Ιουστινιανός Α'

Ιστορία (ΔΕ) (Γυμνάσιο)

Ιουστινιανός Α'

3 ώρες

Γενική περιγραφή περιεχομένου

Οι μαθητές ερευνούν το έργο του Ιουστινιανού, αυτοκράτορα του Βυζαντίου, τον 6ο αιώνα μ. Χ. Η έρευνά τους ορίζεται μέσα σε επικοινωνιακό πλαίσιο, σε παιχνίδι δημοσιογραφικών ρόλων. Οι μαθητές, δηλαδή, δρουν ως μικροί δημοσιογράφοι από το παρόν, οι οποίοι ταξιδεύουν στο παρελθόν και αποκαλύπτουν στους αναγνώστες τους το έργο του Ιουστινιανού στους τομείς της πολιτικής του.

Για να επιτύχουν στην αποστολή τους, οι μαθητές, κατά ομάδες,καλούνται να ερευνήσουν συγκεκριμένες πηγές για την προσωπικότητα και το έργο του Ιουστινιανού. Και ανάλογα με το αντικείμενο της έρευνάς τους, είναι: οι πολιτικοί αναλυτές, οι ρεπόρτερς του Ιπποδρόμου, οι υπεύθυνοι του δικαστικού ρεπορτάζ,οι ανταποκριτές του Πατριαρχείου και οι υπεύθυνοι του καλλιτεχνικού ρεπορτάζ.

Αντιμετωπίζουν το έργο του αυτοκράτορα με ενσυναίσθηση,πολυπρισματικά και κριτικά, ακόμη και σε σημεία που διχάζουν τόσο τους συγχρόνους του Ιουστινιανού όσο και εμάς.Και ως μικροί δημοσιογράφοι τηρούν μεν τη δεοντολογία της διασταύρωσης των πληροφοριών και της αντικειμενικότητας , εκφράζουν δε, τεκμηριωμένα και ελεύθερα, την κριτική τους σκέψη και τα δικά τους συμπεράσματα.

Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Ο Ιουστινιανός Α', αυτοκράτορας του Βυζαντίου, τον 6ο αι. μ. Χ., και το έργο του τίθενται πάνω στη λυδία λίθο της έρευνας των μαθητών. Οι μαθητές καλούνται, με πένα δημοσιογραφική,να ρίξουν φως τόσο στα έξοχα σημεία όσο και στις σκιές της πολιτικής του αυτοκράτορα.Ποιος ήταν ο Ιουστινιανός; Ήταν άξιος της πορφύρας που έφερε; Το έργο του παρήγαγε πολιτισμό; Οι μαθητές θα ενημερώσουν ως προς αυτά τους αναγνώστες τους.

at 50/100 Δύσκολο

Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο

Γυμνάσιο

Θεματική Ταξινομία

Ιστορία (ΔΕ) > Βυζαντινή και Μεσαιωνική Ιστορία > Ηγετικές προσωπικότητες >

Τύπος Διαδραστικότητας

Ενεργός μάθηση

Επίπεδο Διαδραστικότητας

μεσαίο

Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:

-6

6-9

9-12

12-15

15-18

18-25

25+

Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:

Φάση αφόρμησης, επικοινωνιακού πλαισίου.

30λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική αίθουσα με διαδραστικό πίνακα.

Φάση κριτικής έρευνας των πηγών

60λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο Πληροφορικής

Φάση δημιουργίας τελικού έργου.

60λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Εργαστήριο Πληροφορικής

Φάση παρουσίασης, αξιολόγησης έργου.

30λεπτά

Χώρος Υλοποίησης

Σχολική αίθουσα με διαδραστικό πίνακα.

Διδακτικοί Στόχοι

Να δουν την έκταση και τη δύναμη του βυζαντινού κράτους επί Ιουστινιανού.

Να γνωρίσουν την προσωπικότητα του Ιουστινιανού και το ρόλο της Θεοδώρας στη βασιλεία του.

Να ερευνήσουν την πολιτική του Ιουστινιανού στην υπηρεσία του ανθρώπου π.χ. Ιουστινιάνειο δίκαιο

Να ερευνήσουν τις πολιτικές και θρησκευτικές ισορροπίες π.χ. Στάση του Νίκα, κλείσιμο Ακαδημίας

Να αποκαλύψουν την ποιότητα και αισθητική του έργου του Ιουστινιανού π.χ. ναός Αγίας Σοφίας

Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου

Ιουστινιανός Α', Βυζαντινή Ιστορία, Βυζαντινό κράτος,

Υλικοτεχνική υποδομή

Εργαστήριο Πληροφορικής : χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, διαδραστικού πίνακα, διαδικτύου,ηχείων, ακουστικών.

