Το σενάριο «Εγώ κι εσύ μαζί» επιδιώκει να δημιουργήσει δεσμούς φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα σε μαθητές διαφορετικών ηλικιών, της Α’ τάξης και της Στ’ τάξης μέσα από ένα φανταστικό πλαίσιο «υιοθεσίας». Πιο συγκεκριμένα, κάθε μαθητής της Στ’ τάξης «υιοθετεί» για μία σχολική χρονιά έναν μαθητή της Α’ τάξης. Πρόκειται για ένα παιχνίδι ρόλων που λειτουργεί παράλληλα σε δύο επίπεδα:

Α. το φανταστικό, όπου οι μαθητές της Στ’ γίνονται «σχολικοί γονείς» και οι μαθητές της Α’ τάξης τα «παιδιά» τους. Η ιδιαιτερότητα βεβαίως αυτών των ρόλων είναι ότι δεν περιορίζονται σε ένα μάθημα, αλλά σε όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και σε όλες τις εκδηλώσεις της σχολικής ζωής , πέρα από τις διδακτικές ώρες. Το μεγάλο δέλεαρ εδώ για τους μαθητές της Στ’ τάξης είναι ο ρόλος του «σχολικού γονέα», ένας ρόλος υψηλού status και ευθύνης.

Β. το πραγματικό όπου οι μαθητές και των δύο τάξεων συμμετέχουν σε κοινές δραστηριότητες. Μάλιστα οι μαθητές της Στ’ τάξης δεσμεύονται με «συμβόλαιο» και αναλαμβάνουν συγκεκριμένες υποχρεώσεις απέναντι στην Α’ τάξη καθώς και την επίτευξη ενός συγκεκριμένου καλλιτεχνικού στόχου, την προετοιμασία μιας θεατρικής παράστασης που θα παρουσιάσουν στην Α’ τάξη.

Μέσα από την παραπάνω διαδικασία, το σενάριο στοχεύει στην συναισθηματική δέσμευση των εμπλεκομένων και των δύο ηλικιών, που θα τους οδηγήσει να αναλάβουν ευθύνες οι μεν απέναντι στους δε και να οριοθετήσουν την συμπεριφορά τους, προκειμένου να προληφθούν φαινόμενα σχολικής βίας. Οι μεγάλοι γίνονται προστάτες, των μικρών αλλά και υπεύθυνοι για αυτούς και οι μικροί μαθαίνουν τους πρώτους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς στο σχολικό περιβάλλον. Καλλιεργείται η ενσυναίσθηση και στις δύο ηλικιακές ομάδες. Εξίσου σημαντικοί στόχοι είναι η συνεργατική μάθηση και η δημιουργική έκφραση, όπως θα δούμε παρακάτω.

Διδακτική Μεθοδολογία

Όχημα για την επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι το μάθημα της Θεατρικής Αγωγής, στα πλαίσια του οποίου πραγματοποιείται αυτό το σενάριο.

Η Θεατρική Αγωγή από τη φύση της ως διδακτικό αντικείμενο συνδυάζει ένα σύνολο μεθοδολογιών που εξυπηρετούν την στοχοθεσία του σεναρίου.

Πιο συγκεκριμένα, το Θεατρικό Παιχνίδι και η Δραματική Τέχνη (Drama in Education) προάγουν την βιωματική μάθηση και μάλιστα με παιγνιώδη τρόπο καθώς και την ομαδοσυνεργατικότητα. Το Θεατρικό Παιχνίδι εισάγει τα παιδιά στην θεατρική τέχνη, την ελεύθερη έκφραση –σωματική και λεκτική- και την ομαδικότητα. Η Δραματική Τέχνη προσφέρει ένα πλήθος τεχνικών - Forum Theatre(Θέατρο της Αγοράς), αφήγηση, «παγωμένες εικόνες», τίτλοι, ανίχνευση σκέψεων, αυτοσχεδιασμός, μίμηση κλπ- που συμβάλλουν στην διερεύνηση των νοημάτων ενός κειμένου και οδηγούν ομαλά στην σκηνική του απόδοση.

Η θεατρική παράσταση γίνεται σε αυτό το σενάριο ένα διδακτικό εργαλείο, όχι μόνο για τον εκπαιδευτικό αλλά και για τους ίδιους τους μαθητές της ΣΤ' τάξης.Μέσω της θεατρικής παράστασης, οι μαθητές της Στ τάξης επικοινωνούν τα νοήματα της ιστορίας, που οι ίδιοι έχουν κατανοήσει στους μαθητές της Α’, ενώ τους προσκαλούν να γίνουν κοινωνοί της θεατρικής πράξης μέσω του Forum Theatre(Θέατρο της Αγοράς). Να πούμε εδώ πως η επιλογή του έργου δεν είναι τυχαία: "Ο κύκλος με την κιμωλία" μιλά για την αγάπη που έρχεται μέσα από την καθημερινή φροντίδα και προσφορά, μία ιδέα που αποτελεί και τον κεντρικό νοηματικό άξονα του σεναρίου. Την ίδια στιγμή, η προετοιμασία της θεατρικής παράστασης σε επίπεδο υλικοτεχνικό (κοστούμια, σκηνικά αντικείμενα, μουσική επένδυση, κλπ) αποτελεί ένα ξεχωριστό project.

Τέλος η δασκάλα με την χρήση της Διερευνητικής μεθόδου διαχειρίζεται και εξομαλύνει τυχόν κρίσεις στις σχέσεις μεταξύ των παιδιών των δύο τάξεων, όπου τα παιδιά μαθαίνουν τα συναισθήματά τους και πως μπορούν να τα διαχειριστούν.

