Το Σύνταγμα της Ελλάδας και οι βασικές αρχές του.
Κοινωνικές - Πολιτικές επιστήμες (Γυμνάσιο)
Το σενάριο αυτό σχετίζεται με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής της Γ΄ Γυμνασίου και συγκεκριμένα με τη θεματική ενότητα "Το άτομο και η πολιτεία" (υποενότητα "Το Σύνταγμα"). Στις πρόσθετες επιλογές έχει δηλωθεί ως εκπαιδευτική βαθμίδα το Γυμνάσιο για το οποίο και σχεδιάστηκε το σενάριο αυτό. Ολόκληρο το σενάριο ή μέρος αυτού θα μπορούσε μετά από τις απαραίτητες προσαρμογές να χρησιμοποιηθεί και για τη διδασκαλία του κεφαλαίου 3: «Η οργάνωση της πολιτείας» του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία» της Β’ τάξης του Γενικού Λυκείου. Για τον παραπάνω λόγο δηλώθηκε ως προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα οι μαθητές ηλικίας 15-18 ετών.
Το σενάριο θα εφαρμοστεί σε εργαστήριο Πληροφορικής με τη χρήση Η/Υ καθώς μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων έχουν διαδικτυακό - διαδραστικό χαρακτήρα. Η εφαρμογή του σεναρίου θα βασιστεί στην ομαδοσυνεργατική προσέγγιση αφού οι μαθητές θα εκτελέσουν τις δραστηριότητες του σεναρίου χωρισμένοι σε ομάδες των τριών ατόμων. Η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση υλοποιείται (Ματσαγγούρας, 2000) "μέσα από την κινητοποίηση μαθητικών μικροομάδων για τη διεξαγωγή μέρους ή όλων (στην περίπτωσή μας) των διδακτικών και μαθησιακών δραστηριοτήτων μέσα στα πλαίσια συνεργατικών σχέσεων". Η επιλογή της ομαδοσυνεργατικής προσέγγισης δεν υπαγορεύεται απλά από την αναλογία υπολογιστών – μαθητών, αλλά αποτελεί συνειδητή επιλογή επειδή κατά την εκτέλεση των δραστηριοτήτων αποτελεί ζητούμενο η ανταλλαγή απόψεων, ο διαμοιρασμός εμπειριών, ο διάλογος και η σύνθεση. Με δεδομένο τον προσανατολισμό του μαθήματος στην υπηρέτηση σκοπών του Δ.Ε.Π.Π.Σ, όπως η συμμετοχή στα κοινά, η ομαδοσυνεργατική προσέγγιση κρίνεται ιδιαίτερα χρήσιμη επειδή δημιουργεί κοινωνική αλληλεπίδραση στα πλαίσια της τάξης. Κινούμενοι στη Ζώνη Επικείμενης Ανάπτυξης (Vygotsky, 1978) αναμένουμε να παρατηρήσουμε όφελος, καθώς οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα από όσα θα μάθαιναν μόνοι τους, όταν αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται με τους συμμαθητές τους.
Ένας από τους στόχους του σεναρίου είναι και η καλλιέργεια κριτικής ικανότητας από μέρους των μαθητών. Μέρος των δραστηριοτήτων είναι σχεδιασμένο, έτσι ώστε να φέρνει τους μαθητές ενώπιον καταστάσεων που μπορεί να συναντήσουν στον πραγματικό κόσμο. Οι μαθητές καλούνται να ενεργοποιήσουν τη σκέψη τους, να αναλύσουν τις καταστάσεις αυτές, να κρίνουν και να τοποθετηθούν στηρίζοντας τα επιχειρήματά τους σε αναγνωρισμένες βασικές αρχές (π.χ. ισότητα, βασικά δικαιώματα κ.τ.λ.). Αυτό απαντά στις κριτικές που υπάρχουν στη βιβλιογραφία σχετικά με «τις αδυναμίες των μαθητών να εφαρμόσουν στην πράξη αυτά που μαθαίνουν στο σχολείο» και στο ότι «δεν παρατηρείται καμία προσπάθεια για σύνδεση των γνωστικών αντικειμένων με την καθημερινή ζωή των παιδιών, με αποτέλεσμα αυτά να χάνουν το ενδιαφέρον τους για μάθηση καθώς ακόμη και να αναρωτιούνται για την ύλη που τους παρουσιάζεται». (Βοσνιάδου,2006).Με την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης "επιδιώκεται η ανάπτυξη αυτόνομης προσωπικότητας, η απόκτηση έγκυρης γνώσης και η προετοιμασία του μαθητή για τη ζωή. Επίσης, η κριτική σκέψη είναι απαραίτητη για να οικοδομηθεί η νέα γνώση και να διαμορφωθεί δημοκρατική συνείδηση" (Βορβή Ι., Δανιηλίδου Ε., 2012).
