Όλη η αλήθεια για τα βακτήρια
Βιολογία (Γυμνάσιο)
Η διαδικασία μάθησης που βασίζεται στη γνωστική θεωρία του Piaget, τη θεωρία της διερεύνησης και της ανακάλυψης του Bruner και τη θεωρία της συνεργατικής μάθησης του Vygotsky, αποτελεί σημαντική στρατηγική για τη διδασκαλία των μαθημάτων Φυσικών Επιστημών, με την προϋπόθεση ότι αξιοποιεί τη βιωματική εμπειρία του μαθητή, τον παροτρύνει να παρατηρεί και να συγκρίνει, να πραγματοποιεί μετρήσεις, να ταξινομεί, να γενικεύει και να ελέγχει τις υποθέσεις του. Η χρήση εποπτικού υλικού διεγείρει το ενδιαφέρον του μαθητή, παρέχει τη δυνατότητα στον εκπαιδευτικό να οργανώσει και να ανατροφοδοτήσει τη διδασκαλία, όπως επίσης και να προσεγγίσει περιοχές της γνώσης που δεν είναι προσβάσιμες από άλλα διδακτικά υλικά.
Η ενεργητική εμπλοκή των μαθητών σε μία διερευνητική μαθησιακή διαδικασία με την παράλληλη αξιοποίηση προσωπικών βιωμάτων και εμπειριών, η σχετικά ελευθερία στην επιλογή της μαθησιακής διαδρομής και η διαμόρφωση ευνοϊκών μαθησιακών συνθηκών και συνεργατικού περιβάλλοντος ανατρέπει τις παραδοσιακές σχέσεις και μετασχηματίζει το ρόλο του δασκάλου από κύριο καθοδηγητή σε συντονιστή και διεκπεραιωτή της σχολικής εργασίας.
Οι μαθητές ασκούνται στην επιλογή και την αξιολόγηση της πληροφορίας, ανασυνθέτουν και αναδημιουργούν εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες των ΤΠΕ, συνεργάζονται, επικοινωνούν και ανταλλάσσουν σκέψεις, συναντώνται με τα κείμενα των δραστηριοτήτων και τα πειράματα και ολοκληρώνουν τη διδασκαλία ως συλλογική εργασία. Αναπτύσσουν τη σκέψη, τη δημιουργικότητα και τη φαντασία τους, αυτοκαθορίζουν την πορεία προς τη γνώση.
Η συνεργατική – βιωματική προσέγγιση υλοποιείται μέσα από την εργασία σε ομάδες
και την ανάληψη ρόλων από τους μαθητές, που δίνει προσωπικό νόημα στην αναζήτηση της γνώσης.
Η χρήση των προϊόντων και εργαλείων των ΤΠΕ, στη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση, υποστηρίζει την αυτόνομη πορεία του μαθητή προς τη γνώση, τη διερευνητική βιωματική συνεργατική μάθηση, τον εμπλουτισμό του ρόλου του δασκάλου από αυτόν του καθοδηγητή, σε εκείνον του συντονιστή – διευκολυντή, και διευκολύνει την προσέγγιση της κίνησης, μετασχηματίζοντας την παραδοσιακή διδακτική πράξη, διότι:
- Παρέχει τη δυνατότητα άμεσης και εύκολης πρόσβασης σε πλήθος πληροφοριών, γεγονός που λειτουργεί παρωθητικά για το μαθητή και διευκολύνει την προσέγγιση των εννοιών
- Αξιοποιεί εμπειρίες και βιώματα του μαθητή από άλλα γνωστικά αντικείμενα, καθώς καθιστά άμεσα δυνατή τη συσχέτιση με αυτά
- Δίνει τη δυνατότητα στο μαθητή να επιλέξει το δικό του δρόμο προς τη μάθηση, μέσα από μία ποικιλία εναλλακτικών επιλογών
- Ενισχύει τη δυνατότητα αξιοποίησης της συλλογικής εμπειρίας μέσα από συνεργατικά περιβάλλοντα
- Βελτιώνει τη δυνατότητα παραγωγής λόγου μέσα από περιβάλλοντα που επιτρέπουν τον πειραματισμό, τη δοκιμή, τον έλεγχο.
Ιδιαίτερη μάλιστα σημασία έχει η χρήση προσομοιώσεων, με τις οποίες ο μαθητής μπορεί να μεταβάλλει και να μελετά τις παραμέτρους που καθορίζουν την έκβαση ενός φαινομένου ή μίας λειτουργίας.
Οι μαθητές θα καθοδηγηθούν στην ανακάλυψη της δομής των προκαρυωτικών κυττάρων –και των βακτηρίων- καθώς και των ιδιοτήτων τους, θα συσχετίσουν τα προβλήματα που ανακύπτουν από μολύνσεις – λοιμώξεις του οργανισμού από βακτήρια, θα μελετήσουν τις ιδιότητες των βακτηρίων και θα συσχετίσουν τα αποτελέσματα με πραγματικές περιπτώσεις λοιμώξεων καθώς και με διεργασίες της καθημερινής ζωής.
Η συσχέτιση των εννοιών πραγματοποιείται σε δύο (2) επίπεδα:
- Με απλές δραστηριότητες ή φαινόμενα της καθημερινής ζωής
- Στο εικονικό, με προσομοιώσεις ή πολυμεσικές αναπαραστάσεις
Παράλληλα, επιδιώκεται η ανίχνευση και άρση των εναλλακτικών ιδεών των μαθητών, με τη βοήθεια των δραστηριοτήτων και των προσομοιώσεων. Οι μαθητές επιδιώκεται να εφαρμόσουν τη σύγχρονη επιστημονική μέθοδο:
- Να παρατηρήσουν
- Να διατυπώσουν υποθέσεις
- Να πειραματιστούν
- Να κάνουν γενικεύσεις και
- Να συνθέσουν μοντέλα, να ελέγξουν τις προβλέψεις των μοντέλων τους

Πρόκειται για ένα σενάριο που έχει ως σκοπό την αποσαφήνιση όλων των εννοιών που σχετίζονται με τη δομή, τη λειτουργία και τη δράση/επίδραση των βακτηρίων.
Δημιουργός Σεναρίου: ΑΝΘΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ (Εκπαιδευτικός)