Φάση Σεναρίου

Μελέτη Περιβάλλοντος (Δημοτικό)

"Σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα"

3 ώρες

Αφόρμηση, ανάδειξη ιδεών, επεξεργασία πληροφοριών.

45λεπτά
Φύλλα Εργασίας
fyllo_ergasias_spondylota.doc fyllo_ergasias_aspondyla.doc

1η Φάση (1η Διδακτική ώρα) 

Ο στόχος της πρώτης Φάσης (1η διδακτική ώρα) είναι η ενεργοποίηση του ενδιαφέροντος των μαθητών, η ανάδειξη των ιδεών τους αναφορικά με τα σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα και η ταξινόμησή τους στις υποκατηγορίες ανάλογα με το αν έχουν ή όχι σπονδυλική στήλη.

Στην αρχή της 1ης διδακτικής ώρας, ο εκπαιδευτικός ενημερώνει τους μαθητές για το περιεχόμενο, τους στόχους του μαθήματος και τι αναμένει να έχουν καταφέρει οι ίδιοι οι μαθητές στο τέλος του μαθήματος. Τους εξηγεί ότι το θέμα της διδασκαλίας είναι τα σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα  και ότι ο κύριος στόχος είναι να γνωρίσουν οι μαθητές i) το πώς ταξινομούνται αυτά ανάλογα με το αν έχουν ή όχι σπονδυλική στήλη,σε ποιες υποκατηγορίες τα κατατάσσουμε και ii) τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της ζωής κάποιων ασπόνδυλων (π.χ μέλισσα).

Οι μαθητές εξοικειωμένοι με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο διδασκαλίας χωρίζονται σε τέσσερις (4) ομάδες των τεσσάρων ή πέντε μαθητών. Η κάθε ομάδα κάθεται μπροστά σε έναν Η/Υ και εκτελεί τις δραστηριότητες του Φύλλου Εργασίας.

Ο στόχος της πρώτης και της δεύτερης δραστηριότητας είναι ο εκπαιδευτικός να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών, να επιτύχει την ενεργή συμμετοχή τους στο μάθημα και να ανιχνεύσει τις πρότερες ιδέες των μαθητών αναφορικά με τα απειλούμενα ζώα την Ελλάδα.

1η  Δραστηριότητα – Αφόρμηση  (3΄ λεπτά)

Στην αρχή του μαθήματος ο εκπαιδευτικός κάνει μια γρήγορη σύνδεση με όσα έχει συζητήσει στην τάξη με τους μαθητές στα προηγούμενα μαθήματα αναφορικά με το φυσικό περιβάλλον και την προστασία του, στα πλαίσια της 3ης Ενότητας του βιβλίου «Η φύση είναι το σπίτι μας».

Στη συνέχεια προβάλλει στον πίνακα της τάξης κατάλληλο οπτικοακουστικό υλικό, όπως φωτογραφίες σπονδυλωτών και ασπόνδυλων ζώων (αφόρμηση).

2η  Δραστηριότητα – Ανάδειξη ιδεών  (4΄ λεπτά)

Ακολουθεί ολιγόλεπτη συζήτηση (3’ - 4΄) ανάμεσα σε όλους τους μαθητές της τάξης και με αφορμή τις πληροφορίες που δόθηκαν ο εκπαιδευτικός επιδιώκει να αναδείξει τις ιδέες των μαθητών για τα σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα, για τη διάκριση και ταξινόμησή τους στις δυο αυτές βασικές κατηγορίες (εποικοδομισμός - ανάδειξη ιδεών / brainstorming).

3η  Δραστηριότητα  (38΄ λεπτά)

Ο στόχος της τρίτης δραστηριότητας είναι η κριτική αναζήτηση πληροφοριών από τις ομάδες των μαθητών, από κατάλληλους ιστότοπους που έχει επιλέξει ο εκπαιδευτικός. Η κριτική επεξεργασία και καταγραφή των πληροφοριών στα πλαίσια των ομάδων και η αποτύπωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε (σπονδυλωτού ή ασπόνδυλου) ζώου.

