Κυκλοφορώ... παρατηρώ... και παρεμβαίνω...
Διαθεματική Ομάδα (Δημοτικό)
Το σενάριο αφορά την κυκλοφοριακή αγωγή μαθητών της Ε΄ και Στ΄ τάξης του Δημοτικού σχολείου, που μετακινούνται ως πεζοί σε αστικές περιοχές. Βασικός σκοπός του σεναρίου είναι η διερεύνηση, η ανάδειξη και η επίλυση των προβλημάτων οδικής ασφάλειας στο οδικό περιβάλλον της διαδρομής των μαθητών από το σπίτι στο σχολείο με απώτερο σκοπό την υιοθέτηση ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς τους ως πεζοί. Το σενάριο αποτελείται από τέσσερις φάσεις. Στην Φάση 1 (που ονομάζεται «Κυκλοφορώ») οι μαθητές, σε ομάδες επιδιώκουν με τη χρήση των χαρτών της Google να καταγράψουν τη διαδρομή που ακολουθούν από το σπίτι στο σχολείο. Στην Φάση 2 (που ονομάζεται «Παρατηρώ») οι μαθητές με το Street View εντοπίζουν τα επικίνδυνα σημεία της διαδρομής. Στην Φάση 3 (που ονομάζεται «Παρεμβαίνω») συζητούν, ενημερώνουν τους άλλους μαθητές για τα επικίνδυνα σημεία και προτείνουν τρόπους αντιμετώπισής τους αξιοποιώντας το «lino», εφαρμογή Web 2.0. Τέλος, η Φάση 4, ονομάζεται «Αξιολογώ τη διαδρομή μου» και στόχο έχει την αξιολόγηση του σεναρίου.

Το παρόν διδακτικό σενάριο με τίτλο «Κυκλοφορώ… παρατηρώ… και παρεμβαίνω…» αναφέρεται στην κυκλοφοριακή αγωγή των μαθητών της Ε΄ και Στ΄ τάξης του Δημοτικού και ειδικότερα στην οδική τους ασφάλεια ως πεζοί στη διαδρομή από το σπίτι στο σχολείο. Με σκοπό να διαφανεί η αναγκαιότητα σχεδιασμού και ανάπτυξής του, οι επόμενες ενότητες αναφέρονται στο πρόβλημα των οδικών τροχαίων ατυχημάτων, στη διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής ως μέσου πρόληψης και στην προστιθέμενη αξία της χρήσης των ΤΠΕ στη διδασκαλία.
Το πρόβλημα των οδικών τροχαίων ατυχημάτων
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (http://www.who.int) τα οδικά τροχαία ατυχήματα παγκοσμίως αποτελούν τη δεύτερη αιτία θανάτου των νέων ανθρώπων στις ηλικίες 5 έως 29 ετών ενώ στην Ελλάδα κατέχουν την πρώτη αιτία θανάτων στις ηλικίες 18 έως 24 ετών (βλ. Chliaoutakis et al. 2000, Βουλή των Ελλήνων, 1996, Ελληνική Στατιστική Αρχή: http://www.statistics.gr). Μια από τις ομάδες πληθυσμού που πλήττεται σε μεγάλο βαθμό από τα οδικά τροχαία ατυχήματα είναι και αυτή των παιδιών. Τα παιδιά ανήκουν στην κατηγορία οδικών χρηστών (κυρίως ως πεζοί), η οποία εκτίθεται σε μεγάλο βαθμό στο οδικό περιβάλλον με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης ως ευπαθής (OECD, 1998, σ. 10).
Στην πρόκληση των ατυχημάτων εμπλέκεται ένας αριθμός παραγόντων που σχετίζεται με ποικίλα στοιχεία του οδικού περιβάλλοντος (οδός και περιβάλλον, όχημα και κυκλοφορία, οδικός χρήστης) και ο τρόπος με τον οποίο αυτά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους (OECD, 1998, Lu, 2006). Ωστόσο, τα αποτελέσματα προηγούμενων ερευνών, έχουν δείξει ότι ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αυτός που έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη στο 95% των ατυχημάτων (Φρατζεσκάκης και Γκόλιας, 1993, DUMAS, 1998, 2000, Lu, 2006).
