Φάση Σεναρίου
Ερευνητική Εργασία - Project (Γυμνάσιο)
«Πηγές πληροφόρησης και είδη πληροφοριών»
Όπως στις προηγούμενες φάσεις, δίνεται ο απαιτούμενος χρόνος για την τακτοποίηση των μαθητών στους σταθμούς εργασίας (αν πρόκειται για την αίθουσα Πληροφορικής) ή στις θέσεις τους με την απαιτούμενη υποδομή (αίθουσα διδασκαλίας). Ακολουθεί η ανακοίνωση από τον εκπαιδευτικό του σχεδιαγράμματος ενεργειών της διδακτικής ώρας, συνδέοντάς το με τις διεργασίες της προηγούμενης φάσης (π.χ. «ως συνέχεια της ανάπτυξης συγκεκριμένης μεθοδολογίας για την αναζήτηση και αξιοποίηση πληροφοριών που θα χρησιμεύσουν στο να οδηγηθείτε στις καταλληλότερες για εσάς επιλογές, θα ασχοληθούμε με το να εντοπίσουμε πηγές εκπαιδευτικής και επαγγελματικής πληροφόρησης καθώς και με το τι είδους πληροφορίες μπορούμε να πάρουμε από αυτές»). Χρόνος διεξαγωγής: 2΄.
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός προτρέπει τους μαθητές/τριες να εργαστούν σε ομάδες και δίνει τα θέματα / ερωτήματα τα οποία θα επεξεργαστούν. Σύμφωνα με αυτά και χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της συζήτησης και τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών (brainstorming) στις ομάδες τους, θα πρέπει, να καταγράψουν ηλεκτρονικά στους σταθμούς εργασίας τους τις πηγές από τις οποίες θα αντλήσουν πληροφορίες για τις επαγγελματικές επιλογές που έχουν θέσεις σε προηγούμενη φάση. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να επεξεργαστούν το ερώτημα: «Από πού μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές μας επιλογές / επαγγέλματα;»
Ο χρόνος διεξαγωγής της δραστηριότητας είναι 7΄
Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ο εκπαιδευτικός συγκεντρώνει τα παραδοτέα των ομάδων και με τη βοήθεια ενός διαδραστικού πίνακα ή ενός videoprojector, παρουσιάζει τις καταγραφές κάθε ομάδας στην ολομέλεια. Στη συνέχεια, κάνει ανακεφαλαίωση και ομαδοποίηση όσων πηγών κατέθεσαν οι μαθητές και ξεκινά συζήτηση στην ολομέλεια γύρω από τις εξής συνισταμένες της εν λόγω μεθοδολογίας:
- Ποια είναι η έννοια και η σημασία της διαδικασίας της πληροφόρησης;
Ενδεικτικά: διευρύνει την κριτική ικανότητα του ανθρώπου και την ουσιαστική γνώση, συμβάλλει στην ενημέρωση, βοηθά το άτομο να συμμετέχει ενεργά στην λήψη αποφάσεων που το αφορούν και στην επίλυση προβλημάτων.
- Ποιες μορφές και είδη πληροφοριών υπάρχουν;
Ενδεικτικά: προφορική, έντυπη, οπτικο-ακουστική, ηλεκτρονική μορφή, εκπαιδευτικές πληροφορίες (δηλαδή πληροφορίες για εκπαιδευτικά ιδρύματα) και επαγγελματικές πληροφορίες (προσωπικές αφηγήσεις και περιπτώσεις (case studies), δημοσιευμένες συνεντεύξεις, αναλύσεις ντοκουμέντων – κειμένων (data analysis) όπως περιγραφές επαγγελμάτων από έντυπες πηγές ή ιστοσελίδες, κ.ά.).
- Ποιες πηγές πληροφόρησης υπάρχουν;
Ενδεικτικές πηγές: ο τύπος, τα περιοδικά, τα οπτικοακουστικά μέσα, οι φορείς-υπηρεσίες, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα (Λύκεια, ΑΕΙ, ΤΕΙ), Δίκτυα πληροφόρησης (internet), βιβλία-πληροφοριακοί οδηγοί, Κέντρα Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού, Δομές Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας των ΑΕΙ και ΤΕΙ, κ.ά.
