Φάση Σεναρίου

Ερευνητική Εργασία - Project (Γυμνάσιο)

Διερευνώ τα ενδιαφέροντά μου και τα επαγγέλματα

2 ώρες

«Δημιουργική επεξεργασία πληροφοριών»

45λεπτά

Στόχος της διδακτικής ώρας του σεναρίου είναι οι μαθητές/τριες να μάθουν να ελέγχουν και να αξιολογούν την πληροφόρηση με αντιπαραβολή του σχετικού υλικού (κριτική ανάγνωση της πληροφορίας). Επίσης, το να ασκηθούν στο να αξιοποιούν και να επεξεργάζονται την πληροφόρηση με αντιπαραβολή του σχετικού υλικού δημιουργώντας νέο υλικό (δημιουργική αξιοποίηση και πρόσκτηση της πληροφορίας). Ακόμη η κατά το δυνατόν ανάπτυξη δεξιοτήτων σύνθεσης επιμέρους ευρημάτων και πορισμάτων (δεξιότητες γραπτού λόγου) καθώς και ανάπτυξης τεχνικών δεξιοτήτων (χρήση προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου).

Αναλυτική περιγραφή της διδακτικής ώρας:  

Όπως στις προηγούμενες φάσεις, δίνεται ο απαιτούμενος χρόνος για την τακτοποίηση των μαθητών στους σταθμούς εργασίας (αν πρόκειται για την αίθουσα Πληροφορικής) ή στις θέσεις τους με την απαιτούμενη υποδομή (αίθουσα διδασκαλίας). Ακολουθεί η ανακοίνωση από τον εκπαιδευτικό του σχεδιαγράμματος ενεργειών της διδακτικής ώρας (π.χ. «θα γίνει μελέτη των επαγγελματικών δραστηριοτήτων από σχετικό ηλεκτρονικό αρχειακό υλικό, του υλικού από τις διερευνητικές συνεντεύξεις, θα αναπτυχθεί συζήτηση και προβληματισμός επί ορισμένων θεμάτων και θα συντάξετε τη δική σας επαγγελματική μονογραφία»). Χρόνος διεξαγωγής: 2΄.

Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός προτρέπει τους μαθητές/τριες να εργαστούν σε ομάδες και χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της συζήτησης να επεξεργαστούν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει: το ηλεκτρονικό αρχειακό υλικό με τις περιγραφές επαγγελματικών δραστηριοτήτων, το υλικό από τις διερευνητικές συνεντεύξεις και κάθε άλλους είδους πληροφορία που έχουν συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία περιήγησής τους στο διαδίκτυο ώστε να καταγράψουν ηλεκτρονικά τις απόψεις τους για τα παρακάτω θέματα:

  • Ποιες διαφορές εντοπίζουν ανάμεσα στην περιγραφή μιας επαγγελματικής δραστηριότητας από έναν ηλεκτρονικό οδηγό (βάση δεδομένων) και στην αφήγηση ενός επαγγελματία;
  • Ποιο είναι το φύλο, η ηλικία και το επίπεδο εκπαίδευσης του ατόμου / ατόμων που περιγράφουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες; Με ποιο τρόπο επέλεξε το επάγγελμά του και πως αυτό επηρεάζει τον τρόπο που το αντιμετωπίζει σήμερα;
  • Μπορεί η ιστορική περίοδος κατά την οποία ήταν νέος ο επαγγελματίας /ε που έδωσαν τη συνέντευξη, με τα οικονομικά δεδομένα και τις αξίες της εποχής εκείνης να τον/την επηρέασαν στην επιλογή του;

Χρόνος διεξαγωγής των διεργασιών των ομάδων: 6΄

Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ο εκπαιδευτικός συγκεντρώνει τα παραδοτέα των ομάδων και με τη βοήθεια ενός διαδραστικού πίνακα ή ενός videoprojector, παρουσιάζει τις καταγραφές κάθε ομάδας στην ολομέλεια. Ακολουθεί συζήτηση και σχολιασμός όσων έχει καταθέσει κάθε ομάδα. Ο εκπαιδευτικός κάνει ανακεφαλαίωση αυτών που ειπώθηκαν και κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της δραστηριότητας φροντίζει να γίνει επεξεργασία ορισμένων συνιστωσών επί των θεμάτων που τέθηκαν ενδεικτικά ως ακολούθως:

  • Η μονογραφία ενός ηλεκτρονικού οδηγού ή μιας βάσης δεδομένων έχει περισσότερα πληροφοριακά στοιχεία, ενώ η προσωπική αφήγηση είναι πιο άμεση, μεταδίδονται εμπειρίες, θετική ή αρνητική εικόνα για μια επαγγελματική δραστηριότητα.
  • Η πληροφόρηση που παίρνουμε από άλλους ανθρώπους δεν είναι πάντα αντικειμενική και αξιόπιστη. Ο βαθμός ρεαλιστικής απεικόνισης του επαγγέλματος εξαρτάται από συνισταμένες όπως η αναγκαστική επιλογή και άσκηση ενός επαγγέλματος δίχως να ενδιαφέρει και να ικανοποιεί το άτομο που το ασκεί κ.ά. Έτσι, κάποιος επαγγελματίας μπορεί να παρουσιάσει μια πολύ καλή ή πολύ κακή εικόνα κατά τη συνέντευξη που θα δώσει για το επάγγελμα ή την ειδικότητά του.
  • Μια σημαντική διάσταση της πληροφόρησης που αξίζει να της δοθεί έμφαση και προσοχή, αφορά στην επίδραση της επαγγελματικής δραστηριότητας στον τρόπο ζωής του ατόμου που την ασκεί. Για παράδειγμα το αν η εργασία βρίσκεται μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας, αν υπάρχει η απαίτηση για λεπτομερή προγραμματισμό χρόνου, το διευρυμένο (πολλές ώρες εργασίας), ή ευέλικτο ωράριο απασχόλησης (διαφοροποίηση των ωρών ανά ημέρα, εβδομάδα ή εργασία από το σπίτι κ.ά.), ο κύκλος γνωριμιών, ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας, η ύπαρξη ή μη ελεύθερου χρόνου και οι συνέπειες  που έχουν αυτές οι παράμετροι στο συναισθηματικό κόσμο και την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου, στον οικογενειακό του προγραμματισμό κ.ά.
  • Η κριτική ανάλυση των πληροφοριών που συγκεντρώνουμε σημαίνει την επεξεργασία θεμάτων όπως οι αξίες της εποχής και τα μοντέλα συμπεριφοράς και ρόλων που προβάλλονται μέσα από αθλητικές, ψυχαγωγικές δραστηριότητες ή την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, τα στερεότυπα σχετικά με τους επαγγελματικούς ρόλους των φύλων και την ηλικία αυτών κ.ά. θέματα.

Χρόνος διεξαγωγής των διεργασιών της ολομέλειας: 6΄

Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στην επεξεργασία της ενότητας «Σπουδές / Εκπαίδευση» της περιγραφής ενός επαγγέλματος / επαγγελματικής ειδικότητας, καθώς η πληροφόρηση που μπορούν να έχουν οι μαθητές/τριες κρίνεται καθοριστική για τις εκπαιδευτικές τους επιλογές. Ως εκ τούτου κρίνεται σκόπιμο να αφιερωθεί ένα μέρος του χρόνου της διδακτικής ώρας ώστε οι μαθητές να επεξεργαστούν με ιδιαίτερη επιμέλεια και προσοχή τις δυνατότητες εκπαίδευσης που υπάρχουν και να γίνει κατανοητό ότι οι τομείς επαγγελματικών δραστηριοτήτων έχουν διαφορετικά επίπεδα εκπαίδευσης τα οποία απαιτούνται για την άσκηση των ειδικοτήτων αυτών (πχ. Τομέας Υγείας / Νοσηλευτής απόφοιτος Α.Ε.Ι., απόφοιτος Τ.Ε.Ι., απόφοιτος Ι.Ε.Κ.).

Για το σκοπό αυτό, ο εκπαιδευτικός με τη χρήση ενός διαδραστικού πίνακα ή ενός videoprojector στον διαδραστικό πίνακα, παρουσιάζει στους μαθητές/τριες έναν πίνακα με τις δυνατές εκπαιδευτικές επιλογές (πίνακας στο Φύλλο Εργασίας Νο 1) δίνοντας τη δυνατότητα για ερωτήσεις, επεξηγήσεις και συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης. Στη συνέχεια, παρουσιάζει τις εκπαιδευτικές επιλογές (Α.Ε.Ι. – Τ.Ε.Ι.) από ένα Ηλεκτρονικό αρχείο που να περιλαμβάνει το Μηχανογραφικό Δελτίο για την εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση (το αυτό είναι δυνατό να βρει στην ιστοσελίδα οποιουδήποτε Κέντρου Συμβουλευτικής και Προσανατολισμού) καθώς και μια λίστα ειδικοτήτων ενός Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) που λειτουργεί στην πόλη ή την ευρύτερη περιοχή. Χρόνος διεξαγωγής της διαδικασίας: 5΄.

Ακολούθως οι μαθητές καλούνται να επιχειρήσουν την αποδελτίωση του  Μηχανογραφικού Δελτίου Υποψηφίου για τις σχολές Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι ή να αναζητήσουν πληροφορίες στις ειδικότητες των Ι.Ε.Κ. σύμφωνα με τα επαγγέλματα ή τις επαγγελματικές ειδικότητες που έχουν διατυπώσει ως εναλλακτικές επιλογές τους και να τα καταγράψουν ηλεκτρονικά. Η διαδικασία αυτή θα περιλαμβάνει την ενδεικτική καταγραφή δύο ή τριών σχολών, καθώς η αναλυτική αποδελτίωση όλων των σχολών του Μηχανογραφικού Δελτίου για μια επαγγελματική ειδικότητα μπορεί να διαρκέσει πάρα πολύ χρόνο. Εάν η αίθουσα πληροφορικής διαθέτει σταθμούς εργασίας όσοι και οι μαθητές ο χρόνος που μπορεί να δοθεί για την ολοκλήρωση της δραστηριότητας είναι 5΄ . Στην περίπτωση που ο αριθμός υπολογιστών δε βρίσκεται σε αντιστοιχία ένας προς έναν με τον αριθμό των μαθητών, ο εκπαιδευτικός μεριμνά να δοθεί ικανός χρόνος για κάθε μαθητή ώστε να ολοκληρώσει τη δραστηριότητα.