Η κυκλοφοριακή αγωγή ως μέτρο πρόληψης των τροχαίων ατυχημάτων
Για την αποφυγή λανθασμένης και επικίνδυνης οδικής συμπεριφοράς σημαντικό ρόλο μπορεί να διαδραματίσει εκτός άλλων μέτρων (π.χ. αστυνόμευση, σήμανση, βελτίωση οδοστρώματος κλπ.) και η συστηματική και διαχρονική διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής (OECD, 1978, 1983, 1986, 1998). Σκοπός αυτής, στις μικρότερες ηλικίες είναι να συμβάλλει στον εμπλουτισμό των γνώσεων της ευπαθούς ομάδας των παιδιών για το οδικό περιβάλλον της περιοχής τους και τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας καθώς επίσης στην απόκτηση σύνθετων οδικών δεξιοτήτων (όπως για παράδειγμα εκτίμηση του χρόνου διάσχισης μιας οδού σε σχέση με το πλάτος της και την ταχύτητα του οχήματος). Επιπρόσθετα, στις μεγαλύτερες ηλικίες παιδιών μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση θετικών στάσεων απέναντι στην οδική ασφάλεια (π.χ. χρήση ζώνης ασφαλείας και προστατευτικού κράνους) καθώς και στην υιοθέτηση μιας ασφαλούς οδικής συμπεριφοράς (π.χ. βάδιση στο πεζοδρόμιο, χρήση του φωτεινού σηματοδότη) (βλ. Thomson, 1991, Thomson, Tolmie, Foot and McLaren, 1996, Rothengatter, 1977, 1981, DUMAS, 1998, 2000).
Προηγούμενες έρευνες στη σχολική αίθουσα, όπου υλοποιείται η πλειοψηφία των παρεμβάσεων, έδειξαν ότι η μεγαλύτερη επίδραση της κυκλοφοριακής αγωγής μπορεί να επέλθει στους μαθητές που ανήκουν στην κατηγορία των οδικών χρηστών ως πεζοί, όταν αξιοποιούνται αυθεντικές κυκλοφοριακές συνθήκες που έχουν άμεση σχέση με το πραγματικό οδικό περιβάλλον που ζουν και μετακινούνται οι μαθητές και όταν αυτές οι συνθήκες αποτελούν αφορμή για τη συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση δεδομένων από το περιβάλλον αυτό (Thomson et al. 1996, Rothengatter, 1981, Ampofo-Boateng et al. 1993, Schagen, & Rothengatter, 1997).
Ειδικότερα, η ανωτέρω βιβλιογραφία υποστηρίζει ότι οι μαθητές των ηλικιών που αντιστοιχούν στις δύο τελευταίες τάξεις του δημοτικού σχολείου που απευθύνεται το σενάριο, έχουν τις γνωστικές δεξιότητες να επεξεργαστούν τις πληροφορίες του οδικού περιβάλλοντος. Επομένως, οι εκπαιδευτικοί των σχολικών μονάδων είναι απαραίτητο να ενθαρρύνονται στην εκπόνηση σεναρίων για την οδική ασφάλεια των μαθητών ως πεζών, στα οποία οι μαθητές θα αναλαμβάνουν ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες. Σε αυτές, οι μαθητές θα αναπτύσσουν τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους σε τοπικά ζητήματα οδικής ασφάλειας που επιδέχονται δράση και επίλυση αλλά και θα καλλιεργούν θετικές στάσεις απέναντι στην οδική τους ασφάλεια ως πεζοί. Με άλλα λόγια είναι απαραίτητο αυτή η ομάδα πληθυσμού των μαθητών να ξεκινά να συμμετέχει σε ζητήματα οδικής ασφάλειας ως «πρωταγωνιστής» και να παρεμβαίνει παρά ως παθητικός αποδέκτης των ενεργειών κάποιων άλλων.
ΤΠΕ και κυκλοφοριακή αγωγή
Ένα μαθησιακό πλαίσιο κυκλοφοριακής αγωγής σαν το ανωτέρω θα μπορούσε να ενισχυθεί περισσότερο, σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα διδασκαλίας (π.χ. βιβλία, αφίσες, φυλλάδια, σήματα τροχαίας, βίντεο) τα οποία έχουν εν μέρει αξιολογηθεί και ως μη αποτελεσματικά, όταν αξιοποιούνται οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) (Alexander, 1983a; 1983b; 1983c; Thomson et al., 1996; Rowland, et al., 2004; SECRU, 2000; Liu, 2006, Κουτρομάνος, 2001; Koutromanos, 2009). Τα πλεονεκτήματα των ΤΠΕ, όπως η αλληλεπιδραστικότητά τους με το μαθητευόμενο, η προσαρμοστικότητα του περιεχομένου τους στους ρυθμούς μάθησης των μαθητών, η δυνατότητα δημιουργίας προσομοιώσεων και άλλων ανοιχτών περιβαλλόντων μάθησης (Ράπτης και Ράπτη, 2014) αυξάνουν τα κίνητρα για ενεργητική μάθηση, υποστηρίζουν τη συνεργασία και παρέχουν αυθεντικές μαθησιακές συνθήκες (Βοσνιάδου, 2006).
