1. Θεωρητική προσέγγιση

Σκοπός του μαθήματος της Γεωγραφίας είναι η εισαγωγή των μαθητών/τριών στη μελέτη των φυσικών επιστημών. Για τον προσδιορισμό του σκοπού διδασκαλίας του μαθήματος λαμβάνονται υπόψη η νοητική ανάπτυξη των μαθητών, το γνωστικό υπόβαθρο που διαθέτουν, οι δεξιότητες αλλά και οι επιθυμίες (προσδοκίες) τους, το κοινωνικό τους επίπεδο και περιβάλλον, οι αναγκαιότητες που υπάρχουν σ' αυτό, ο χρόνος και ο διαθέσιμος τεχνολογικός εξοπλισμός για τη διδασκαλία του μαθήματος.

Οι δραστηριότητες που θα πραγματοποιούνται στο πλαίσιο της διδασκαλίας στη συγκεκριμένη φάση του σεναρίου θα πρέπει να διευκολύνουν και να ενισχύουν:

• την ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή, με την καλλιέργεια σ’ αυτόν ανεξάρτητης σκέψης, και δυνατότητα για επικοινωνία και συνεργασία με τους συμμαθητές/τριες.
• την εξοικείωση του μαθητή με την επιστημονική μεθοδολογία (παρατήρηση, διατύπωση υποθέσεων, συγκέντρωση - αξιοποίηση πληροφοριών από διάφορες πηγές και μάλιστα με τη χρήση της τεχνολογίας της πληροφορικής, πειραματικό έλεγχό τους, ανάλυση και ερμηνεία δεδομένων, εξαγωγή συμπερασμάτων, γενίκευση και κατασκευή προτύπων)
• την καλλιέργεια ομαδικού και συλλογικού πνεύματος εργασίας για την επίτευξη κοινών στόχων.

Δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στις προϋπάρχουσες γνώσεις και αντιλήψεις του μαθητή στη διαδικασία της μάθησης. Η φάση του σεναρίου βασίζεται στην εποικοδομητική θεώρηση, όπου οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη δόμηση των δικών τους νοημάτων, δηλαδή δρουν, συνεργάζονται, εκτελούν δραστηριότητες, παίρνουν πρωτοβουλίες, λαμβάνουν μέρος σε συζητήσεις, παίρνουν αποφάσεις και σκέφτονται γι’ αυτά που κάνουν. Έτσι, με την ενεργό μάθηση οι μαθητές κατανοούν καλύτερα, διατηρούν τη γνώση περισσότερο χρόνο και απολαμβάνουν το μάθημα. Ο δάσκαλος ενεργεί ως διευκολυντής της μάθησης, δεν παρέχει  έτοιμες γνώσεις στους μαθητές, αλλά δημιουργεί προβληματικές καταστάσεις που ωθούν στην ανακάλυψη της γνώσης.

2. Μεθοδολογική προσέγγιση

Η μεθοδολογική προσέγγιση που προτείνεται περιλαμβάνει διδακτικές μεθόδους, όπως:

Η διερευνητική, όπου με την καθοδήγηση του διδάσκοντα οι μαθητές αναζητούν στοιχεία σε προεπιλεγμένες ιστοσελίδες του διαδικτύου (λογισμικό ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia).

Η ομαδοσυνεργατικότητα αποτελεί άριστο εργαλείο για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας, της κριτική σκέψης αλλά και της συναισθηματικής ανάπτυξης του μαθητή. Επιπλέον, βελτιώνει τις σχέσεις μεταξύ του δασκάλου και των μαθητών όσο και τις σχέσεις μεταξύ των μαθητών.

Όλη η πορεία διδασκαλίας είναι έτσι μεθοδευμένη, ώστε οι μαθητές σταδιακά να οδηγηθούν στη βαθύτερη μελέτη και γνώση των θεμάτων που επιλέχθηκαν για το σενάριο.

Ξεκινάμε με τη χρήση της αφηγηματικής και περιγραφικής μορφής διδασκαλίας, για να έρθουν τα παιδιά σε μια πρώτη επαφή με τα βουνά της Ελλάδας. Η περιγραφή ή η αφήγηση πρέπει να γίνεται με παραστατικότητα και ζωντάνια από τον εκπαιδευτικό. Πρέπει να σημειώσουμε ότι επειδή η αφήγηση στις μικρές ηλικίες εξυπηρετεί και την αισθητική απόλαυση, έχει και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Παράλληλα με την παρουσίαση γίνεται και η επεξεργασία των παραθεμάτων και των εικόνων. Οι μαθητές, με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού, μελετούν τις πηγές και παρατηρούν τις εικόνες.

Οι μαθητές θα επισκεφτούν αρχικά επιλεγμένους από το δάσκαλο διαδικτυακούς χώρους (ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια) όπου θα πάρουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τα βουνά της Ελλάδας.  (Δραστηριότητες διδασκαλίας του γνωστικού αντικειμένου – φύλλο εργασίας 1)

Η ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια Wikipedia προσφέρει αρκετές εκπαιδευτικές δυνατότητες, ποιοτικά διαφορετικές, από αυτές των συμβατικών εγκυκλοπαιδειών. Έχοντας, δομή υπερμέσου, επιτρέπει πλοήγηση και ευνοεί δραστηριότητες διερεύνησης και ανακάλυψης. Με τους μηχανισμούς αναζήτησης της πληροφορίας που ενσωματώνει επιτρέπει επίσης την εύκολη αναζήτηση και διαχείριση της πληροφορίας.