Πνευματικά δικαιώματα ή άλλοι αντίστοιχοι περιορισμοί

Όλες οι πηγές, γραπτές και οπτικοακουστικές, έχουν αντληθεί από έγκυρες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες οι οποίες δίδουν ελεύθερη διαδικτυακή πρόσβαση και χρήση του υλικού τους.

Δημιουργός Σεναρίου: Γεωργία Κοθρά (Εκπαιδευτικός)

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)

Αesop - 21266

Το σενάριο «Ιουστινιανός Α' » έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.

Ο ομηρικός "οίκος" και οι πρώτοι πολιτικοί θεσμοί

Το σενάριο προσεγγίζει την έννοια του ομηρικού "οίκου" ως μιας εκ των πρώτων μορφών κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης στην αρχαία Ελλάδα. Μελετώνται πλευρές, όπως κοινωνική διαστρωμάτωση, οικονομικές ασχολίες και πολιτική οργάνωση.

Στη συνέχεια αναδεικνύονται οι πρώτες μορφές δημόσιου λόγου και ο ρόλος του ατόμου σε αυτή την κοινωνία. Ο δημόσιος λόγος διατυπώνεται μέσα σε συγκεκριμένους θεσμούς που αλληλοεξαρτώνται. Οι θεσμοί αυτοί εξελίσσονται και αναπτύσσονται στην κλασική Ελλάδα του 5ου αιώνα.

Στην τελευταία φάση επιχειρείται σύγκριση των θεσμών της ομηρικής εποχής μεταξύ ενός μυθοπλαστικού παραδείγματος απολιτικής κοινωνίας (Κύκλωπες) και της πλήρους ανάπτυξης δημοκρατικών θεσμών, όπως η εκκλησία του δήμου στην Αθήνα της κλασικής εποχής.

Το σενάριο δεν αναπτύσσει τις αιτίες για τις οποίες εξελίχθηκε ο "ομηρικός οίκος" σε άλλου τύπου πολιτεύματα. Προσπαθεί να αναδείξει το κεντρικό χαρακτηριστικό του: Είναι μια πολιτική κοινωνία, η οποία δημιουργεί πολιτικούς θεσμούς και στην οποία για πρώτη φορά τα άτομα συμμετέχουν με τη γνώμη τους, τις αποφάσεις ή τις αντιρρήσεις τους και, βεβαίως, τη θέση τους.

Σύντομη βιβλιογραφία:

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμοι Β και Γ1. Εκδοτική Αθηνών, 1970

Mosse, Cl. Η Αρχαϊκή Ελλάδα. Από τον Όμηρο ως τον Αισχύλο, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 2001

Βλάχος, Γ. Πολιτικές κοινωνίες στον Όμηρο, ΜΙΕΤ, Αθήνα, 1985

Finley, M. Ο κόσμος του Οδυσσέα, Σιδέρης, Αθήνα, 1954

Ομηρικά Έπη, Οδύσσεια και Ιλιάδα. Μεταφράσεις των Καζαντζάκη -Κακριδή και Πολυλά. Ανακτήθηκαν από τη σελίδα Ελληνικός Πολιτισμός.

Παρατηρήσεις:

Η λέξη "πολιτικός" χρησιμοποιείται καταχρηστικά, επειδή είναι παράγωγη της λέξης "πόλις" που προέκυψε αργότερα. Ωστόσο οι πρώτοι θεσμοί που θεμελιώνονται την εποχή του ομηρικού "οίκου" παραπέμπουν στον καταμερισμό αρμοδιοτήτων - εξουσιών και συναντώνται συστηματικά στις μεταγενέστερες πόλεις.

Οι Βλάχος και Mosse επιχειρηματολογούν για το πώς μπορούν τα ομηρικά έπη να αξιοποιηθούν ως ιστορικές πηγές, παρά τη γενική διαπίστωση ότι "τα έπη είναι πρώτα απ' όλα ένα δημιούργημα της φαντασίας, και έτσι πρέπει να διαβάζονται".