Η προστιθέμενη αξία που μπορεί να επιφέρουν οι ΤΠΕ στο υπάρχον εκπαιδευτικό σενάριο, σε σχέση με τα παραδοσιακά μέσα διδασκαλίας (π.χ. αφίσες, βιβλία, βίντεο) είναι ότι αυτές μπορούν να «μεταφέρουν» τους μαθητές στο πραγματικό οδικό περιβάλλον της περιοχής τους και να συλλέξουν δεδομένα, παρατηρώντας διάφορες κυκλοφοριακές συνθήκες από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Εργαλεία/εφαρμογές που μπορούν να δώσουν τέτοια προστιθέμενη αξία στην κυκλοφοριακή αγωγή είναι οι χάρτες της Google (https://www.google.gr/maps/) και ειδικότερα το Street View (https://www.instantstreetview.com/). Με τους χάρτες της Google επιδιώκεται η βελτίωση των χωρικών δεξιοτήτων των μαθητών καθώς και του προσανατολισμού τους, δεξιότητες που θεωρούνται πολύ σημαντικές στην κυκλοφοριακή αγωγή. Η εφαρμογή Street View παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές ενός ασφαλούς προσομοιωμένου και πραγματικού περιβάλλοντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τους μαθητές. Επίσης, παρέχει την δυνατότητα ανάπτυξης δεξιοτήτων εκτίμησης και αξιολόγησης στοιχείων του οδικού περιβάλλοντος μέσα από την εστίαση σε διαφορετικά σημεία (π.χ. αξιολόγηση της επικινδυνότητας μιας διασταύρωσης από διαφορετικές πλευρές του δρόμου και από διαφορετικό ύψος).
Η διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής
Σύμφωνα με τους Thomson et al., (1996), οι εποικοδομητικές θεωρήσεις της γνώσης μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στη διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής τόσο μέσα στη σχολική αίθουσα όσο και στο πραγματικό ή προσομοιωμένο οδικό περιβάλλον, όταν κυρίως αξιοποιείται η στρατηγική της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας.
Η μάθηση που στηρίζεται σε ομάδες, παραπέμπει στην αλληλεπίδραση μεταξύ μαθητών εκ των οποίων ο ένας υπερέχει στον τομέα της κυκλοφοριακής αγωγής σε σύγκριση με τον άλλο ή τους άλλους (Thomson et al., 1996). Αυτή η ασυμμετρία της σχέσης μεταξύ των μαθητών συναντά τη βασική προϋπόθεση που απαιτείται από την κοινωνικοπολιτιστική θεωρία του Vygotsky για την εγκαθίδρυση της ζώνης της επικείμενης ανάπτυξης (zone of proximal development) (Vygotsky, 1993, σελ. 290). Επιπρόσθετα όταν οι μαθητές συνεργάζονται σε ομάδες, oι Thomson et al., (1996) τονίζουν ότι επικρατεί η αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών με σκοπό να επιλύσουν συγκεκριμένα προβλήματα που έχουν σχέση με την οδική συμπεριφορά. Αποτέλεσμα της ανταλλαγής απόψεων και των διαφορετικών προσεγγίσεων μεταξύ των μαθητών που συνεργάζονται είναι η δημιουργία εσωτερικών γνωστικών συγκρούσεων, βασικό χαρακτηριστικό της θεωρίας του Piaget. Επειδή όμως, η αλληλεπίδραση των μαθητών μπορεί να οδηγήσει αρκετές φορές σε αδιέξοδο ή σε λανθασμένα μαθησιακά αποτελέσματα, οι Thomson et al., (1996), τονίζουν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται η μάθηση να στηρίζεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ ενήλικα και μαθητή (adult-led tutoring). Σε αυτή τη διάσταση σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο «ειδικός» που στη σχολική αίθουσα είναι ο εκπαιδευτικός.
