Η Ερευνητική Εργασία "Ανακαλύπτοντας την ένατη τέχνη...Τα κόμικς!" εντάσσεται στο επιστημονικό πεδίο "Τέχνες και Πολιτισμός" το οποίο ορίζεται ως μια διακριτή ενότητα στο βιβλίο εκπαιδευτικού "Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο".  Τα κόμικς αποτελούν μια μορφή τέχνης (την ένατη τέχνη) η οποία είναι ιδιαίτερα γνωστή. Τα κόμικς αξιοποιούνται στη συγγραφή ενημερωτικών φυλλαδίων και βιβλίων. Επίσης, χρησιμοποιούνται στον κινηματογράφο (animation) και στην τηλεόραση, αλλά και σε περιοδικά που το περιεχόμενό τους είναι ιστορίες κόμικς. Τέλος, αποτελούν εκπαιδευτικό εργαλείο στη διδακτική διαδικασία και οι μαθητές είναι καλό να εξοικειώνονται στη δημιουργία έντυπων και ψηφιακών κόμικς. Επομένως, μέσα από αυτή την ευρεία χρήση κρίνεται σημαντική η μελέτη αυτού του ενδιαφέροντος θέματος που προσελκύει μεγάλο αριθμό ανθρώπων και ιδιαίτερα νέων. Είναι σημαντικό να δημιουργηθούν επιστημονικές συνδέσεις μεταξύ των μαθημάτων όπως γλώσσα, ιστορία, καλλιτεχνικά, πληροφορική και μαθηματικά και να αναπτυχθούν δεξιότητες που καλλιεργούνται μέσα από τα εμπλεκόμενα μαθήματα.

Ο Γενικός Σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι οι μαθητές να έρθουν σ' επαφή με τα κόμικς, να ευαισθητοποιηθούν πάνω σε θέματα πολιτισμού καθώς τα κόμικς αποτελούν την ένατη τέχνη και να γίνουν και οι ίδιοι δημιουργοί. Ειδικότεροι διδακτικοί στόχοι είναι να κατανοήσουν τι σημαίνει ο όρος κόμικ, να γνωρίσουν την ιστορία των κόμικς στον κόσμο και στην Ελλάδα,να γνωρίσουν τα πιο γνωστά κόμικς και τους κυριότερους χαρακτήρες κόμικς στην Ελλάδα, να αναζητήσουν τις τεχνικές δημιουργίας κόμικ  και να δημιουργήσουν και οι ίδιοι κόμικς.

Η Ερευνητική Εργασία ακολουθεί το δεύτερο ερευνητικό σχήμα κατανομής θεμάτων και οργάνωσης ομάδων. Το θέμα καταμερίζεται σε τέσσερα υπο-θέματα και κάθε υπο-θέμα εξετάζεται αυτοτελώς από κάθε ομάδα, οι οποίες έχουν τακτές συναντήσεις Ολομέλειας με τη συμμετοχή όλων των ομάδων.Η ομάδα εργασίας μπορεί να αποτελείται από 16- 20 μαθητές χωρισμένους σε 4 υποομάδες. Ο εκπαιδευτικός ακολουθεί την προσέγγιση της φθίνουσας καθοδήγησης, με την οποία διδάσκει, παρωθεί και εμψυχώνει. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι λόγω της φύσης του γνωστικού αντικειμένου της Ερευνητικής Εργασίας, η οποία έχει διάρκεια 4 μήνες (ένα τετράμηνο) στη γενική περιγραφή του σεναρίου περιγράφεται όλος ο σχεδιασμός της εργασίας για να μπορέσει να γίνει κατανοητή η δομή της. Η Ερευνητική Εργασία αποτελεί ένα σύνολο που έχει αρχή, μέση και τέλος. Κάθε μέρος είναι συνέχεια του προηγούμενου και δεν μπορεί να παρουσιαστεί αποκομμένα το ένα από το άλλο. Όταν σχεδιάζεται μια ερευνητική εργασία, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι παρακάτω φάσεις εφαρμογής του Project:

• Γενικός προγραμματισμός στην ολομέλεια του τμήματος
• Προγραμματισμός και προετοιμασία της ερευνητικής ομάδας
• Υλοποίηση δράσεων από υποομάδες για συλλογή δεδομένων
• Επεξεργασία δεδομένων από ομάδα εντός τάξης
• Επιλογή από ομάδα τρόπων αναπαράστασης των νέων γνώσεων
• Προκαταρκτική παρουσίαση εργασιών στην ολομέλεια τμήματος
• Διαμόρφωση κοινού φακέλου της ερευνητικής εργασίας
• Συνοπτική παρουσίαση εργασίας σε ειδική ημερίδα στα ελληνικά/ή και στα αγγλικά
• Αξιολόγηση ομαδικής εργασίας και ατομικής συμβολής μελών.