Αναφορές
Vygotsky, L. S. (1978). Mind in society: The development of higher psychological processes. Cambridge, MA: Harvard University Press
Βορβή Ι., Δανιηλίδου Ε., 2012. Η ανάπτυξη της κριτικής σκέψης ως παράγοντας ποιοτικής διδασκαλίας. Μια διδακτική πρόταση κατανόησης και παραγωγής γραπτού λόγου στη Νεοελληνική Γλώσσα του Γυμνασίου, Πρακτικά του Ελληνικού Ινστιτούτου Εφαρμοσμένης Παιδαγωγικής και Εκπαίδευσης (ΕΛΛ.Ι.Ε.Π.ΕΚ.), 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο, 5-7 Οκτωβρίου 2012
Βοσνιάδου, Σ. (2006). Σχεδιάζοντας περιβάλλοντα μάθησης υποστηριζόμενα από τις σύγχρονες τεχνολογίες. Αθήνα: Gutenberg
Ματσαγγούρας Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση, Αθήνα: Γρηγόρης

Οι μαθητές καθημερινά γίνονται δέκτες μηνυμάτων που περιέχουν αναφορές στο Σύνταγμα της χώρας. Αξιοποιώντας ως αφετηρία τις πληροφορίες που προσλαμβάνουν οι μαθητές στην καθημερινότητά τους, μπορούμε να επιχειρήσουμε μια προσέγγιση στην έννοια του Συντάγματος και στις βασικές αρχές του, τέτοια που να επιτρέπει στους μαθητές να αντιληφθούν τη σημασία και την αναγκαιότητα της ύπαρξής του σε μια ευνομούμενη πολιτεία. Η εφαρμογή του σεναρίου δεν στοχεύει στο να απομνημονεύσουν οι μαθητές ορισμούς αλλά στο να αναγνωρίσουν σε διάφορες πτυχές της καθημερινής ζωής τα αποτελέσματα της ύπαρξης του Συντάγματος. Ακολουθώντας τις οδηγίες του Διαθεματικού Ενιαίου Πλαισίου Προγράμματος Σπουδών (2003) δίνεται μικρότερη έμφαση στο περιεχόμενο και μεγαλύτερη στη διαδικασία με στόχο την ανάπτυξη της αναλυτικής και συνθετικής ικανότητας και της κριτικής σκέψης.
Αρχικά μέσα από την εφαρμογή αυτού του σεναρίου επιχειρούμε μια ιστορική αναδρομή στα Συντάγματα της Ελλάδας. Στη συνέχεια οι μαθητές καλούνται να έρθουν σε επαφή με τα χαρακτηριστικά και τις βασικές αρχές του Συντάγματος και να αναγνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο οι βασικές αρχές του επηρεάζουν τη ζωή ενός πολίτη. Επίσης οι μαθητές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο το Σύνταγμα αναθεωρείται καθώς και τους λόγους για τους οποίους γίνεται αυτό.
Η εφαρμογή του σεναρίου συντάσσεται στην προσπάθεια του Δ.Ε.Π.Π.Σ, ώστε να αναπτύξουν οι μαθητές «κοινωνική και πολιτική σκέψη και συνείδηση, ώστε να κατανοούν, να αναλύουν και να ερμηνεύουν τα κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα/συμβάντα στην Ελλάδα» και να «κατανοήσουν τη σημασία για ενεργό συμμετοχή στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι»
Αναφορές
ΔΕΠΠΣ (2003). Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών και Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής. Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Ανακτήθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου από http://www.pi-schools.gr/programs/depps
htpp://www.hellenicparliament.gr
http://ebooks.edu.gr
http://europa.eu
Στοιχεία από τις παραπάνω ιστοσελίδες χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία αντικειμένων Εξωτερικού περιεχομένου
Δημιουργός Σεναρίου: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΤΡΙΑΝΤΟΥ (Εκπαιδευτικός)