Αυτού του είδους η μάθηση που οι Thomson et al., (1996) προτείνουν, υπονοεί και ευνοεί την ανάπτυξη συνθετικών δημιουργικών εργασιών με αφορμή το οδικό περιβάλλον των μαθητών. Αυτές οι εργασίες ή αλλιώς σχέδια εργασίας ή “projects” σύμφωνα με τον Ματσαγγούρα (2000) «στηρίζονται στις ανάγκες και στα ενδιαφέροντα των παιδιών για μάθηση, διερεύνηση και δράση…» (σ. 183) και «…εξασφαλίζουν ένα ελεύθερο πλαίσιο κίνησης και δραστηριοποίησης του μαθητή μέσα από αυθεντικές καταστάσεις, που κινητοποιούν το ενδιαφέρον τους» (σ. 184). Η υιοθέτηση αυτών των εργασιών στην κυκλοφοριακή αγωγή, μπορεί να συμβάλλει στη μεγαλύτερη αλληλεπίδραση των μαθητών με τα στοιχεία του πραγματικού οδικού περιβάλλοντος (όχημα, οδικός χρήστης, οδόστρωμα και κυκλοφοριακές συνθήκες) και να συμβάλλει στον περιορισμό των μειονεκτημάτων που χαρακτηρίζει τη σχολική τάξη η πλειοψηφία των ερευνητικών προσεγγίσεων, ως προς την επίδραση των στάσεων και της οδικής συμπεριφοράς των μαθητών. Επιπρόσθετα, στο παρόν εκπαιδευτικό σενάριο υποθέτουμε ότι οι εργασίες που θα αναπτυχθούν από τους μαθητές θα διευκολύνουν τη σχέση μεταξύ σχολικής τάξης και πραγματικού οδικού περιβάλλοντος και θα συνεισφέρουν στην καλύτερη διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής σε σχέση με τον παραδοσιακό τρόπο διδασκαλίας. Μέσα από δραστηριότητες σε αυθεντικό περιβάλλον, όπως αυτό εξασφαλίζεται από τη χρήση των ΤΠΕ, επιδιώκεται οι μαθητές να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, περιγραφής, καταγραφής, διατύπωσης συμπερασμάτων, επιχειρηματολογίας και συζήτησης.
Ηλικίες μαθητών, κατηγορίες οδικών χρηστών και γεωγραφικές περιοχές που απευθύνεται το εκπαιδευτικό σενάριο
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα στατιστικών μελετών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (http://www.statistics.gr), οι ηλικίες μαθητών που χρήζουν ιδιαίτερης κυκλοφοριακής αγωγής είναι αυτές των 9 έως 11 ετών που κατοικούν σε περιοχές αστικών κέντρων της Ελλάδος. Οι περιοχές αυτές εμφανίζουν μεγάλη συχνότητα οδικών τροχαίων ατυχημάτων και ειδικότερα πολλούς κινδύνους για την ασφαλή κυκλοφορία των μαθητών ως πεζών. Οι ανωτέρω ηλικίες μαθητών είναι αυτές όπου αρχίζουν να κυκλοφορούν με μεγαλύτερη συχνότητα στο οδικό περιβάλλον χωρίς τη συνοδεία των γονέων τους ή κάποιου ενήλικου προσώπου. Επίσης, στις ανωτέρω ηλικίες μαθητών αν και η γνώση των κινδύνων του οδικού περιβάλλοντος είναι μεγαλύτερη σε σχέση με το παρελθόν, εντούτοις έμμεσα διαμορφώνουν μη ασφαλή οδική συμπεριφορά εξαιτίας των λανθασμένων προτύπων που υιοθετούν από ενήλικες ή μέσα ενημέρωσης (Thomson et al., 1996).
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, το ψηφιακό διδακτικό σενάριο σχεδιάστηκε με σκοπό να απευθυνθεί σε μαθητές χρήστες του οδικού περιβάλλοντος ως πεζοί των ανωτέρω ηλικιών (Ε΄ και Στ΄ τάξη του Δημοτικού) και περιοχών που μετακινούνται πεζοί από το σπίτι στο σχολείο και αντίστροφα. Η επιτυχία του σεναρίου εξαρτάται από την προετοιμασία που θα προηγηθεί από την/τον εκπαιδευτικό, από τις απαιτήσεις και το επίπεδο της τάξης αλλά και τις κυκλοφοριακές συνθήκες που επικρατούν στο οδικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής του σχολείου. Για την καλύτερη οργάνωση του εκπαιδευτικού σεναρίου υπάρχει το «Επιπρόσθετο υλικό», με διάφορους χρήσιμους συνδέσμους.