 Επίσης, επισημαίνεται ότι στο παρόν διδακτικό σενάριο η κάθε φάση συμπίπτει με τις δραστηριότητες που θα υλοποιήσει η κάθε ομάδα και δεδομένου ότι το παρόν ψηφιακό διδακτικό σενάριο πρέπει να έχει διάρκεια μέχρι 3 ώρες στο κύριο μέρος του σεναρίου θα παρουσιαστούν δραστηριότητες που θα πρέπει να υλοποιήσουν οι μαθητές για τη συλλογή δεδομένων.

Τα υπο-θέματα που προτείνονται είναι τα εξής:

1η ομάδα: Ιστορική εξέλιξη των κόμικς στο εξωτερικό - Κατηγορίες κόμικς - Μελέτη Κλασσικών Εικονογραφημένων

2η ομάδα: Ιστορική εξέλιξη των ελληνικών  κόμικς - Μελέτη κόμικς του Αρκά

3η ομάδα: Δομικά στοιχεία -τεχνικές- διαδικασία δημιουργίας κόμικς -  Μελέτη του περιοδικού "Βαβέλ" και "Ο Μικρός Ήρως"

4η ομάδα: Τα  κόμικς  ως  μέσο  επικοινώνησης  ιδεών - Μελέτη των κωμωδιών του Αριστοφάνη

Οι ομάδες θα μελετήσουν διάφορες πτυχές του θέματος ερευνώντας πρωτογενείς πηγές (τα περιοδικά κόμικς) και δευτερογενείς πηγές (διαδίκτυο, ντοκιμαντέρ, έντυπο υλικό, δημοσιογραφικά άρθρα). Κάθε υποομάδα πέρα από την πτυχή του θέματος με την οποία θα ασχοληθεί, θα μελετήσει και ένα κόμικ ώστε να έρθει σ΄ επαφή με το είδος αυτό και να το ερευνήσει σε βάθος. Στη συνέχεια, αναλύεται από τον εκπαιδευτικό ο τρόπος συνεργασίας των μελών της κάθε ομάδας για να παρουσιάσουν την πορεία της εξέλιξης του δικού τους υποθέματος και να παρακολουθήσουν την πορεία εξέλιξης των άλλων υποθεμάτων. Ακολουθεί ο τετράμηνος προγραμματισμός των ομάδων, τίθενται τα ερευνητικά ερωτήματα, καθορίζονται οι ερευνητικές διαδικασίες, δηλαδή οι τρόποι επιλογής και αξιοποίησης των πηγών, ο τρόπος παρουσίασης της συλλογικής έρευνας και ορίζεται χρονοδιάγραμμα. Αναλυτικά, περιγράφεται σε κάθε ομάδα η μεθοδολογία και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί και οι δραστηριότητες που θα τεθούν και στην προκειμένη περίπτωση αντιστοιχούν στις 3 διδακτικές ώρες.

Συγκεκριμένα, στην ερευνητική εργασία τέθηκαν οι παρακάτω στόχοι:

Επίπεδο γνώσεων

• Να ορίζουν τι σημαίνει «Κόμικ»
• Να γνωρίσουν την ιστορία των κόμικς
• Να προσδιορίζουν τις κατηγορίες των κόμικς
• Να περιγράφουν τον τρόπο δημιουργίας ενός κόμικ
• Να γνωρίσουν τα πιο γνωστά κόμικς και τους ήρωές τους

Επίπεδο ικανοτήτων

• Να επιλέγουν το κατάλληλο υλικό για τη δημιουργία κόμικ
• Να σχεδιάζουν αφίσες σχετικά με τα κόμικς
• Να οργανώνουν μια παρουσίαση στο σχολείο τους
• Να συντάσσουν κείμενα όπου θα μπορούν να περιγράφουν τα στάδια δημιουργίας ενός κόμικ
• Να δημιουργούν κόμικς

Επίπεδο στάσεων

• Να εκτιμήσουν την αξία των κόμικς στη ζωή τους
• Να αποδεχτούν τη σπουδαιότητα της ένατης τέχνης

Ο τρόπος με τον οποίο θα δουλευτεί η εργασία είναι η έρευνα μέσω διαδικτύου, το ερωτηματολόγιο και η βιβλιογραφική αναζήτηση. Κατόπιν, η συγκέντρωση, ταξινόμηση, επεξεργασία, ανάλυση και ανασύνθεση των στοιχείων.

Διδακτικές τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν

• Καταιγισμός ιδεών
• Χάρτης εννοιών 
• Μελέτη περίπτωσης

Αναμενόμενα αποτελέσματα: η υλοποίηση των στόχων που τέθηκαν

Οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες, στο πλαίσιο των στόχων που έχουν τεθεί. Η έρευνα περιλαμβάνει τρία βασικά στάδια: το πρώτο είναι η συλλογή των πληροφοριών, το δεύτερο η συζήτηση και η αξιολόγηση των πληροφοριών μεταξύ των μελών της ομάδας και το τρίτο η παρουσίαση των πληροφοριών στην τάξη και η συλλογική συζήτηση. Σχεδιάζουν ερωτηματολόγιο, δημιουργούν παρουσιάσεις και ψηφιακές εικονογραφημένες ιστορίες.

