ανάδειξη της θέσης της γυναίκας στην αρχαιότητα. Το σκεπτικό της διδακτικής παρέμβασης βασίστηκε στη διαπίστωση ότι η ιστορία μέχρι τώρα αφηγούνταν πράξεις μεγάλων ανδρών και το ζητούμενο ήταν η ένταξη της ιστορίας της γυναίκας στην επίσημη ιστορία. Με αφορμή τις λίγες πληροφορίες που δίνει το σχολικό εγχειρίδιο για τις γυναίκες στην αρχαιότητα οι μαθητές λειτουργούν σαν ερευνητές καλύπτοντας το κενό με το να αναζητούν πληροφορίες και να εξάγουν συμπεράσματα. Οι δραστηριότητες παρέχουν οπτικές που φωτίζουν το ρόλο της γυναίκας στην αρχαία Ελλάδα.

Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Με αφορμή το λίγο χώρο που αφιερώνει το σχολικό εγχειρίδιο όσον αφορά στις γυναίκες, οι μαθητές ωθούνται στο να προβληματιστούν αλλά και να καλύψουν το κενό μέσα από τη δική τους έρευνα. Η κατανόηση μιας κοινωνίας προϋποθέτει τη μελέτη όλων των πτυχών της αλλά και όλων των μελών που την αποτελούν. Δηλαδή, δεν μπορεί να αγνοηθεί ο ρόλος των γυναικών, σχεδόν του μισού πληθυσμού μιας κοινωνίας.

at 50/100 Μέτριας δυσκολίας

Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο

Γυμνάσιο

Θεματική Ταξινομία

Ιστορία (ΔΕ) > Αρχαιότητα (1100 π.Χ.- 4ος μ.Χ. αι.) > Κοινωνική οργάνωση και Καθημερινή ζωή >

Τύπος Διαδραστικότητας

Ενεργός μάθηση

Επίπεδο Διαδραστικότητας

μεσαίο

Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:

-6

6-9

9-12

12-15

15-18

18-25

25+

Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:

Φάση διερεύνησης και επεξεργασίας των πηγών

90λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο Πληροφορικής/Αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και έναν σταθμό εργασίας ανά ομάδα (3-4 ατόμων)

Φάση δημιουργίας τελικού προϊόντος

45λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο Πληροφορικής/Αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και έναν σταθμό εργασίας ανά ομάδα (3-4 ατόμων)

Διδακτικοί Στόχοι

Να οικειώνονται βαθμιαία το ειδικό λεξιλόγιο της ιστορικής επιστήμης.

Να ευαισθητοποιηθούν σε σχέση με τις «παραγκωνισμένες» φωνές της ιστορίας και να τις αναδείξουν.

Να συγκρίνουν διαφορετικές κοινωνίες (Αθήνα – Σπάρτη), ανακαλύπτοντας ομοιότητες και διαφορές.

Να μπορούν να «διαβάζουν» μια οπτική αναπαράσταση και να εξάγουν συμπεράσματα.(οπτικός γραμματισμός)

Να καλλιεργήσουν την ενσυναίσθηση, δηλαδή τη δυνατότητα να κατανοούν κάποιον άλλο.

Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου

Γυναίκα, Αρχαία Ελλάδα, Αθήνα, Σπάρτη,

Υλικοτεχνική υποδομή

Εργαστήριο Πληροφορικής ή αίθουσα με διαδραστικό πίνακα και έναν σταθμό εργασίας ανά ομάδα μαθητών.

Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί

Η αρχική εικόνα αντλήθηκε από την ιστοσελίδα http://commons.wikimedia.org όπου αναφέρεται ότι το δισδιάστατο έργο τέχνης που απεικονίζεται σε αυτή την εικόνα είναι κοινό κτήμα (δηλαδή δεν καλύπτεται από πνευματικά δικαιώματα) παγκόσμια. Οι υπόλοιπες εικόνες και κείμενα προέρχονται από το σχολικό εγχειρίδιο (Αρχαία Ιστορία Α΄ Γυμνασίου) και η χρήση τους είναι ελεύθερη.

Δημιουργός Σεναρίου: Χριστίνα Λάιου (Εκπαιδευτικός)

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)

Αesop - 11915

Το σενάριο «Το πορτραίτο της αρχαίας Ελληνίδας σε Αθήνα και Σπάρτη» έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.

Η στρατιωτικοποίηση της βυζαντινής κοινωνίας

Το σενάριο επιχειρεί να αναδείξει πώς ο βυζαντινός στρατός αποκτά όλο και μεγαλύτερη εξουσία και κύρος στην πολιτική και την κοινωνία μεταξύ του 7ου και 8ου αιώνα.

Αρχικά το σενάριο διερευνά τη δύσκολη κατάσταση που είχε περιέλθει το Βυζάντιο από τον 6ο αιώνα σε όλα τα επίπεδα (αμυντική εξασθένηση, οικονομικός μαρασμός, δημογραφική κρίση).

Στη συνέχεια αναζητούνται οι τρόποι με τους οποίους ο στρατός επέβαλε την ισχύ και το κύρος του και έξω από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις, καθώς έφτασε στο σημείο να αναμειγνύεται στην πολιτική αλλά και στην κοινωνική ζωή.

Τέλος επιχειρείται να εξηγηθούν οι σκοποί της στρατιωτικοποίησης της κοινωνίας και η ιδεολογική βάση της έντονης στρατιωτικής παρουσίας όχι μόνο στο Βυζάντιο αλλά και σε μεταγενέστερες κοινωνίες. Έτσι αναδεικνύονται οι ομοιότητες μεταξύ εποχών και κοινωνιών, φαινομενικά ετερόκλητων μεταξύ τους.

Σύντομη βιβλιογραφία

Γλύκατζη - Αρβελέρ, Ελ. Η πολιτική ιδεολογία της βυζαντινής αυτοκρατορίας

Θεοφάνης, Χρονογραφία, εκδ. De Boor

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμοι Ζ΄ και Η΄

Προκόπιος, Υπέρ των πολέμων

Major, J. (2004). History in Quotations, επιμ. M.J. Cohen

Mango, C. Βυζάντιο, η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης

Ostrogorsky, G. Ιστορία του βυζαντινού κράτους