Διδάσκοντας παράλληλα λατινική γλώσσα και ρωμαϊκή ιστορία

Λατινικά (Γενικό Λύκειο)

Διδάσκοντας παράλληλα λατινική γλώσσα και ρωμαϊκή ιστορία

3 ώρες

Γενική περιγραφή περιεχομένου

Το σενάριο αυτό προτείνει τη διδασκαλία της ενότητας XI του σχολικού βιβλίο των λατινικών που διδάσκεται στην Γ΄ Λυκείου, στον προσανατολισμό ανθρωπιστικών σπουδών.

Στόχος είναι οι μαθητές να δουλέψουν σε ομάδες χρησιμοποιώντας τις ΤΠΕ. Για το λόγο αυτό η μέθοδος διδασκαλίας που προτείνεται είναι κυρίως η ομαδοσυνεργατική και λιγότερο η μετωπική. Επομένως ο ρόλος του καθηγητή είναι συμβουλευτικός και καθοδηγητικός.

Η παρούσα πρόταση διδασκαλίας ολοκληρώνεται σε τρεις (3) φάσεις. Η 1η φάση αφορά τη διδασκαλία της θεωρίας της γραμματικής και του συντακτικού που συνοδεύουν το κείμενο στο σχολικό βιβλίο.

Η 2η φάση αφορά τη σύνταξη του κειμένου και τη μετάφρασή του. Οι μαθητές γνωρίζοντας ήδη τη θεωρία της γραμματικής και του συντακτικού, μπορούν να προχωρήσουν κατά ομάδες στη σύνταξη και μετάφραση του κειμένου.

Κατά την 3η φάση οι μαθητές θα ασχοληθούν με το περιεχόμενο του κειμένου. Θα αναζητήσουν πληροφορίες στο διαδίκτυο σχετικά με τον Αννίβα και τα τοπωνύμια που αναφέρονται στο κείμενο. Με τον τρόπο αυτό θα γνωρίσουν τα γεγονότα του Β΄ Καρχηδονιακού πολέμου.

Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Οι μαθητές ασχολούνται κυρίως με τη γραμματική και το συντακτικό των κειμένων, αφήνοντας στο περιθώριο το περιεχόμενό τους. Παίρνοντας αφορμή από την αναφορά στο όνομα του Αννίβα (κείμενο 11), οι μαθητές θα γνωρίσουν και ένα σημαντικό κομμάτι της ρωμαϊκής ιστορίας.

at 50/100 Μέτριας δυσκολίας

Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο

Γενικό Λύκειο

Θεματική Ταξινομία

Λατινικά > Θέματα > Ιστορία >

Τύπος Διαδραστικότητας

Συνδυασμός παθητικής και ενεργητικής μάθησης

Επίπεδο Διαδραστικότητας

μεσαίο

Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:

-6

6-9

9-12

12-15

15-18

18-25

25+

Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:

1. Διδασκαλία της γραμματικής και του συντακτικού

45λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο πληροφορικής

2. Σύνταξη και μετάφραση του κειμένου

45λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο πληροφορικής

3. Ενασχόληση με το περιεχόμενο του κειμένου

45λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο πληροφορικής

Διδακτικοί Στόχοι

Να γνωρίσουν τις καταλήξεις της οριστικής παρακειμένου ενεργητικής φωνής

Να γνωρίσουν και να ασκηθούν τις χρονικές προτάσεις με postquam,ut, simul + οριστική παρακειμένου

Να συντάξουν και να μεταφράσουν το κείμενο XI του σχολικού βιβλίου των λατινικών

Να αναζητήσουν στο διαδίκτυο πληροφορίες και να τις παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους

Να γνωρίσουν την προσωπικότητα του Αννίβα και τα γεγονότα του Α΄ και Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου

Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου

γραμματική- συντακτικό - μετάφραση - ιστορία,

Υλικοτεχνική υποδομή

εργαστήριο Η/Υ με σύνδεση στο διαδίκτυο, διαδραστικός πίνακας

Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί

Δεν χρησιμοποιήθηκε υλικό που υπόκειται σε πνευματικά δικαιώματα

Δημιουργός Σεναρίου: Αλεξάνδρα Χιώτη (Εκπαιδευτικός)

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)

Αesop - 18539

Το σενάριο « Διδάσκοντας παράλληλα λατινική γλώσσα και ρωμαϊκή ιστορία» έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.

