Les secrets des portraits d’Arcimboldo
Γαλλική Γλώσσα (Γυμνάσιο)
Μεθοδολογικό πλαίσιο: Το παρόν εκπαιδευτικό σενάριο συνάδει με τις διδακτικές αρχές του Α.Π.Σ. Γαλλικής Γλώσσας για τη Β΄/θμια εκπαίδευση. Προτείνεται για το επίπεδο γλωσσομάθειας Α1+/Α2 (niveau élémentaire) όπως αυτό περιγράφεται από το CECRL. Πρόκειται για μια συναισθηματική προσέγγιση της Γαλλικής Γλώσσας, που βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τους γενικούς και ειδικούς σκοπούς του ΑΠΣ, καθώς αξιοποιεί την τέχνη ως μέσο για την ανάπτυξη της οντολογικής γνώσης (savoir-être) και της επικοινωνιακής ικανότητας. Αποσκοπεί στην αφύπνιση της πολυπολιτισμικότητας, καθώς φέρνει τον μαθητή σε επαφή με έργα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς. Μέσω της παρατήρησης, της περιγραφής, αλλά και της δημιουργίας έργων τέχνης, οι μαθητές καλούνται να αναπτύξουν τόσο τη γλωσσολογική τους ικανότητα στην ξένη γλώσσα, όσο και τις ψυχοκινητικές τους δεξιότητες, καθώς το σενάριο αξιοποιεί πολλαπλούς τύπους νοημοσύνης (intelligences multiples), και συγκεκριμένα τη γλωσσική/λεκτική, τη χωροταξική, τη διαπροσωπική και τη φυσιοκρατική/νατουραλιστική νοημοσύνη.
Βάσει των αρχών της Διαφοροποιημένης Παιδαγωγικής (Pédagogie differenciée) προτείνονται ψηφιακές διαδραστικές δραστηριότητες (ασκήσεις διασταυρώσεων, επιλογής λέξεων, συμπλήρωση κενών, κάρτες διαλόγου, διαδραστικές παρουσιάσεις και βίντεο) και παιγνιώδεις (ludiques) δραστηριότητες (παιχνίδι μνήμης, παιχνίδι παρατηρητικότητας) που στοχεύουν τόσο στην ανάπτυξη ψηφιακών διαδραστικών δεξιοτήτων, όσο και στην καλλιέργεια της ενεργητικής μάθησης και της αυτονομίας του μαθητή. Η αυτενέργεια του μαθητή επιτυγχάνεται με τη διερευνητική μάθηση (χρησιμοποίηση καρτών λεξιλογίου και υπερσυνδέσμων) και τον αυτοέλεγχο των απαντήσεών του στις διαδραστικές δραστηριότητες (αυτοαξιολόγηση). Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, προτείνονται σταδιακά όλες οι μορφές εργασίας των μαθητών, ατομική, δυαδική και ομαδική (ομαδο-συνεργατική μέθοδος). Γίνεται χρήση της μητρικής γλώσσας όπου κρίνεται απαραίτητη για τη διευκόλυνση της κατανόησης και της επικοινωνίας.
Προαπαιτούμενες γνώσεις (Prérequis): μέρη του σώματος και του προσώπου, εποχές, καιρός, κτητικά επίθετα (parties du corps et du visage, les saisons, le temps, adjectifs possessifs).
Αξιολόγηση (Evaluation): Η αξιολόγηση επιτυγχάνεται μέσω των διαδραστικών δραστηριοτήτων, κατά την εφαρμογή των οποίων ο μαθητής αυτενεργεί ελέγχοντας την ορθότητα των απαντήσεών του (αυτοαξιολόγηση) και ο διδάσκοντας έχει τη δυνατότητα να παρέμβει κατά περίπτωση με στόχο την αναδιαμόρφωσή τους (διαμορφωτική αξιολόγηση).
Επέκταση (Prolongement possible):
Η σειρά πορτρέτων Τέσσερα Στοιχεία τα οποία δεν αναλύονται διεξοδικά στο παρόν ψηφιακό διδακτικό σενάριο, θα μπορούσαν να αποτελέσουν υλικό για την εκμάθηση / εμπλουτισμό λεξιλογίου που αναφέρεται στα ζώα, ψάρια, πουλιά σε επόμενα σχέδια ή σενάρια διδασκαλίας.
Το συγκεκριμένο εκπαιδευτικό σενάριο, θα μπορούσε να λάβει διαστάσεις Διαθεματικού σεναρίου (projet interdisciplinaire) ή/και συνθετικής εργασίας (projet pédagogique) σε συνεργασία με τον καθηγητή Καλλιτεχνικών/Εικαστικών για τη δημιουργία εικαστικής έκθεσης, αφίσας, χαρτοκολλητικής, βίντεο, κ.λπ., ή/και τους καθηγητές άλλων Ξένων Γλωσσών (Αγγλικής, Ιταλικής, κ.λπ.) με στόχο την αφύπνιση της πολυγλωσσίας (plurilinguisme).
Bιβλιογραφία:
Claude, M.-S., Di Rosa, G., 2007, En passant par la peinture, Διαθέσιμο στον δικτυακό τόπο: http://www.cahiers-pedagogiques.com/article.php3?id_article=2871 (τελευταία πρόσβαση στις 19/8/2015).
Darras, B., 1996, Au commencement était l'image; du dessin de l'enfant à la communication de l'adulte, Paris, ESF.
Denis, M., 1989, Image et cognition, Paris, PUF.
Kandinsky, W., 1989, Du spirituel dans l'art, trad. fr., Paris, Denoël.
Lagoutte, D., (sous la dir.), 1995, Les arts plastiques: contenus, enjeux et finalités, Paris, Armand Colin
Reyt, C., 1992, Les activités plastiques, Paris, Armand Colin
Ηλεκτρονικοί Ιστότοποι:
http://www.peintre-analyse.com/arcimboldo.htm
67 idées d'activités en arts plastiques visuels, http://rustrel.free.fr/artsplastiques.htm
http://ecole.mariecurie.ifs.pagesperso-orange.fr/arcimboldo/arci01.html

Οι μαθητές επισκέπτονται ένα εικονικό μουσείο με πορτρέτα του ζωγράφου Giuseppe Arcimboldo. Εξοικειώνονται με έργα της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς και με το κίνημα του μανιερισμού. Στη συνέχεια, καλούνται να αναγνωρίσουν και να περιγράψουν τα στοιχεία που συνθέτουν τα πορτρέτα χρησιμοποιώντας το κατάλληλο λεξιλόγιο (φρούτα, λαχανικά, άνθη, απλά αντικείμενα και επίθετα στο σωστό τύπο). Τέλος, καλούνται να εκφράσουν τις εντυπώσεις τους με απλό τρόπο (J’aime/je n’aime pas parce que…) και δημιουργήσουν ένα προσωπικό έργο τέχνης (ζωγραφική, γλυπτική, κολάζ, διαφημιστική αφίσα) κατά την τεχνοτροπία του Arcimboldo.
Οι εικόνες της καρτέλας λεξιλογίου «Fiche de vocabulaire LES FRUITS, LES LEGUMES» είναι ελεύθερων δικαιωμάτων από τον ιστότοπο Openclipart (https://openclipart.org/). Το παρόν Ψηφιακό Σενάριο χορηγείται με άδεια "Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike Greece 3.0".
Δημιουργός Σεναρίου: ΘΕΟΔΩΡΑ ΚΑΒΑΡΑΤΖΗ (Εκπαιδευτικός)