Η Ελιά ως πηγή ζωής, πολιτισμού και τέχνης
Βιωματικές Δράσεις - ΣΔΕ - Project (Γυμνάσιο)
Τα φύλλα εργασίας σχεδιάστηκαν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην καλλιεργείται η απομνημόνευση εννοιών από τους μαθητές, αλλά να αναπτύξουν κριτικές, δημιουργικές και πρακτικές ικανότητες που θα έχουν διάρκεια στο χρόνο. Επιπλέον, οι μαθητές μέσα από τις δραστηριότητες των φύλλων εργασίας ενθαρρύνονται στη χρήση των νέων τεχνολογιών καθώς και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αναζήτησης, επιλογής και αξιοποίησης πληροφοριών από το διαδίκτυο. Η αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών κατά την εκπαιδευτική διαδικασία διεγείρει το ενδιαφέρον των μαθητών, ενώ από τη μεριά του εκπαιδευτικού παρέχεται η δυνατότητα της καλύτερης οργάνωσης της διδασκαλία και της εύρεσης πλήθος πληροφοριών ή βίντεο που σχετίζονται με τα θέματα της διδασκαλίας του.
Το θέμα της Ελιάς προσεγγίζεται σε όλες του τις διαστάσεις αυτοτελώς από όλες τις ομάδες και γίνεται καταμερισμός σε τρία υπο-θέματα κατά τη διάρκεια των τριών τριμήνων που διαρκεί η Ερευνητική Εργασία. Η διδακτική προσέγγιση είναι ομαδοσυνεργατική σε συνδυασμό με διάλογο στον οποίο συμμετέχει όλη η τάξη. Η ομάδα εργασίας μπορεί να αποτελείται από 16-20 μαθητές χωρισμένους σε 4 ομάδες. Οι ομάδες πραγματεύονται το ίδιο υπο-θέμα για ένα τρίμηνο. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι κυρίως καθοδηγητικός, συντονιστικός και εμψυχωτικός. Η διδασκαλία στοχεύει στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, στη μεταξύ τους συνεργασία, στην ανάπτυξη ομαδικού πνεύματος και στη σύσφιξη των σχέσεων.
Αξιολόγηση
Μετά την ολοκλήρωση της ερευνητικής εργασίας η φάση της αξιολόγησης έχει εξαιρετική σημασία τόσο για τον εκπαιδευτικό όσο και για τον μαθητή. Η αξιολόγηση τροφοδοτεί με δεδομένα τον εκπαιδευτικό ο οποίος μπορεί να οδηγηθεί στη βελτίωση και στην αναπροσαρμογή των διδακτικών του συμπεριφορών και πρακτικών ώστε κατ’ επέκταση να βελτιώσει τις εκπαιδευτικές διεργασίες και να ωφεληθούν οι μαθητές. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να έχει κάνει γνωστά εκ των προτέρων στους μαθητές τα κριτήρια αξιολόγησης των ατομικών φακέλων και των ομαδικών εργασιών που θα υποβληθούν. Προτείνεται ο εκπαιδευτικός να ακολουθήσει τους εξής τρόπους αξιολόγησης:
1. Αξιολόγηση ατομικού φακέλου μαθητή
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
1. ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Δείκτες
1.1. Εξαιρετική οργάνωση – Εξαιρετική παρουσίαση φακέλου
1.2. Αρκετά καλή οργάνωση – εξαιρετική παρουσίαση φακέλου
1.3. Καλή οργάνωση καλή παρουσίαση φακέλου
1.4. Μέτρια οργάνωση μέτριος φάκελος
1.5. Δεν υπήρχε φάκελος
2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
Δείκτες
2.1. Όλες οι εργασίες είναι ολοκληρωμένες
2.2. Οι περισσότερες εργασίες είναι ολοκληρωμένες
2.3. Αρκετές ολοκληρωμένες εργασίες
2.4. Μερικές ολοκληρωμένες εργασίες
2.5. Καμία εργασία δεν έχει ολοκληρωθεί
3. ΕΜΦΑΝΙΣΗ
Δείκτες
3.1. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον φάκελο είναι εξαιρετικές
3.2. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον φάκελο είναι πολύ καλές
3.3. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον φάκελο είναι καλές
3.4. Οι πληροφορίες που περιέχονται στον φάκελο είναι μέτριες
3.5. Δεν υπάρχουν πληροφορίες
4. ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ
Δείκτες
Αξιολογείται η δημιουργικότητα και το ταλέντο των μαθητών, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ικανότητες που ο καθένας διαθέτει
5. ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
Δείκτες
5.1. Χωρίς καθυστέρηση
5.2. Με 1-3 μέρες καθυστέρηση
5.3. Εντός της εβδομάδας
5.4. Μεγαλύτερη της μιας βδομάδας
5.5. Δεν παραδόθηκε
2. Αξιολόγηση ομαδικής εργασίας
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
1. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ-ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΦΑΚΕΛΟΥ
Δείκτες
1.1. Εξαιρετική οργάνωση – Εξαιρετική παρουσίαση φακέλου
1.2. Αρκετά καλή οργάνωση – εξαιρετική παρουσίαση φακέλου
1.3 Καλή οργάνωση – καλή παρουσίαση φακέλου
1.4. Μέτρια οργάνωση – μέτριος φάκελος
1.5. Δεν υπήρχε φάκελος
2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ-ΣΥΝΑΦΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
Δείκτες
2.1. Επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι που είχαν τεθεί Η εργασία είναι ολοκληρωμένη. Όλες οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν είναι σχετικές με το θέμα
2.2. Επιτεύχθηκαν οι περισσότεροι στόχοι. Οι περισσότερες πληροφορίες είναι σχετικές με το θέμα
2.3. Επιτεύχθηκαν αρκετοί στόχοι. Αρκετές πληροφορίες είναι σχετικές με το θέμα
2.4. Επιτεύχθηκαν κάποιοι στόχοι. Λίγες πληροφορίες είναι σχετικές με το θέμα
2.5. Δεν επιτεύχθηκε κανένας στόχος. Δεν συγκεντρώθηκαν πληροφορίες
3. ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Δείκτες
3.1. χωρίς καθυστέρηση
3.2. Με 1-3 μέρες καθυστέρηση
3.3. Εντός της εβδομάδας
3.4. Μεγαλύτερη της μιας βδομάδας
3.5. Δεν παραδόθηκε
4. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Δείκτες
4.1. Εξαιρετική
4.2. Αρκετά καλή
4.3. Καλή
4.4. Μέτρια
4.5. Δεν έγινε
5. ΧΡΗΣΗ Η/Υ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΜΙΚΩΝ
Δείκτες
Βαθμολογείται με 1 βαθμό κάθε λογισμικό που χρησιμοποιήθηκε (word – power point – excel – painting κ.λ.π.)