Τα Λατινικά συναντούν την "ένατη τέχνη"

Το παρόν σενάριο διδασκαλίας προτείνει την αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών, την εξοικείωση και τη δημιουργία από την πλευρά των μαθητών πολυτροπικών κειμένων και την ενασχόληση με τη μετάφραση με έναν τρόπο δημιουργικό και ευχάριστο μέσω της δημιουργίας κόμικς. Όσον αφορά στη μέθοδο διδασκαλίας αξιοποιείται κυρίως η ομαδοσυνεργατική με κύριο στόχο τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, την ανάληψη πρωτοβουλιών και την αυτενέργειά τους.

Το σενάριο χωρίζεται σε τρεις φάσεις. Αρχικώς, οι μαθητές γνωρίζουν την "ένατη τέχνη", τις ιδιαίτερες τεχνικές που χρησιμοποιεί (μοτίβο, χρώμα κ.ά), και μαθαίνουν για τα προγράμματα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, προκειμένου οι ίδιοι να δημιουργήσουν τα δικά τους κόμικς.

Κατά τη δεύτερη φάση, οι μαθητές, με τη βοήθεια του εκπαιδευτικού και του διαθέσιμου λεξιλογίου από το σχολικό εγχειρίδιο, επιχειρούν τη μετάφραση των κειμένων XXIV και XXIX. Ο λόγος που επιλέχθηκαν τα παραπάνω κείμενα είναι αφενός γιατί το περιεχόμενό τους μπορεί ευκολότερα να αποδοθεί με σκίτσα (κόμικς) και αφετέρου γιατί ως κείμενα ανεκδοτολογίας οι μαθητές μπορούν να έρθουν σε επαφή με ιδέες και αξίες του ρωμαϊκού πολιτισμού, αλλά και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της καθημερινότητας και του ιδιωτικού βίου των αρχαίων Ρωμαίων (ΦΕΚ 940/25-05-2015).

Η τρίτη φάση του σεναρίου αναλώνεται στην παρουσίαση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων των ενοτήτων XXIV και XXIX και στην εμπέδωση από τους μαθητές των αντίστοιχων γραμματικών και συντακτικών κανόνων με μια σειρά ασκήσεων με τη βοήθεια των ΤΠΕ.

O Iulius Caesar περιγράφει τα ήθη των Γερμανών

Το σενάριο προτείνει τη διδασκαλία της ενότητας XV του μαθήματος των λατινικών της Γ΄Λυκείου του προσανατολισμού ανθρωπιστικών σπουδών. Το σενάριο ακολουθεί την ύλη, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με το ΦΕΚ 940/25-05-2015.

Κύριος στόχος είναι να προταθεί μία εναλλακτική μορφή διδασκαλίας με τη χρήση των ΤΠΕ, προκειμένου να γίνει το μάθημα πιο ελκυστικό για τους μαθητές, οι οποίοι καλούνται με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων να αυτενεργήσουν, να περιηγηθούν σε ηλεκτρονικά λεξικά, να αντλήσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο και να οπτικοποιήσουν αποκτηθείσες γνώσεις μέσω της εικονιστικής αναπαράστασης μιας ιδέας ή πληροφορίας (εννοιολογικοί χάρτες). Με αυτόν τον τρόπο, γίνεται προσπάθεια να επιτευχθεί αυτό που ονομάζουμε διερευνητική μάθηση.