Ένταξη του σεναρίου στο Πρόγραμμα Σπουδών
Η διδασκαλία της κυκλοφοριακής αγωγής καθώς επίσης ό,τι έχει σχέση με την οδική ασφάλεια των μαθητών προτείνονται τόσο από το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) όσο από τα ισχύοντα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών (ΑΠΣ) (βλ. http://ebooks.edu.gr/new/ps.php) για την Ε΄ Δημοτικού. Ειδικότερα η διαδρομή από το σχολείο στο σπίτι και η οδική ασφάλεια γύρω από την περιοχή του σχολείου προτείνεται να προσεγγιστεί διαθεματικά στο ΔΕΠΠΣ & ΑΠΣ της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής αλλά και στα προγράμματα σχεδιασμού και ανάπτυξης διαθεματικών δραστηριοτήτων της Αγωγής Υγείας και της Ευέλικτης Ζώνης.
Εκτός από τα ΔΕΠΠΣ & ΑΠΣ, η οδική ασφάλεια στην περιοχή του σχολείου και της γειτονιάς των μαθητών αποτελεί και προτεραιότητα του Νέου Προγράμματος Σπουδών για το μάθημα Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή της Ε’ και Στ’ Δημοτικού. Έτσι, το παρόν ψηφιακό διδακτικό σενάριο μπορεί να ενταχθεί στην 1η διδακτική ενότητα: Ομάδα-Κοινότητα-Σχολείο, Σχολική ζωή και δημοκρατικοί κανόνες. Σε αυτήν εντάσσονται το θέμα: «Κυκλοφορώ στο χώρο του σχολείου και της κοινότητας. (Όρια, δεσμεύσεις, περιορισμοί, δυνατότητες). – Η διαδρομή των παιδιών από το σπίτι στο σχολείο – Μετακινούμαι στους χώρους της κοινότητας – Τηρώ κανόνες ως πεζός – Μαθαίνω τα σήματα και τους κανόνες οδικής συμπεριφοράς.
Επιπρόσθετα, το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο αξιοποιώντας σε όλες τις δραστηριότητες τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) είναι σύμφωνο με τον πληροφορικό γραμματισμό (ICT literacy) που επιδιώκει το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ΤΠΕ στο Δημοτικό Σχολείο. Ο πληροφορικός γραμματισμός «περιγράφει την ικανότητα των μαθητών να χρησιμοποιούν τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, τα εργαλεία επικοινωνίας και τις δικτυακές υπηρεσίες για την προσπέλαση, διαχείριση, ενσωμάτωση, αξιολόγηση, δημιουργία και επικοινωνία πληροφοριών, με στόχο την επίλυση προβλημάτων και, τελικά, τη μάθηση και τη συνεχή τους ανάπτυξη». Πιο συγκεκριμένα το σενάριο διδασκαλίας σε σχέση με το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην Ε΄ και Στ΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου προσεγγίζει αρκετούς άξονες μαθησιακών στόχων με τις ΤΠΕ, όπως για δημιουργία και έκφραση των μαθητών, συνεργασία και επικοινωνία, διερεύνηση και επίλυση προβλημάτων.
Τέλος, το ψηφιακό διδακτικό σενάριο σύμφωνα με τις αρχές και τους στόχους των Νέου Προγράμματος Σπουδών του Νέου Σχολείου προωθεί την ομαδική εργασία ως αποτέλεσμα της συνεργασίας των μαθητών, αξιοποιεί τις δυνατότητες των ΤΠΕ και ειδικότερα συνδέει το σχολείο με τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνικής ζωής. Το σενάριο βάζει τον μαθητή στο επίκεντρο, εφόσον όλες οι δραστηριότητες απαιτούν «αυτόνομη δράση» και «συλλογικό κοινωνικό πνεύμα» για διερεύνηση καθημερινών προβλημάτων και τρόπους επίλυσης αυτών.
Προαπαιτούμενες γνώσεις στις ΤΠΕ για το ψηφιακό διδακτικό σενάριο
Βασική επιδίωξη του σεναρίου είναι η αξιοποίηση των ΤΠΕ από εκπαιδευτικούς και κυρίως από μαθητές. Αυτό μπορεί να υλοποιηθεί όταν υπάρχουν βασικές γνώσεις υπολογιστή, διαδικτύου και εφαρμογών του Web 2.0. Οι γνώσεις αυτές μπορούν να διακριθούν σε τρεις επιμέρους κατηγορίες: α) γνώσεις που αφορούν το γενικότερο χειρισμό υπολογιστή, β) γνώσεις χρήσης επεξεργαστή κειμένου και γ) γνώσεις χρήσης του διαδικτύου και βασικών εφαρμογών του Web 2.0 (βλ. Πίνακα 1).