3. Αξιολόγηση από τους μαθητές με την ολοκλήρωση της ερευνητικής εργασίας (ερωτήσεις ανάπτυξης)
Α) Θετικά σημεία της ερευνητικής εργασίας κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (σχέσεις μεταξύ των μελών, σχέσεις με τον εκπαιδευτικό, θεματολογία, μεθοδολογία κτλ).
Β) Αρνητικά σημεία της ερευνητικής εργασίας κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (σχέσεις μεταξύ των μελών, σχέσεις με τον εκπαιδευτικό, θεματολογία, μεθοδολογία κτλ).
Γ) Προβλήματα που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς (σχέσεις μεταξύ των μελών, σχέσεις με τον εκπαιδευτικό, θεματολογία, μεθοδολογία κτλ).
Δ) Προτάσεις για την βελτίωση της ερευνητικής εργασίας (σχέσεις μεταξύ των μελών, σχέσεις με τον εκπαιδευτικό, θεματολογία, μεθοδολογία κτλ).
Βιβλιογραφικές αναφορές
Noye, D., & Piveteau, J. (1999). Πρακτικός οδηγός του Εκπαιδευτή. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Sternberg, R. (1999). Η νοημοσύνη της επιτυχίας (3η εκδ.). Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Αναστασιάδης, Π. (Επιμ.). (2011). Μείζων Πρόγραμμα Επιμόρφωσης: Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό (Τόμ. Α: Γενικό Μέρος). Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Αναστασιάδης, Π. (Επιμ.). (2011). Μείζων Πρόγραμμα Επιμόρφωσης: Βασικό Επιμορφωτικό Υλικό (Τόμ. Γ: Αξιοποίηση των Τεχνών στην Εκπαίδευση). Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Καραλής, Θ. (2005α). Σχεδιασμός, Διοίκηση, Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων: Αξιολόγηση Προγραμμάτων. Πάτρα: ΕΑΠ.
Καραλής, Θ. (2005β). Σχεδιασμός, Διοίκηση, Αξιολόγηση Προγραμμάτων Εκπαίδευσης Ενηλίκων: Σχεδιασμός Προγραμμάτων. Πάτρα: ΕΑΠ.
Κόκκος, Α., & Μέγα, Γ. (2007). Κριτικός στοχασμός και σκέψη στην εκπαίδευση. Εκπαίδευση Ενηλίκων(12), σσ. 16-21.
ΚΠΕ Καλαμάτας. (χ.ό.). Το βαλιτσάκι της Ελιάς: Φύλλα Εργασίας. Καλαμάτα: Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ματσαγγούρας, Η. Γ. (Επιμ.). (2011). Η Καινοτομία των Ερευνητικών Εργασιών στο Νέο Λύκειο. Αθήνα: ΟΕΔΒ.
Η Ερευνητική Εργασία "Η Ελιά ως πηγή ζωής, πολιτισμού και τέχνης" εντάσσεται στο επιστημονικό πεδίο "Τέχνες και Πολιτισμός" όπως προτείνεται από το νέο πρόγραμμα σπουδών για την Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να συνδυαστεί με τα γνωστικά αντικείμενα της Οικιακής Οικονομίας, της Τεχνολογίας, της Ιστορίας, των Θρησκευτικών, της Βιολογίας, της Αισθητικής Αγωγής και της Χημείας.
Η ελιά είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ελληνική φύση και τη παράδοση και αποτελεί σύμβολο ειρήνης, μακροζωίας και πολιτισμού. Σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι οι μαθητές μέσα από την επαφή με το θέμα της ελιάς να αναγνωρίσουν την αξία της για τον ελληνικό και μεσογειακό χώρο τόσο διατροφικά όσο και πολιτιστικά, να ανακαλύψουν τον πολιτιστικό πλούτο (λεξιλόγιο, παραδόσεις, έθιμα κτλ) που είναι συνυφασμένος με την καλλιέργεια της ελιάς στο μεσογειακό χώρο και να υιοθετήσουν θετικές στάσεις προς τις ελληνικές παραδόσεις.
Δημιουργός Σεναρίου: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΡΑΣΙΝΟΥ (Εκπαιδευτικός)