- Ποιες είναι οι κατηγορίες των πηγών πληροφόρησης;
- Πρόσωπα που μπορούν να βοηθήσουν στην πληροφόρηση: άτομα που απασχολούνται σε αυτό το επάγγελμα (επαγγελματίες και οι επαγγελματικές ενώσεις) καθώς και άλλα πρόσωπα από το οικογενειακό περιβάλλον, οι φίλοι, καθηγητές του σχολείου, καθηγητές-σύμβουλοι επαγγελματικού προσανατολισμού.
- Πληροφοριακό υλικό (βιβλία και αρχεία) από την βιβλιοθήκη του σχολείου, την τοπική βιβλιοθήκη, τη βιβλιοθήκη του Κέντρου Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ιδιωτικές εκδόσεις Ιδρύματα παροχής πληροφοριών: εκπαιδευτικά ιδρύματα (ΑΕΙ, ΤΕΙ, ΙΕΚ), ερευνητικά κέντρα, ΚΕ.ΣΥ.Π., γραφεία σταδιοδρομίας και γραφεία ευρέσεως εργασίας
- Ιστότοποι στο διαδίκτυο και μηχανές αναζήτησης αυτού.
- Ποιες ενέργειες πρέπει να κάνει κάποιος για την ολοκληρωμένη πληροφόρησή του σχετικά με τη εναλλακτικές επιλογές σταδιοδρομίας του;
Ενδεικτικά: αναζήτηση πληροφοριών, συγκέντρωση, έλεγχος, ταξινόμηση, αξιολόγηση, κριτική επεξεργασία.
Χρόνος διεξαγωγής της επεξεργασίας των θεμάτων στην ομάδα: 8΄
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός με τη χρήση του διαδραστικού πίνακα ή ενός videoprojector παρουσιάζει και επιδεικνύει στους μαθητές/τριες μια πρώτη κατηγορία πηγών πληροφόρησης, συγκεκριμένο ιστότοπο στο διαδίκτυο από τον οποίο στη συνέχεια της διδακτικής ώρας οι μαθητές θα ασκηθούν στην αναζήτηση, συγκέντρωση και αποθήκευση πληροφοριών για τις εναλλακτικές επιλογές σταδιοδρομίας που έχουν θέσει. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο εκπαιδευτικός είναι θεμιτό να σχολιάσει και να επεξεργαστεί κριτικά τη φύση της πηγής πληροφόρησης που χρησιμοποιεί όσον αφορά την εγκυρότητα των πληροφοριών της. Με τον τρόπο αυτό, οι μαθητές είναι δυνατό να αντιληφθούν τη σημασία που έχει το κύρος και η εγκυρότητα της πηγής πληροφόρησης που χρησιμοποιούν κάθε φορά (π.χ. τη διαφορά μιας πληροφορίας που προέρχεται από έναν χώρο ανταλλαγής απόψεων μεταξύ συνομιλήκων και μιας ιστοσελίδας μιας υπηρεσίας Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού).
Εάν η αίθουσα πληροφορικής διαθέτει σταθμούς εργασίας όσοι και οι μαθητές ο χρόνος που θα δοθεί για τη διαδικασία αυτή είναι 20-25΄. Στην περίπτωση που ο αριθμός υπολογιστών δε βρίσκεται σε αντιστοιχία ένας προς έναν με τον αριθμό των μαθητών, η διαδικασία συλλογής πληροφοριών θα γίνει ανά ομάδες και θα δοθεί περισσότερος χρόνος ώστε όλοι οι μαθητές να έχουν την ευκαιρία να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τις επιλογές/στόχους τους. Οι ιστότοποι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι αυτοί που δόθηκαν στην προηγούμενη φάση του σεναρίου και σε κάθε περίπτωση είναι ενδεικτικοί.
Χρήσιμο και θεμιτό είναι ο εκπαιδευτικός να παρακολουθεί την πορεία εργασιών κάθε μαθητή/τριας ώστε να βοηθά στην οργάνωση του χρόνου τους και στην επίλυση τυχόν τεχνικών προβλημάτων (στη διαχείριση της ιστοσελίδας, στην αποθήκευση πληροφοριών κ.ά.). Εκτός από τις ιστοσελίδες που δόθηκαν στην προηγούμενη φάση, σκόπιμο κρίνεται ο εκπαιδευτικός να υποδείξει ιστότοπους Κέντρων Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού από τους οποίους οι μαθητές/τριες θα βρουν έγκυρες διόδους επαγγελματικής πληροφόρησης.