Αναγνώστες ενός ροΐδειου χρονογραφήματος του 1896 στον 21ο αιώνα.

Διαθεματική Ομάδα (Γενικό Λύκειο)

Αναγνώστες ενός ροΐδειου χρονογραφήματος του 1896 στον 21ο αιώνα.

3 ώρες
Γενική περιγραφή περιεχομένου

Διαθεματικό σενάριο Γλώσσας και Λογοτεχνίας.


Εκπαιδευτικό Πρόβλημα

Το σενάριο έχει διαθεματική οπτική, καθώς εμπλέκει το πεδίο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας με αυτό της Νεοελληνικής Γλώσσας.  Συγκεκριμένα μέσα από την επεξεργασία ενός χρονογραφήματος του Εμμανουήλ Ροΐδη, επιχειρείται αφενός η γνωριμία με τη ζωή και του έργο ενός ιδιότυπου νεοέλληνα συγγραφέα, και αφετέρου η μελέτη ενός τρόπου έκφρασης στη νεοελληνική γλώσσα, της ειρωνείας, και των χαρακτηριστικών της.  Επίσης επιδιώκεται η επαφή με την ευρύτερη κατηγορία του κωμικού, όπως επίσης και η γνωριμία με ένα είδος που θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε «Λογοτεχνία της Εφημερίδας».   Συνδέονται έτσι από τη μια ένα κείμενο που περιλαμβάνεται στο βιβλίο της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄Λυκείου και δύο ενότητες του εγχειριδίου της γλώσσας Α΄Λυκείου: ενότητα για το Γέλιο και το Κωμικό και ενότητα για το Χρονογράφημα.  To κείμενο αυτό επελέγη και για τον πρόσθετο λόγο ότι είναι εξαιρετικά επαγωγό για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας.  Ο ανάλαφρος ειρωνικός τόνος του κεντρίζει το μαθητή και το μειδίαμα που προκαλεί είναι αυτό ακριβώς που του δημιουργεί τη χαλαρή διάθεση που προαπαιτείται για να εκδηλωθεί το «φύσει του ειδέναι ορέγεται».

Η μέθοδος προσέγγισης είναι πρωτίστως κειμενοκεντρική-επικοινωνιακή προσέγγιση με στοιχεία ωστόσο και εργοβιογραφικής και δομολειτουργικής οπτικής.

Προβλέπεται η ομαδοσυνεργατική δραστηριότητα των μαθητών και ταυτόχρονα η συντονιστική καθοδηγητική παρουσία του καθηγητή.  Τα φύλλα εργασίας είναι αφετηρία κριτικής αυτενέργειας των μαθητών και μαθητριών ενώ επιδιώκεται με αυτά η πολυπρισματική κάλυψη του θέματος μέσα και από τη χρήση των νέων τεχνολογιών.

Θεωρητικό πλαίσιο είναι μπορούμε να πούμε γι’ αυτό το σενάριο ένας συνδυασμός των γνωστικών και των κοινωνικοπολιτισμικών θεωριών για τη μάθηση.

Σκοπός πρωταρχικός είναι να μάθουν οι μαθητές να προσεγγίζουν τη λογοτεχνία ως μια έκφραση της κοινωνίας, ως ένα μέσο επικοινωνίας των ανθρώπων της κοινότητας.  Βασικό στοιχείο προς αυτήν την κατεύθυνση είναι να αντιληφθούν οι μαθητές ότι ένα λογοτεχνικό κείμενο «γεννιέται» μέσα σε ένα συγκεκριμένο ιστορικοκοινωνικό πλαίσιο από ένα συγγραφέα (όν με σάρκα και οστά και πεπερασμένο βίο) και ότι μετά τη δημοσίευσή του, μετά την αποστολή του μηνύματος, αρχίζει το ταξίδι της «ανάγνωσής» του, της νοηματοδότησής του δηλαδή από τους αποδέκτες του, μέσα στον τόπο και στο χρόνο, ένα ταξίδι που μπορεί να διατρέχει τους αιώνες και τις χιλιετίες ακόμη.  Επίσης να αντιληφθούν έτσι ότι το κείμενο είναι κάτι δυναμικό που κάθε εποχή το διαβάζει μέσα από τα δικά της μάτια. 