Στη συνέχεια οι μαθητές/τριες καθοδηγούνται στο να συντάξουν στο πλαίσιο του υπολειπόμενου χρόνου της διδακτικής ώρας τη δική τους πλήρη περιγραφή επαγγελματικής ειδικότητας, δηλαδή μιας επαγγελματικής μονογραφίας.

Η διαδικασία της επεξεργασίας του υλικού που έχει συλλεχθεί και της σύνταξης μιας νέας επαγγελματικής μονογραφίας είναι δυνατό να γίνει ατομικά, αν η αίθουσα πληροφορικής διαθέτει σταθμούς εργασίας όσοι και οι μαθητές ή σε ομάδες στην περίπτωση που ο αριθμός υπολογιστών της αίθουσας πληροφορικής ή ο συνολικός αριθμός υπαρχόντων φορητών υπολογιστών δε βρίσκεται σε αντιστοιχία ένας προς έναν με τον αριθμό των μαθητών. Σε κάθε περίπτωση, ο εκπαιδευτικός προτρέπει τους μαθητές/τριες να εργαστούν ώστε να επεξεργαστούν το υλικό που έχουν συγκεντρώσει, διευκρινίζοντας ότι η διαδικασία αυτή είναι δυνατό στο πλαίσιο της διδακτικής ώρας να γίνει για μια έως δύο ενότητες της επαγγελματικής μονογραφίας και τις υπόλοιπες οι μαθητές θα πρέπει να συντάξουν μόνοι τους στο σπίτι.

Το υλικό που θα επεξεργαστούν είναι: το ηλεκτρονικό αρχειακό υλικό με τις περιγραφές επαγγελματικών δραστηριοτήτων - μελέτες περιπτώσεων (case studies), υλικό από δημοσιευμένες συνεντεύξεις που συνέλεξαν από το διαδίκτυο ή έντυπα, το υλικό από τις διερευνητικές συνεντεύξεις που έχουν πραγματοποιηθεί καθώς και κάθε άλλου είδους πληροφορία που έχουν συγκεντρώσει κατά τη διαδικασία περιήγησής τους στο διαδίκτυο. Επεξεργαζόμενοι το υλικό αυτό και αξιοποιώντας το, θα πρέπει να συντάξουν μια νέα επαγγελματική μονογραφία, στη δομή των θεματικών ενοτήτων που επεξεργάστηκαν στη φάση Νο2.

Ο εκπαιδευτικός δίνει χρόνο για τη διαδικασία επεξεργασίας του υλικού και σύνταξης μιας θεματικής ενότητας επιλογής των μαθητών (π.χ. 10΄ για την σύνταξη μιας θεματικής ενότητας επαγγελματικής ειδικότητας). Μετά την ολοκλήρωση της δραστηριότητας, ο εκπαιδευτικός συγκεντρώνει τα παραδοτέα των μαθητών (ή των ομάδων) και με τη βοήθεια ενός διαδραστικού πίνακα ή ενός videoprojector, παρουσιάζει τις καταγραφές στην ολομέλεια της τάξης για σχολιασμό. Επίσης, καθ΄όλη τη διάρκεια διεξαγωγής της δραστηριότητας ο εκπαιδευτικός κρίνεται σκόπιμο να επιβλέπει την πρόοδο των τεχνικών εργασιών των μαθητών ώστε να τους επιδεικνύει και να μαθαίνουν τεχνικές λεπτομέρειες, δηλαδή τρόπους χρήσης του προγράμματος επεξεργασίας κειμένου. Ακόμη, στην περίπτωση που οι μαθητές/τριες εργάζονται σε ομάδες, σκόπιμο κρίνεται αυτοί να εναλλάσσονται στους ρόλους που ασκούν (π.χ. συνθέτης υλικού, χρήστης του προγράμματος κ.ά. ). Η ολοκλήρωση της δραστηριότητας προϋποθέτει ότι κάθε μαθητής θα έχει δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό αρχείο σε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου στο οποίο θα υπάρχει η ανάλυση μιας τουλάχιστον θεματικής ενότητας (αν ο χρόνος το επιτρέπει μπορεί να γίνει επεξεργασία δύο θεματικών ενοτήτων) μιας επαγγελματικής ειδικότητας έκτασης περίπου μιας με δύο παραγράφων. Χρόνος διεξαγωγής των δραστηριοτήτων: 25΄.

 


Δημιουργός Σεναρίου: ΑΡΓΥΡΩ ΧΑΡΟΚΟΠΑΚΗ (Εκπαιδευτικός)
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)
Το σενάριο «Διερευνώ τα ενδιαφέροντά μου και τα επαγγέλματα» έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.
2989