Πίνακας 1: Προαπαιτούμενες γνώσεις ΤΠΕ για την υλοποίηση του ψηφιακού διδακτικού σεναρίου.
Χειρισμός υπολογιστή |
Γνώσεις χρήσης επεξεργαστή κειμένου |
Διαδίκτυο και βασικές εφαρμογές του Web 2.0 |
-Δημιουργία φακέλων και διαχείρισή τους. -Δημιουργία, αποθήκευση και εκτύπωση αρχείων εφαρμογών. -Χρήση του Printscreen (PrtSc) και επικόλληση στον επεξεργαστή κειμένου.
|
-Μορφοποίηση κειμένου. -Λειτουργίες αποκοπής/αντιγραφής/ -Εισαγωγή εικόνων και σχημάτων, WordArt.
|
-Χρήση φυλλομετρητή (π.χ. Internet explorer, Mozilla Firefox). -Mηχανές αναζήτησης (π.χ. Google). -Μεταφόρτωση και αποθήκευση αρχείων από το διαδίκτυο. -Εκτύπωση ιστοσελίδων. -Google Earth -Google Maps (https://www.google.gr/maps/). (Δημιουργία χάρτη, χάραξη διαδρομών, μέτρηση απόστασης μεταξύ σημείων, προσθήκη οδηγιών, ανάρτηση εικόνων). -Street view (https://www.instantstreetview.com/). -Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Web 2.0: -YouTube -Ανάρτηση και επεξεργασία υλικού στην εφαρμογή lino (http://en.linoit.com/) ή padlet (https://el.padlet.com/my/dashboard) (απαιτείται εγγραφή). |
Πρέπει να τονιστεί ότι οι γνώσεις αυτές συμπεριλαμβάνονται στο Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τις ΤΠΕ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση (βλ. στο http://ebooks.edu.gr/new/ps.php το Επιστημονικό Πεδίο: Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση).
Χρήση ΤΠΕ στο σενάριο
Απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση του σεναρίου αποτελεί η δημιουργία λογαριασμών gmail από τον εκπαιδευτικό ώστε με αυτόν οι ομάδες μαθητών να έχουν πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες των Google maps. Για να υλοποιηθεί το σενάριο, οι μαθητές χρειάζεται να είναι εξοικειωμένοι με την αναζήτηση οδών στους χάρτες της Google καθώς επίσης να μπορούν να δημιουργούν το δικό τους χάρτη.
Για την υλοποίηση του σεναρίου αξιοποιούνται τα ακόλουθα:
- Οι χάρτες της Google (βλ. https://www.google.gr/maps/) και η εγγραφή τους σε αυτούς διαμέσου gmail (https://www.gmail.com)
- To Google Earth
- Το Street view (https://www.instantstreetview.com/)
- To YouTube (https://www.youtube.com/)
- Hεφαρμογή lino (http://en.linoit.com/) ή padlet (https://el.padlet.com/my/dashboard) (Σημ.: απαιτείται εγγραφή)
- Επεξεργαστή κειμένου (Microsoft Word)
Αξιολόγηση του σεναρίου
Σύμφωνα με την ανασκόπηση της βιβλιογραφίας η επίδραση μαθημάτων με τη χρήση των Τ.Π.Ε. δεν μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητή χωρίς να προηγηθεί μια συνολική θεώρηση του μαθησιακού πλαισίου. Ως εκ τούτου το παρόν σενάριο διδασκαλίας μπορεί να γίνει χρήση μιας μεικτής μεθοδολογικής προσέγγισης, ένας συνδυασμός δηλαδή ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων που να καταστεί δυνατή η πλήρη κατανόηση της επίδρασης του προγράμματος στην κυκλοφοριακή αγωγή των μαθητών. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να γίνει με την αξιοποίηση του πλαισίου CIAO, του Ανοιχτού Πανεπιστημίου της Αγγλίας (Jones, et al., 1996, Scanlon, et al., 1998, Jones et al., 1999), στο οποίο η αξιολόγηση στηρίζεται σε τρεις διαφορετικές διαστάσεις: στο περιεχόμενο, στις αλληλεπιδράσεις, στις στάσεις και τα μαθησιακά αποτελέσματα (context, interaction, attitudes and outcomes).