Κατά τη διάρκεια της υλοποίησης του project πραγματοποιείται ένα διάλειμμα ενημέρωσης, το οποίο έχει σκοπό να ανταλλάξουν οι μαθητές μεταξύ τους πληροφορίες που αφορούν τις τελευταίες εξελίξεις της πορείας της εργασίας τους, να ετοιμάσουν τις σημειώσεις τους, να προγραμματίσουν την επόμενη φάση και να οργανώσουν τα επόμενα βήματα. Κάθε ομάδα ετοιμάζει μετά από τρία τρίωρα μία έκθεση με το τι έχει πετύχει, καθώς και τι έχει προγραμματίσει να κάνει. Με αυτόν τον τρόπο διορθώνονται όποια λάθη προκύπτουν και εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη συνέχιση της εργασίας.

Επίσης, πραγματοποιείται και ένα διάλειμμα ανατροφοδότησης ανάμεσα στα μέλη της ομάδας. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές εξετάζουν κριτικά τις ενέργειές τους είτε είναι επιτυχημένες είτε αποτυχημένες, συζητούν πάνω σ’ αυτά που έχουν ήδη γίνει και διαπιστώνουν αν το συμβόλαιο συνεργασίας που είχαν θέσει στην αρχή τηρήθηκε. 

Το project παρουσιάζεται με ανακοινώσεις στους πίνακες ανακοινώσεων του σχολείου και με εκδήλωση στο σχολείο και την τοπική κοινωνία που περιλαμβάνει:

• ανακοινώσεις εργασιών
• έντυπο με εικονογραφημένες ιστορίες κόμικς
• δημιουργία ιστοσελίδας 
• λεύκωμα 
• παρουσιάσεις με powerpoint
• κολάζ
• αφίσες

Επίσης, οι μαθητές δημοσιεύουν στον τύπο της περιοχής τους τα αποτελέσματα της εργασίας τους.

Πηγές πληροφόρησης: διαδίκτυο, βιβλία, άνθρωποι

Ενδεικτική Διεπιστημονική/διαθεματική προσέγγιση του project:

• Συνθέτουν ενιαίο κείμενο, το οποίο θα υπακούει στις αρχές της συνοχής και της συνεκτικότητας, επικαλούμενοι τη λογική και τεκμήρια για να εξάγουν τα συμπεράσματά τους. (Νεοελληνική Γλώσσα)
• Μελετούν διάφορα βιβλία και περιοδικά που αναφέρονται στα κόμικς. (Νεοελληνική Γλώσσα)
• Αναζητούν την ιστορία του κόμικ (Ιστορία)
• Δημιουργούν εικονογραφημένες ψηφιακές ιστορίες κόμικς (Καλλιτεχνικά)
• Δημιουργούν παρουσίαση με το υλικό που συγκεντρώνουν και γράφουν ανακοινώσεις σε word. (Πληροφορική)
• Κάνουν εξαγωγή στατιστικών στοιχείων από τα ερωτηματολόγια που συγκεντρώνουν (Μαθηματικά)

Η αξιολόγηση μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον εκπαιδευτικό ως προς το βαθμό επίτευξης των στόχων του project, την εκτίμηση της λειτουργικότητας των ομάδων, την ανάπτυξη των ικανοτήτων των μαθητών, τη διαμόρφωση στάσεων και γενικότερα όλης της παρουσίασης των ομάδων. Η αξιολόγηση επιτυγχάνεται με συνέντευξη όλης της τάξης, με αξιολόγηση του πορτφόλιο του κάθε μαθητή, με παρατήρηση όλης της διαδικασίας της υλοποίησης της εργασίας και με αυτοαναφορά του κάθε μαθητή. Η αυτοαναφορά του μαθητή σημαίνει ότι ο ίδιος ο μαθητής περιγράφει με ένα σύντομο κείμενο προσωπικές του εμπειρίες, οφέλη που αποκόμισε και νέες ιδέες που διαμόρφωσε από τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα. Η αυτοαναφορά λειτουργεί ως μέσο αυτοαξιολόγησης. Επίσης  μπορεί να δοθεί γραπτό ή ηλεκτρονικό ερωτηματολόγιο προκειμένου να συλλεχθούν δεδομένα για την ανάπτυξη των προσωπικών ικανοτήτων των μαθητών. Επομένως, αξιολογείται ο ομαδικός φάκελος της ομάδας και το προσωπικό ημερολόγιο και ο ατομικός φάκελος του κάθε μέλους με βάση τις Κλίμακες των Διαβαθμισμένων Κριτηρίων Αξιολόγησης. Επειδή πρόκειται για ερευνητική εργασία η αξιολόγηση διαμορφώνεται από τα ακόλουθα στοιχεία: 30% από την ερευνητική διαδικασία που θα ακολουθήσει η ομάδα, 30% από το περιεχόμενο της ερευνητικής εργασίας, 20% από τη γλώσσα και τη δομή της ερευνητικής εργασίας και 20% από τον τρόπο παρουσίασής της στη σχολική κοινότητα στην ειδική εκδήλωση.