Όταν χρησιμοποιούμε ένα εκπαιδευτικό λογισμικό µε μορφή υπερμέσων (όπως διαδικτυακές ψηφιακές εγκυκλοπαίδειες) θα θέλαμε να έχει  τα εξής χαρακτηριστικά:

• Το περιεχόμενο (που αφορά ένα λήμμα, ενότητα ή κεφάλαιο) καλύπτεται σε εύρος και βάθος
• Οι πληροφορίες είναι σύγχρονες, πλήρεις και συναφείς µε το προς διαπραγμάτευση θέμα
• Το περιεχόμενο (που αφορά ένα λήμμα, ενότητα ή κεφάλαιο) είναι επιστημονικά σωστό
• Υπάρχει συνέπεια στους όρους και στα σύμβολα που χρησιμοποιούνται
• Το περιεχόμενο είναι απαλλαγμένο από γραμματικά και συντακτικά λάθη
• Το υλικό είναι συμβατό-επιτρεπτό για την ηλικία και τις γνώσεις των μαθητών
• Η γλώσσα και το ύφος του περιεχομένου είναι κατάλληλα για την ηλικία των μαθητών

Επιπλέον η ψηφιακή εγκυκλοπαίδεια που θα επισκεφτούν οι μαθητές καλύπτει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις σχετικά µε το υλικό της:

• Είναι απαλλαγμένο από αναλήθειες, ανακρίβειες, διαστρεβλώσεις
• Δεν κάνει επιλεκτική ή άνιση παρουσίαση πληροφοριακών στοιχείων και χαρακτηριστικών (γλωσσικοί υπαινιγμοί, επιπόλαιη χρήση εκφράσεων της καθομιλουμένης, π.χ. µε ρατσιστική χροιά)»
• Δίνει προσοχή στη διάσταση του φύλου αποφεύγοντας την προβολή (µέσω εικόνων, βίντεο, κλπ.) του ενός µόνο φύλου και την χρήση στοιχείων µε σεξιστικό χαρακτήρα,
• Είναι απαλλαγμένο από κοινωνικά και φυλετικά στερεότυπα που αφορούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ώστε να µην ενισχύει διακρίσεις και ανισότητες,
• Πληροί τις αρχές της κοινωνικής και πολιτισμικής ισότητας, της ανοχής στο διαφορετικό και της ειρηνικής συμβίωσης.

3. Συσχετισμός με το Αναλυτικό Πρόγραμμα

Το διδακτικό σενάριο συνδέεται με την προβλεπόμενη, από το Α.Π.Σ., ενότητα 2 που αφορά το φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας καθώς και την αλληλεπίδραση ανθρώπου-περιβάλλοντος.

Ανταποκρίνεται απόλυτα στις απαιτήσεις του αναλυτικού προγράμματος σπουδών, καθώς οι δραστηριότητές του είναι συμβατές με την ύλη του σχολικού βιβλίου της Γεωγραφίας Ε΄ Δημοτικού και σύμφωνες με τα πορίσματα της παιδαγωγικής και της διδακτικής και με τις βασικές αρχές της α) της παιδοκεντρικότητας, β) της αυτενέργειας του μαθητή, γ) της συνδιερεύνησης, δ) της παροχής πληροφοριών και γνώσεων.

Επίσης η ανάπτυξη δεξιοτήτων χρήσης των εργαλείων των ΤΠΕ προσεγγίζονται με παιγνιώδη τρόπο (Παίζω και Μαθαίνω με τον υπολογιστή, ΦΕΚ 1139, τΒ΄ 28-7-2010) και διαρθρώνεται υπηρετώντας τους στόχους των ιδιαίτερων θεματικών ενοτήτων και των σχεδίων εργασίας.

Οι δραστηριότητες είναι οργανωμένες με βάση τις εμπειρίες των μαθητών /τριών από τη σχολική και κοινωνική τους ζωή .

. Βιβλιογραφία – Δικτυογραφία

Ζ. 1 Βιβλιογραφία

1. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών, Αναλυτικό πρόγραμμα Σπουδών, ΦΕΚ 303B/13-3/2003, ΦΕΚ 304Β/13-3-2003, ΦΕΚ 1196Β/26-8-2003.
2. Α.Π.Σ. Πληροφορικής, ΦΕΚ 1139/28-7-2010
3. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003), Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών, Αναλυτικό πρόγραμμα Σπουδών Πληροφορικής, ΦΕΚ 303B/13-3/2003, ΦΕΚ 304Β/13-3-2003.
4. ITY. (2010), Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών στα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (Τεύχος 2: Κλάδοι ΠΕ 70, Δεύτερη έκδοση). Πάτρα: ΙΤΥ

        Δικτυογραφία

1. http://www.pi-schools.gr/books/dimotiko
2. http://dschool.edu.gr/
3. http://el.wikipedia.org/w/index.php?search=βουνά+της+ελλάδας&title=Ειδικό%3AΑναζήτηση&fulltext=1
4. Αρχεία Ε.Ρ.Τ.