Παράλληλος σκοπός είναι οι μαθητές να εξοικειωθούν με το να διαβάζουν το κείμενο ως “δάσος” και ως “δέντρο”, να γίνει σε αυτούς δηλαδή διακριτή η μακροδομή και η μικροδομή του κειμένου και να μπορούν να εναλλάσσουν την οπτική εστίασης με την πανοραμική θεώρηση του κειμένου. Κοντά σ’ αυτό να εξασκηθούν οι μαθητές στο να αντλούν οδηγητικά νήματα ερμηνείας του κειμένου μέσα από την ανάλυση των περικειμενικών στοιχείων και πρωτίστως του τίτλου.

Σκοπός ακόμη είναι οι μαθητές να εξερευνήσουν τον τρόπο της ειρωνείας και με ποιες γλωσσικές επιλογές ο συγγραφέας δημιουργεί αυτό το υφολογικό αποτέλεσμα, όπως επίσης και η γνωριμία με την έννοια του «είδους» (δηλαδή ενός συνόλου κειμενικών χαρακτηριστικών δομημένων με συγκεκριμένο τρόπο) και πώς καθορίζεται αυτό από το συγκειμενικό πλαισιό του.

Σκοπός συνυφασμένος με τους προαναφερόμενους είναι ο μαθητής να παράγει ατομική εργασία μέσα από ένα πλαίσιο συνεργασίας στην τάξη και ταυτόχρονα να βιώνει το μάθημα μέσα από τη χρήση των νέων τεχνολογιών, όντας δηλαδή ένας πραγματικός αναγνώστης του πολυμεσικού 21ου αιώνα

at 50/100
Εκπαιδευτική Βαθμίδα που απευθύνεται το σενάριο
Γενικό Λύκειο
Θεματική Ταξινομία
Διαθεματική Ομάδα >
Τύπος Διαδραστικότητας
Ενεργός μάθηση
Επίπεδο Διαδραστικότητας
μεσαίο
Προτεινόμενη ηλικιακή ομάδα:
-6
6-9
9-12
12-15
15-18
18-25
25+
Φάσεις Ψηφιακού Σεναρίου:
Επικοινωνιακό πλαίσιο.
30λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Σχολικό εργαστήριο Η/Υ
Με τον τρόπο της ειρωνείας.
30λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Σχολικό Εργαστήριο Η/Υ
Έργα και Ημέραι του Ροΐδη: το έργο και η εποχή.
30λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Σχολικό εργαστήριο Η/Υ
Ο Ροΐδης στον 21ο αιώνα...
45λεπτά
Χώρος Υλοποίησης
Σχολικό εργαστήριο Η/Υ
Διδακτικοί Στόχοι
 Να γνωρίσουν οι μαθητές το εφημεριδογενές λογοτεχνικό είδος του Νεοελληνικού Χρονογραφήματος.
Να διερευνήσουν τον τρόπο της ειρωνείας με τον οποίο οικοδομείται το χρονογράφημα.
 Να γνωρίσουν το αιρετικό πνεύμα του Ροΐδη και να ζωντανέψουν την εποχή της συγγραφικής του δράσης.
Nα ανανεώσουν την επαφή τους με τη λογοτεχνία μέσα από τον ψηφιακό γραμματισμό τους.
Να συγγράψουν ένα χρονογράφημα σε ένα σύγχρονο συγκειμενικό πλαίσιο.
Λέξεις κλειδιά που χαρακτηρίζουν τη θεματική του σεναρίου
χρονογράφημα, ειρωνεία, τύπος, λογοτεχνικό είδος, σάτιρα, κωμικό, επικοινωνία,
Υλικοτεχνική υποδομή
Σχολικό εργαστήριο Η/Υ
Δημιουργός Σεναρίου: ΙΟΥΛΙΑΝΗ ΒΡΟΥΤΣΗ (Εκπαιδευτικός)
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΙΚΟ (τι είναι;)
Το σενάριο «Αναγνώστες ενός ροΐδειου χρονογραφήματος του 1896 στον 21ο αιώνα.» έχει χαρακτηριστεί ως Βέλτιστο (βαθμολογία 70 μονάδων και άνω) ύστερα από αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε από δύο αξιολογητές βάσει κριτηρίων που ορίστηκαν από το ΔΣ του ΙΕΠ.