Οι αλληλεπιδράσεις, σκοπό έχουν την εξέταση των αλληλεπιδράσεων των μαθητών με τις ΤΠΕ αλλά και των μαθητών μεταξύ τους έτσι ώστε να κατανοηθούν καλύτερα οι διαδικασίες που ακολουθούνται κατά τη διάρκεια της μάθησής τους. Αυτή η διάσταση μπορεί να παράσχει δεδομένα για το πώς και γιατί μερικά στοιχεία της μάθησης αποδίδουν ή όχι αλλά ειδικότερα πως οι μαθητές μαθαίνουν. Τα δεδομένα αυτής της διάστασης μπορούν να συλλεχθούν από την παρατήρηση των μαθητών στις ομάδες τους. Επίσης, οι εργασίες των μαθητών που δημιουργούνται στον υπολογιστή ή με αφορμή τον υπολογιστή αποτελούν σημαντικά δεδομένα με σκοπό να κατανοήσουμε τις αλληλεπιδράσεις των μαθητών.
Στη διάσταση των μαθησιακών αποτελεσμάτων πρέπει να αξιολογηθούν τα μαθησιακά αποτελέσματα που επιφέρει στους μαθητές το σενάριο διδασκαλίας. Σε αυτή τη διάσταση πρέπει να δούμε ποια ήταν τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα του σεναρίου, τι αναμέναμε οι μαθητές μας να πετύχουν και τελικά τι επιτεύχθηκε από αυτούς. Επιπρόσθετα, τα μαθησιακά αποτελέσματα μπορούν να αξιολογηθούν και μέσα από τις εργασίες των μαθητών αλλά και διαμέσου ερωτήσεων ή συνεντεύξεων που μπορεί να υιοθετήσει ο εκπαιδευτικός για την κάθε ομάδα μαθητών. Πιο συγκεκριμένα, οι προτάσεις που δίνει η κάθε ομάδα για την επίλυση των προβλημάτων να αξιολογηθούν ως προς την εφικτότητά τους διαμέσου της αξιολόγησής τους από μια άλλη ομάδα. Αυτή η άλλη ομάδα καταγράφει τις παρατηρήσεις που οδηγούν στη βελτίωση αυτών των προτάσεων της αρχικής ομάδας. Συγχρόνως με αυτή τη διαδικασία επιτυγχάνονται και η βελτίωση των κειμένων – προτάσεων που δημιουργούνται.
Βιβλιογραφία
Αγγλική
- Alexander, P. O. (1983a). Computers in Traffic Education. Computer Education, 43, pp. 16-17.
- Alexander, P. O. (1983b). Computers in Traffic Education-2. Computer Education, 45, pp. 2-3.
- Alexander, P. O. (1983c). Microcomputers in Traffic Education. Traffic Education, 9(1), pp. 24-25.
- Ampofo-Boateng, K., & Thomson, J. A, Grive, R., Pitcairn, T., Lee, D. N. and Demetre, J. D. (1993). A development and training study of children’s ability to find safe routes to cross the road. British Journal of Developmental Psychology, 11, pp. 31-45.
- Chliaoutakis, El, J., Gnardellis, C., Drakou, I., Darvini, C. and Sboukis, V. (2000). Modelling the factors related to the seatbelt use by the young drivers of Athens. Accident Analysis and Prevention 32, pp. 815-825.
- DUMAS (1998). WP6 – Safety for pedestrians and two – wheelers. Final report. Italy.
- DUMAS (2000). The DUMAS Project, Developing Urban Management and Safety. Research Project. Brussels: DG VII, European Commission.
- Jones, A., Scanlon, E., Tosunoglu, C., Butcher, P., Murphy, P. and Greenberg, J. (1996). Evaluating CAL at the Open University: 15 Years on. Computers and Education, 26(13), pp. 5-15.
- Jones, A., Scanlon, E., Tosunoglu, C., Morris, E., Ross, S., Butcher, P. and Greenberg, J. (1999). Contexts for evaluating educational software. Interacting with Computers, 11, pp. 499-516.
- Koutromanos, G. (2009). The design, development and evaluation of the educational software of road safety education “The Chariot of the Sun”, Proceedings of International Conference on Education and New Learning Technologies, 6-8 July 2009, Barcelona, Spain, pp. 5838-5847.