Η μέθοδος διδασκαλίας που προτείνεται είναι λιγότερο η μετωπική και περισσότερο η ομαδοσυνεργατική. Η μετωπική διδασκαλία μπορεί να αξιοποιηθεί κατά την έναρξη του σεναρίου. Το σενάριο στηρίζεται κυρίως στην εργασία σε ομάδες, καθώς πιστεύεται ότι με αυτή οι μαθητές μπορούν να ανταλλάσσουν απόψεις μέσα σε ένα κλίμα συνεργασίας, ενώ ο ρόλος του δασκάλου είναι συμβουλευτικός, καθοδηγητικός και επομένως καίριος.

Η παρούσα πρόταση διδασκαλίας ολοκληρώνεται, από άποψη περιεχομένου, σε 3 φάσεις. Η 1η φάση αφορά στην πρώτη ανάγνωση του κειμένου, τη μετάφρασή του και την άντληση πληροφοριών μέσα από αυτό. Σκοπός είναι να αντιληφθούν οι μαθητές πως τα κλασικά κείμενα (λατινικά, αρχαία ελληνικά) αποτελούν αστείρευτες πηγές πληροφοριών. Η 2η φάση αφορά κυρίως στη μελέτη του λεξιλογίου και στην εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την επίδραση της λατινικής σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες ή ακόμα και στη νέα ελληνική. Η 3η φάση αφορά στη μελέτη του γραμματικού και συντακτικού φαινομένου που καλύπτει η συγκεκριμένη ενότητα.

Γνωριμία με τον Κικέρωνα

Το παρόν σενάριο προτείνει τη διδασκαλία τριών ενοτήτων από την ύλη του μαθήματος των Λατινικών της ομάδας ανθρωπιστικών σπουδών της Γ΄τάξης του Γενικού και Δ΄τάξης του Εσπερινού Γενικού Λυκείου. Ως ενιαία θεματική ενότητα επιλέχθηκε ο Marcus Tullius Cicero, κείμενα -ως αποσπάσματα- του οποίου ανθολογούνται στο μαθητικό σχολικό εγχειρίδιο. Ο Κικέρωνας αποτέλεσε μία σημαντική φυσιογνωμία των λατινικών γραμμάτων και της πολιτικής σκακιέρας της αρχαίας Ρώμης και τα κείμενά του βρίθουν από πληροφορίες κυρίως ιστορικές στα ως άνω κείμενα. Έτσι, οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να αντλήσουν αυτές τις πληροφορίες, στηριζόμενοι σε μία πρωτότυπη πηγή ενός λατινικού κειμένου. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να συμπληρώσουν τις γνώσεις τους για την αρχαία Ρώμη, τις οποίες κατέκτησαν μέσα από το μάθημα της Ιστορίας της Α΄Λυκείου.

Το σενάριο χωρίζεται σε τρεις συνολικά φάσεις. Η πρώτη φάση αναλώνεται σε μια πρώτη γνωριμία με τον Κικέρωνα, την άντληση πληροφοριών που απορρέουν από τα κείμενα VΙ, XLII και XLΙV του σχολικού βιβλίου, μια πρώτη παρατήρηση του λόγου του και τη δημιουργία πολυτροπικού κειμένου από τους μαθητές.

Κατά τη δεύτερη φάση του σεναρίου, οι μαθητές ασκούνται στη μετάφραση των- εξεταζομένων από το σενάριο- κειμένων, στην επεξεργασία του λεξιλογίου, στην καλύτερη γνωριμία με τον λόγο του Κικέρωνα, στην εύρεση ετυμολογικά συγγενών λέξεων της λατινικής και των ευρωπαϊκών γλωσσών, στη συλλογή λατινικών εκφράσεων που χρησιμοποιούνται ως στερεότυπες εκφράσεις στη νέα ελληνική κ.ά.

Τέλος, κατά την τρίτη φάση του σεναρίου διδάσκεται η γ΄ κλίση των ουσιαστικών, που αποτελεί και το γραμματικό φαινόμενο της ενότητας VI, όπως και οι αναφορικές και πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις που εξετάζονται στις ενότητες XLII και XLΙV του σχολικού βιβλίου. Η εμπέδωση της ύλης και η αξιολόγηση των μαθητών προτείνεται να γίνει με ασκήσεις που αξιοποιούν τις δυνατότητες των ΤΠΕ.