Ο εκπαιδευτικός με βάση την αρχική οργάνωση της διδασκαλίας προτείνει στις ομάδες των μαθητών τα σπονδυλωτά/ασπόνδυλα ζώα που έχουν τη δυνατότητα να μελετήσουν: αρκούδα,πάπια,μέλισσα,σαλιγκάρι. Ο εκπαιδευτικός επιλέγει δύο σπονδυλωτά ζώα και δύο ασπόνδυλα για να υπάρχει μια ισομερής κατανομή και σφαιρικότερη καταγραφή των ομάδων μιας και είναι (4) τέσσερις, ώστε να αντιστοιχεί ένα ζώο σε κάθε ομάδα. Μετά από διαλογική συζήτηση, κάθε ομάδα αποφασίζει για το ζώο που επιθυμεί να μελετήσει και κατανέμει εσωτερικά τους ρόλους των μελών της (συντονιστής, γραμματέας, παρατηρητής). Ο εκπαιδευτικός μοιράζει και στις τέσσερις (4) ομάδες της τάξης το Φύλλο Εργασίας της 1ης διδακτικής ώρας. Τα Φύλλα Εργασίας για τις ομάδες που επέλεξαν σπονδυλωτό ζώο είναι κοινά (το ίδιο ισχύει και για τις ομάδες που επέλεξαν τα ασπόνδυλα ζώα).

Κάθε ομάδα μαθητών κάθεται μπροστά σε έναν Η/Υ και ανάλογα με το σπονδυλωτό/ασπόνδυλο ζώο που επέλεξε να μελετήσει, αναζητεί πληροφορίες στις προτεινόμενες σελίδες του διαδικτύου, τις οποίες ο εκπαιδευτικός έχει από πριν επιλέξει και αποθηκεύσει και στην επιφάνεια εργασίας του Η/Υ και προτείνονται στο Φύλλο Εργασίας (αναζήτηση πληροφοριών).

Οι ομάδες επεξεργάζονται και συζητούν τις πληροφορίες, κρίνουν ποιες από αυτές θεωρούν αξιόλογες και σημαντικές και τις καταγράφουν ακολουθώντας για κάθε άγριο ζώο τις οδηγίες του Φύλλου Εργασίας (όνομα ζώου, επιστημονική ονομασία, πληθυσμός, μήκος, βάρος, τροφή, κίνδυνοι κ.λ.π.) (επεξεργασία, καταγραφή δεδομένων).

Ο εκπαιδευτικός λειτουργεί ως συντονιστής της εργασίας των ομάδων και παρεμβαίνει διακριτικά μόνο όταν κρίνει ότι αυτό είναι απαραίτητο.

 


ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΖΩΩΝ

ΑΦΟΡΜΗΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ

Οι μαθητές παρακολουθούν το βίντεο και συζητούν.

ΑΣΠΟΝΔΥΛΑ ΖΩΑ


Οι μαθητές αφού προηγηθεί συζήτηση θα παρακολουθήσουν τις παρακάτω εικόνες.

Σκώληκες


Αρθρόποδα


Μαλάκια


Εχινόδερμα


Σπόγγοι


Κνιδόζωα


Σπονδυλωτά ζώα


ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ


Αμφίβια


Ερπετά


Ψάρια


Πτηνά


Θηλαστικά


ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ


Οι μαθητές πλοηγούνται στις παραπάνω ηλεκτρονικές διευθύνσεις όπου παρατηρούν, συλλέγουν και καταγράφουν πληροφορίες.Σε αυτή τη φάση ο δάσκαλος, καθοδηγεί τις ομάδες στην αναζήτηση των πληροφοριών στο διαδίκτυο και επιλύει οποιαδήποτε απορία των μικρών ερευνητών και τους εμψυχώνει. Οι ομάδες έχοντας ορίσει έναν εκπρόσωπο κρατούν σημειώσεις από όλο το υλικό που μελετούν.
Δημιουργός Σεναρίου: ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΑΡΤΣΟΥΚΗΣ (Εκπαιδευτικός)
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)
Το σενάριο «"Σπονδυλωτά και ασπόνδυλα ζώα"» έχει χαρακτηριστεί ως Επαρκές (βαθμολογία 50 μονάδων μέχρι 69.5) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.
1818