- Liu, Z. (2006). Design of a Cartoon Game for Traffic Safety Education of Children in China, in Pan, Z., Aylett, R., Diener, H., Jin, S X., Gobel, S., Li, L. (Eds). Technologies for E-learning and Digital Entertainment, First international conference, Edutainment 2006, Hangzhou, China, April 16-19, 2006. Proceedings Berlin: Springer, 2006 (Lecture Notes in Computer Science 3942), pp. 589-592.
- Lu, M. (2006). Modelling the effects of road traffic safety measures. Accident Analysis and Prevention 38, pp. 507–517.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (1978). Special Research Group on Pedestrian Safety: Chairman’s Report and Report Sub Group II: Road Safety Education. Crowthorne: TRRL/OECD.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (1983). Report prepared by an OECD scientific expert group: Traffic safety of children. France.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (1986). Report prepared by an OECD scientific expert group: Effectiveness of road safety education programmes. France.
- Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (1998). Safety of Vulnerable Road Users. Scientific Expert Group on the Safety of Vulnerable Road Users (RS7). France.
- Rothengatter J. A. (1977). Traffic training for children. Report VK 7705, Traffic Research Centre, Groningen, Rijksuniversiteit.
- Rothengatter J. A. (1981). Traffic safety education for young children, an empirical approach. Swets and Zeitlinger B.V. – Lisse.
- Rowland, G., Wright, R. and Harper, B. (2004). Simulation of Multiple Perspectives in Road Safety Education. In L. Cantoni & C. McLoughlin (Eds.), Proceedings of World Conference on Educational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications 2004 (pp. 1602-1608). Chesapeake, VA: AACE.
- Scanlon, E., Tosunoglu, C., Jones, A.; Butcher, P., Ross, S. Greenberg, J. Taylor, J. and Murphy, P. (1998). Learning with Computers: Experiences of Evaluation. Computers and education, 30 (1/2), pp. 9-14.
- Schagen, V. I. and Rothengatter, T. (1997). Children’s Road Safety. Classroom Instruction Versus Roadside Training in Traffic Safety Education. Journal of Applied Developmental Psychology, 18, pp. 283-292.
- Scottish Executive Central Research Unit (SECRU), (2000). The role of Information and Communications Technology in Road Safety Education. BITTER.
- Thomson A. J., Tolmie, A., Foot C. H. and McLaren B. (1996). Child development and the aims of road safety education: a review and analysis. Road safety research report no. 1. Department of Psychology, University of Strathclyde, Glasgow, Scotland.
- Thomson, J. A. (1991). The Facts About Child Pedestrian Accidents. London, Cassell.
- Vygotsky, L. S. (1993). Σκέψη και Γλώσσα. Μετάφραση Ρόδη Α., Εκδ. Γνώση, Αθήνα.
Ελληνική
- Βοσνιάδου, Σ. (2006). Σχεδιάζοντας περιβάλλοντα μάθησης υποστηριζόμενα από τις Σύγχρονες Τεχνολογίες. Αθήνα: GUTENBERG.
- Βουλή των Ελλήνων, Διακομματική κοινοβουλευτική επιτροπή για τη μελέτη του προβλήματος των τροχαίων ατυχημάτων (1996). Πόρισμα για τα τροχαία ατυχήματα και την οδική ασφάλεια στην Ελλάδα. Αθήνα. Τυπογραφείο της Βουλής.
- Κουτρομάνος, Γ. (2001). Εκπαιδευτικό λογισμικό κυκλοφοριακής αγωγής «Το Άρμα του Ήλιου» (Οπτικός δίσκος-CD-ROM). Τομέας Μαθηματικών και Πληροφορικής, Π.Τ.Δ.Ε., Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Ματσαγγούρας, Γ., Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα, εκδόσεις Γρηγόρη.
- Ράπτης, Α. και Ράπτη, Α. (2014). Μάθηση και Διδασκαλία στην Εποχή της Πληροφορίας, Αθήνα: έκδοση συγγραφέων.
- Φρατζεσκάκης Μ. Ι. και Γκόλιας Κ. Ι. (1993). Οδική ασφάλεια. Αθήνα. Εκδοτική Μονάδα Ε.Μ.Π.
• Σύνδεση στο διαδίκτυο.
Δημιουργός Σεναρίου: ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΜΑΝΟΣ (Εκπαιδευτικός)
Έλεγχος Σεναρίου με τα Προγράμματα Σπουδών: ΤΑΓΚΑΛΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ (Σχολικός Σύμβουλος)
Έλεγχος Επιστημονικής Επάρκειας Σεναρίου: ΣΟΦΟΣ ΑΛΙΒΙΖΟΣ (Συντονιστής)