Πιθανές επεκτάσεις

1. Διαθεματική εκδοχή

Η ιδέα της διατμηματικής συνεργασίας μαθητών διαφορετικών ηλικιών με αφορμή την «σχολική υϊοθεσία» μπορεί να επεκταθεί και σε άλλα διδακτικά αντικείμενα πέραν της Θεατρικής Αγωγής και να γίνει διαθεματική. Για παράδειγμα, στην ώρα της Φιλαναγνωσίας, οι μαθητές της Στ’ αναλαμβάνουν να διαβάσουν ένα βιβλίο στους μαθητές της Α’. Στην Πληροφορική, οι μαθητές της ΣΤ’ τάξης δημιουργούν και τροφοδοτούν σε τακτά χρονικά διαστήματα ένα blog, ένα διαδικτυακό ημερολόγιο με δράσεις, εντυπώσεις και στιγμιότυπα του προγράμματος. Στα Εικαστικά τα «παιδιά», δηλαδή οι μαθητές της Α’ τάξης, ζωγραφίζουν το πορτρέτο των «γονιών» τους, των μαθητών της Στ’ τάξης, στη Μουσική, μαθαίνουν μαζί ένα τραγούδι σε χορωδία και σε συνδυασμό με body percussion, κ.ο.κ.

2. Παρουσίαση

Ο εκπαιδευτικός είναι καλό να κρατήσει φωτογραφικό αρχείο με στιγμιότυπα από τις πέντε φάσεις του σεναρίου, όπως επίσης θα μπορούσε να βιντεοσκοπήσει μέρος των δραστηριοτήτων των παιδιών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον θα είχε να βιντεοσκοπηθούν οι απαντήσεις των μαθητών της Α’ στην ερώτηση «Ποιος νομίζετε ότι πρέπει να κρατήσει το παιδί, η Υπηρέτρια ή η Βασίλισσα και γιατί;»

Στη συνέχεια και σε συνδυασμό με το θεατρικό δρώμενο που έχουν ήδη προετοιμάσει οι μαθητές της Στ’ τάξης, ο εκπαιδευτικός θα μπορούμε να παρουσιάσει το πρόγραμμα συνθέτοντας ένα πολυθέαμα που θα αποτελείται από:

Α. Προβολή φωτογραφιών και βίντεο από τις δράσεις που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια του προγράμματος.

Β. Ανάγνωση αποσπασμάτων από τα ημερολόγια των μαθητών με στιγμές από την κοινή ζωή των μαθητών των δύο τάξεων και τις προσωπικές τους εντυπώσεις και αναμνήσεις.

Γ. Θεατρική παράσταση «Ο Κύκλος με την Κιμωλία» από τους μαθητές της Στ’, όπως την παρουσίασαν στους μαθητές της Α’ τάξης και στην οποία θα συμπεριληφθεί το βίντεο με τις απαντήσεις των παιδιών της Α’ τάξης.

Δ. Στην περίπτωση της διαθεματικής εκδοχής, η παρουσίαση μπορεί να συμπεριλαμβάνει τραγούδια με την χορωδία των δύο τάξεων. Στο τέλος, οι μαθητές της Α’ τάξης θα μπορούσαν να δωρίσουν τα πορτρέτα που οι ίδιοι ζωγράφισαν στους «σχολικούς γονείς».

Ενδεικτική βιβλιογραφία

- Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε-Στ Δημοτικού, «Με λογισμό και μ’ όνειρο», τόμος 2ος, ΥΠΕΠΘ.

- Άλκηστις, (1984) "Το αυτοσχέδιο θέατρο στο σχολείο", εκδόσεις Άλκηστις

- Άλκηστις (1989) "Το βιβλίο της Δραματοποίησης", εκδόσεις Άλκηστις

-Αυδή, Αύρα - Χατζηγεωργίου, Μελίνα (2007) "Η τέχνη του Δράματος στην Εκπαίδευση", εκδόσεις Μεταίχμιο

-Ελένη, Έλενα – Τριανταφυλλοπούλου, Κατερίνα (2004) «Το εκπαιδευτικό θέατρο στο νηπιαγωγείο και το δημοτικό» , εκδ. Πατάκη

-Γκόβας, Ν. (2002), "Για ένα νεανικό δημιουργικό θέατρο" Αθήνα, εκδόσεις Μεταίχμιο

-Boal, Augusto, (1992) "Games for actors and non actors", Routledge

-Boal, Augusto (1995) "The Rainbow of Desire: The Boal Method of Theatre and Therapy", Routledge

-O' Toole, John- Haseman, Brad,(1998) "Dramawise", Heinemann

-Olweus, Dan(2009) «Εκφοβισμός και βία στο Σχολείο», εκδ. Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου.

- WOOLLAND, B. (1999), «Η διδασκαλία του δράματος στο δημοτικό σχολείο», Αθήνα, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

www.dramanotebook.com

http://epsype.blogspot.gr/2012/02/6.html

Σημειώσεις:

* Σε φάσεις με μεγάλη χρονική διάρκεια όπως στη Φάση 3 θα μπορούσε να κατατμηθεί ο διδακτικός χρόνος σε παραπάνω από μια διδακτική ώρα.

*Το σενάριο αναφέρεται πως αφορά στην ηλικιακή ομάδα 9-12 χρόνων γιατί στο μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων εμπλέκεται κυρίως η Στ' τάξη.